Τι συμβαίνει με τα πετρέλαια της Καβάλας

Μπορεί ο Γιώργος Παπανδρέου πριν μερικά χρόνια να υποστήριζε, ποιος ξέρει γιατί, ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει ορυκτό πλούτο, ωστόσο τα οι εξελίξεις για το συγκεκριμένο ζήτημα τον διαψεύδουν πανηγυρικά.

Μελέτες επιστημών αλλά και επίσημα οι κυβερνήσεις επιβεβαιώνουν την ύπαρξη υδρογονανθράκων στη χώρα μας και μάλιστα σε ποσότητα που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της Ευρώπης για δεκάδες χρόνια.

Η αναβλητικότητα ωστόσο και τα συνεχή προβλήματα που εντοπίζονται, δεν επιτρέπουν της εκμετάλλευση του ορυκτού μας πλούτου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ελληνικό πετρέλαιο στη θάλασσα της Καβάλας, η αξία του οποίου με βάση τις τρέχουσες τιμές του Brent ανέρχεται στα 2,2 δισ. Ευρώ. Περιμένουν και αυτά εδώ και χρόνια την εκμετάλλευσή τους από μια αμιγώς ελληνική εταιρεία, η οποία έχει επενδύσει τουλάχιστον 150 εκατομμύρια ευρώ ιδίων κεφαλαίων (35%) και χρηματοδότησης (65%), σε μια υπόθεση-μνημείο της παθογένειας που χαρακτηρίζει την ελληνική πραγματικότητα.

Διοικητικό συμβούλιο διορισμένο από τον βασικό μέτοχο στρέφεται εναντίον του.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Capital.gr, πρόεδρος θυγατρικής που ενώ έχει πρόσφατα συνυπογράψει συμφωνία φέρεται τώρα να την αντιπαλεύει. Κυβέρνηση που (του Γιώργου Α. Παπανδρέου) αλλάζει αιφνιδιαστικά τους όρους του παιχνιδιού. Εργαζόμενοι στρέφονται κατά του εργοδότη που έχει δεσμευτεί να μην πειράξει αποδοχές και θέσεις εργασίας.

Επεισόδια

Αυτά είναι μερικά μόνο από τα highlights μιας ιστορίας που ξεκινά δεκαετίες πριν και επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο μετά τα επεισόδια που προξένησαν εργαζόμενοι της KavalaOil σε ξενοδοχείο της Καβάλας στο οποίο διέμενε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ Μάκης Βορίδης, ενόψει της κύρωσης από την Βουλή της σύμβασης που θα επιτρέψει επιτέλους να ξεκινήσει η παραγωγή των αποδεδειγμένων και πιστοποιημένων από ανεξάρτητο εκτιμητή ελληνικών πετρελαίων.

Έσοδα 220 εκατ. ευρώ για το δημόσιο

Μια σύμβαση που σύμφωνα με μελέτη του γενικού λογιστηρίου του κράτους θα έχει καθαρό όφελος για το δημόσιο της τάξης των 220 εκατομμυρίων ευρώ σε βάθος 15ετίας έναντι μηδενικών ουσιαστικά εσόδων μέχρι πρότινος. Και τα έσοδα θα είναι τόσα επειδή τόσα λειτουργικό κόστος της επιχείρησης και κυρίως το ενεργειακό και μισθολογικό κόστος είναι της τάξης των 40 εκατομμυρίων ετησίως.

Αυτά εξηγεί μιλώντας στο Capital.gr ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της EnergeanOil & Gas, Μαθιός Ρήγας. Η Energean, συμφερόντων του επιχειρηματία Μαθιού Ρήγα και του εφοπλιστή Στάθη Τοπούζογλου (PrimeMarine), ελέγχει την KavalaOil που είναι ο λειτουργός (operator) των εκμεταλλεύσεων στον κόλπο της Καβάλας. Να σημειωθεί ότι η Energean απασχολεί 300 εργαζόμενους που την καθιστούν τον μεγαλύτερο (ιδιώτη) εργοδότη στην πόλη.

Εξακριβωμένα αποθέματα

Πως φτάσαμε όμως στα επεισόδια του Σαββατοκύριακου και τι προβλέπει η σύμβαση την οποία συνυπογράφουν κυβέρνηση, Energean και KavalaOil;

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στον κόλπο της Καβάλας σε υποθαλάσσιες εκτάσεις που η Energean από το 2007 ελέγχει, υπάρχουν πέραν των κοιτασμάτων του Πρίνου εξακριβωμένα αποθέματα που σύμφωνα με τον Μαθιό Ρήγα ανέρχονται σε 20 εκατομμύρια βαρέλια.

Τα παιχνίδια του FrankTimiş

Υπογραμμίζεται ότι πρόκειται για πρόσφατες ανακαλύψεις ανεξάρτητα επιβεβαιωμένες και δεν συνδέονται με τους ισχυρισμούς του προηγούμενου ιδιοκτήτη της KavalaOil του διαβόητου πλέον ρουμάνο-αυστραλού επενδυτή FrankTimiş (KavalaOil) ο οποίος φέρεται να χρησιμοποίησε την ελληνική επιχείρηση για χρηματιστηριακά παιχνίδια στο Λονδίνο (δηλώνοντας τότε στις αγορές ότι βρήκε ένα δισεκατομμύριο βαρέλια) και την εγκατέλειψε κυριολεκτικά στα μέσα της Δεκαετίας του 2000…

Ο FrankTimiş είχε μπει στο παιχνίδι λίγο μετά την ασιατική κρίση, όταν οι τιμές του πετρελαίου είχαν υποχωρήσει διεθνώς στα 10 δολάρια το βαρέλι και η Καβάλα είχε σταματήσει να βγάζει πετρέλαιο, αφού το κόστος παραγωγής ήταν ασύμφορο. Επαναλειτούργησε το 1999 αλλά έως το καλοκαίρι του 2005 ο Timis είχε καταστήσει την εταιρεία ανυπόληπτη και εξαφανίστηκε... Ανέλαβαν τότε για ένα διάστημα οι εργαζόμενοι.

Οι επενδύσεις της Energean

Η Energean μπήκε στην KavalaOil λίγο αργότερα και μετά από συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση προχώρησε σε επενδύσεις 150 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων τα 50 εκατ. περίπου είναι ίδια κεφάλαια, για να φέρει 3πλωτές πλατφόρμες εξόρυξης (jack-uprigs) να βρει και να αναπτύξει νέο κοίτασμα, στο οικόπεδο Ε.

Οι χειρισμοί Μπιρμπίλη

Και ενώ η σύμβαση με το δημόσιο, σύμφωνα με τον σχετικό νόμο, ήταν πενταετής και διαρκώς ανανεούμενη εφόσον συνεχίζονταν η παραγωγή πετρελαίου, επί υπουργίας Τίνας Μπιρμπίλη στο υπ. Περιβάλλοντος η κυβέρνηση ανακοινώνει στην Energean ότι η σύμβασή της θα τερματιστεί το 2013.

Με την έξοδο Mπιρμπίλη από την κυβέρνηση και το χαρτοφυλάκιο πλέον στα χέρια του Γιάννη Μανιάτη, οι διαπραγματεύσεις για να λυθεί το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί έφτασαν στα χέρια του σημερινού υπουργού Ευάγγελου Λιβιεράτου.

Νέα σύμβαση

Κατέληξαν δε, πέρυσι, στην νέα σύμβαση η οποία και υπογράφηκε με τις ευλογίες του υπουργείου οικονομικών στα τέλη του 2012. Ευλογίες που αποδίδονται στο γεγονός ότι με την προηγούμενη σύμβαση, που είχε «κληρονομήσει» η Energean, το δημόσιο ελάμβανε μικρό ποσοστό και μάλιστα από τα καθαρά κέρδη με αποτέλεσμα να μην εισπράττει πρακτικά τίποτα, αφού τα προηγούμενα πηγάδια είχαν ουσιαστικά εξαντληθεί ή ήταν ασύμφορα και τα καινούργια κοιτάσματα δεν έμπαιναν στην παραγωγή.

Με την τρέχουσα όμως σύμβαση λαμβάνει ποσοστό επί των ακαθαρίστων εσόδων, τα οποία, μελέτη του ΓΛΚ, εκτιμά ότι θα ανέλθουν στα 220 εκατ. ευρώ σε βάθος 15ετίας όσο κρίνεται δηλαδή ότι θα είναι και η διάρκεια ζωής του κοιτάσματος.

Αύριο η κύρωση από την Βουλή

Η ψήφιση του νομοσχεδίου, που αφορά στην τροποιητική αυτή σύμβαση (αντικαθιστά την προηγούμενη σύμβαση του 1999) ανάμεσα στο ελληνικό δημόσιο, στην KavalaOil και την EnergeanOil & Gas και αφορά στη χρονική επέκταση των αδειών εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων πετρελαίου του Πρίνου θα γίνει αύριο Τρίτη.

Λίγα 24 ώρα όμως πριν, την Παρασκευή, ομάδα εργαζομένων της KavalaOil εισήλθε μαινόμενη σε ξενοδοχείο στην Καβάλα που είχε καταλύσει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, Μάκης Βορίδης, ο οποίος επισκεπτόταν την πόλη. Οι εργαζόμενοι έσπασαν τον αστυνομικό κλοιό στην είσοδο του ξενοδοχείου και προκάλεσαν σημαντικές ζημιές αντιδρώντας -με έναν μάλλον κλασικό πια ελληνικό τρόπο- στην ψήφιση της νέας σύμβασης.

Γιατί αντιδρούν οι εργαζόμενοι

Για την αντίδρασή τους αυτή επικαλούνται ανησυχίες όπως το ότι γίνεται συνδικαιούχος των κοιτασμάτων πετρελαίου η μητρική EnergeanOil & Gas. Αυτό, παρά το γεγονός ότι η μητρική ελέγχει αυτονόητα, ούτως ή άλλως, defacto, τα δικαιώματα. Είναι επίσης προφανές ότι η σύμβαση είναι προϊόν συμφωνίας μεταξύ μητρικής και θυγατρικής εταιρείας (την οποία «τρέχει» Δ.Σ. των εργαζομένων) όπως άλλωστε φαίνεται και από την υπογραφή σε αυτή του προέδρου της KavalaOil Βαγγέλη Παππά.

Όμως ο 57χρονος τεχνολόγος χημικός πετρελαίου και μηχανολόγος Βαγγέλης Παππάς είναι «σάρκα εκ της σαρκός» των εργαζομένων. Είναι πρόεδρος του Δ.Σ. της KavalaOil από το Σεπτέμβριο του 2005 όταν μετά την εγκατάλειψή της από τον Timis το management έρχεται στην ευθύνη των εργαζομένων και ως Πρόεδρος του Συνεταιρισμού Εργαζομένων τότε το αναλαμβάνει. Παρέμεινε δε στη θέση του (τουλάχιστον για την ώρα καθώς τελεί υπό ανάκληση όλο το ΔΣ) με τη στήριξη του βασικού μετόχου, δηλαδή της μητρικής.

Αντιπρόεδρος στο ΔΣ της KavalaOil σήμερα, και ταυτόχρονα Πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων από τον Ιανουάριο του 2009, είναι ο 39χρονος ηλεκτρολόγος μηχανικός Μανώλης Κελαϊδάκης. «Συνοδοιπόρος» του Παπά και ο άνθρωπος που ηγείται των αντιδράσεων, σύμφωνα με τα σχετικά δημοσιεύματα και το management της Energean. Αντιδράσεις τις οποίες η μητρική αποδίδει στην αδικαιολόγητη ανησυχία των εργαζομένων για τις σχέσεις εργασίας παρά το γεγονός ότι η Energean έχει δεσμευτεί ότι δεν θα κάνει ούτε απολύσεις ούτε μειώσεις μισθών.

Οι εργαζόμενοι διατυπώνουν επιπλέον την ανησυχία (ακατανόητη για την νομιμοποίησή της ως αίτημα) ότι με τη νέα σύμβαση η μητρική μπορεί να πουλήσει τα δικαιώματα που της δίνει η σύμβαση με το δημόσιο σε άλλη εταιρεία. Όμως, όπως διευκρινίζεται από νομικούς κύκλους και το management της Energean, δεν γίνεται να γίνει κάτι τέτοιο χωρίς την συναίνεση του ελληνικού δημοσίου, όπως προβλέπει άλλωστε και η σχετική νομοθεσία και η περί ης ο λόγος σύμβαση.

Αισίως η υπόθεση αναμένεται να κλείσει αύριο στη Βουλή και ελληνικό πετρέλαιο να αρχίσει σύντομα να εξάγεται στις αγορές από ελληνική εταιρεία.

Μια «ανάσα» όμως πριν την λύση στο αδιέξοδο που είχε ενσκήψει από την περιπέτεια που ξεκίνησε ο Timis και περιπλέχτηκε επί υπουργίας Τίνας Μπιρμπίλη, κάποιοι επιλέγουν να τα κάνουν γυαλιά-καρφιά παρά το γεγονός ότι στην Καβάλα υπάρχει, όπως φαίνεται, ένα μικρός θησαυρός ικανός να βοηθήσει όλους, εργαζόμενους, δημόσιο και επενδυτή. Η χώρα «συλλαμβάνεται» έτσι, για άλλη μια φορά, να έχει καθυστερήσει αδικαιολόγητα.