Χριστούγεννα: Η εποχή που όλοι γινόμαστε και πάλι παιδιά
Αυτές τις γιορτινές ημέρες, πολλοί από εμάς χαιρόμαστε σαν μικρά παιδιά με τα κάθε λογής πολύχρωμα λαμπιόνια, τους εντυπωσιακούς στολισμούς και τα δώρα που τέτοιες μέρες... δίνουν και παίρνουν!
Είναι η περίοδος που οι παιδικές αναμνήσεις ξεπηδούν έντονα από μέσα μας και αναπολούμε τον παιδικό μας εαυτό γύρω από το γιορτινό τραπέζι ή δίπλα από το χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Γιατί όμως μας συμβαίνει έντονα αυτό τις πιο γιορτινές ημέρες του χρόνου; Ψυχολόγοι δίνουν τη δική τους απάντηση στο Newsbomb.gr, ενώ συγγραφείς, ηθοποιοί και σκηνοθέτες παραθέτουν και αυτοί με τη σειρά τους τη δική τους άποψη.
Όπως και να έχει, όποια και αν είναι η εξήγηση ή η ερμηνεία, τα παιδικά μας χρόνια είναι μοναδικό καταφύγιο. Για αυτό χαρίστε και εσείς στα δικά σας παιδιά, ωραίες εικόνες που θα τις κάνουν αναμνήσεις τα επόμενα χρόνια.
Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Η νοσταλγία, ειδικά αυτή που νιώθουμε σε μία περίοδο που κατά κανόνα είναι φορτωμένη με μνήμες, είναι μία πανανθρώπινη αυθόρμητη αντίδραση
Τα Χριστούγεννα είναι η περίοδος που μας απελευθερώνει και μας κάνει να νιώσουμε ξανά παιδιά;
«Πράγματι τα Χριστούγεννα θεωρούνται μία ιδιαίτερη περίοδος, που μας κάνει να νιώθουμε χαρά, ανεμελιά, αγαλλίαση. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο, τα λαμπιόνα, τα δώρα, κλπ., ανασύρουν αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια. Αυτές τις μέρες απέχουμε από τις καθημερινές υποχρεώσεις και τη ρουτίνα, συναντιόμαστε με αγαπημένους φίλους ή συγγενείς, ανταλλάσσουμε επισκέψεις, δώρα, ασχολούμαστε με τα παιδιά μας, παίζουμε μαζί τους κ.ά.
Ωστόσο αυτό δεν ισχύει πάντα. Κάποιοι άνθρωποι τις γιορτές βιώνουν μία μελαγχολία ή απέραντη μοναξιά, ενώ άλλοι αγχώνονται υπερβολικά με τις προετοιμασίες, τα οικογενειακά τραπέζια, τα έξοδα. Σύμφωνα με έρευνα της Αμερικανικής Ένωσης Ψυχολόγων, το 38% των ανθρώπων δηλώνουν ότι το άγχος τους χτυπάει κόκκινο τις γιορτές, που δεν είναι καθόλου μικρό ποσοστό. Και φυσικά υπάρχουν και άνθρωποι που ίσως δεν έχουν συνδέσει τις γιορτές με χαρούμενες αναμνήσεις ή περνάνε μία δύσκολη περίοδο (επειδή π.χ. έχουν χάσει κάποιο αγαπημένο πρόσωπο και τους λείπει). Έτσι ενώ ίσως για τους περισσότερους πρόκειται για μέρες χαράς δεν είναι λίγοι και αυτοί που δεν αισθάνονται το ίδιο».
Γιατί οι παιδικές αναμνήσεις δίπλα από το δέντρο μάς συντροφεύουν μέχρι σήμερα; Αποτελούν καταφύγιο σε μια δύσκολη και σύνθετη καθημερινότητα;
«Η νοσταλγία, ειδικά αυτή που νιώθουμε σε μία περίοδο που κατά κανόνα είναι φορτωμένη με μνήμες, είναι μία πανανθρώπινη αυθόρμητη αντίδραση. Ειδικά όσο μεγαλώνουμε που καταβαλλόμαστε από το καθημερινό στρες, τις υποχρεώσεις και τις βαθιές μεταβολές της ζωής, συχνά ανατρέχουμε στα παιδικά μας χρόνια. Γιατί μας δίνουν μία αίσθηση θαλπωρής και παρηγοριάς. Έχουν κάτι από την ασφάλεια και την αισιοδοξία που νιώθαμε ως παιδιά και που τόσο την έχουμε ανάγκη ως ενήλικες. Ειδικά τα Χριστούγεννα που είναι μία αφορμή για επανασύνδεση (είτε από κοντά είτε από μακριά με τηλέφωνα και κάρτες) και ανάσυρση της μνήμης (όλο και κάποιος στο τραπέζι θα αναφερθεί σε κάτι που θυμήθηκε από περασμένες γιορτές). Πάντως η νοσταλγία –παρότι προκαλεί και μία αναπόφευκτη μελαγχολία- παράλληλα μας δίνει την αίσθηση της συνέχισης της ζωής και της πορείας μας μέσα σε αυτήν. Μας θυμίζει πόσα έχουμε ζήσει, πόσες χαρές απολαύσαμε και πόσες δυσκολίες ξεπεράσαμε, πόση αγάπη έχουμε μοιραστεί… Μας θυμίζει επίσης όλες τις εκδοχές του εαυτού μας και μας δίνει αφορμή είτε να αναζητήσουμε αυτήν που μας άρεσε πιο πολύ ή να αλλάξουμε ό,τι μπορούμε για να γίνουμε πιο ευτυχισμένοι».
Είναι χρέος στα παιδιά μας να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να αποκτήσουν ανάλογες εικόνες;
«Δημιουργώντας με τα παιδιά μας ωραίες εικόνες, αναμνήσεις και παραδόσεις (που επίσης προσφέρουν στα παιδιά ένα αίσθημα ασφάλειας, συνέχειας και κανονικότητας) τους δίνουμε την αίσθηση ότι ανήκουν κάπου, ενισχύουμε τη σύνδεσή τους τόσο με το στενό περιβάλλον τους όσο και με το ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο μεγαλώνουν και νιώθουν ότι έχουν κάπου να στηριχτούν ανά πάσα στιγμή. Επιπλέον, όλες αυτές οι ωραίες χριστουγεννιάτικες στιγμές, είναι μια φανταστική αφορμή για να διδάξουμε στα παιδιά μας - με ευχάριστο τρόπο - αξίες που επίσης θα τους φανούν πολύ χρήσιμες στη ζωή τους και τώρα και μετά, όπως καλοσύνη και προσφορά. Οι άνθρωποι που είχαν ευτυχισμένα παιδικά χρόνια έχουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και ψυχική ανθεκτικότητα, που είναι δύο βσσικές δεξιότητες για να διαχειριστούν διάφορες δυσκολίες της ζωής. Επίσης, Θυμηθείτε ότι καλά είναι και τα δώρα, όμως το πιο σημαντικό είναι η αγάπη και οι στιγμές που θα μοιραστείτε με τα παιδιά σας γράφοντας κάρτες, βοηθώντας ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη, παίζοντας επιτραπέζια και ό,τι άλλο σημαίνει Χριστούγεννα για τη δική σας οικογένεια».
Γιώργος Λάγιος, Msc | Ψυχοθεραπευτής – Ψυχολόγος
Μία ανάμνηση είναι αρκετή για να μας ταξιδέψει σε στιγμές που ένας γονιός μάς έδωσε ζεστασιά και φροντίδα
«Η περίοδος των Χριστουγέννων βιώνεται από κάθε άνθρωπο με διαφορετικό τρόπο. Για κάποιους είναι μέρες χαράς και για άλλους, μέρες θλίψης. Το πώς συσχετίζουμε αυτή την περίοδο με τα παιδικά μας χρόνια καθορίζει και το αν ανυπομονούμε να έρθουν ή αν θέλουμε να τελειώσουν γρήγορα. Είναι πλέον πολύ γνωστό πως τα παιδιά μεταμφιέζονται σε ενήλικες, αλλά παραμένουν παιδιά. Μία ανάμνηση είναι αρκετή για να μας ταξιδέψει σε στιγμές που ένας γονιός είτε μας έδωσε ζεστασιά και φροντίδα, είτε μας παραμέλησε ή μας κακοποίησε εκείνες τις μέρες. Δε χρειαζόμαστε πολλά πράγματα. Ποιοτική προσοχή και ποιοτικό χρόνο από τους φροντιστές μας. Έτσι θα μάθουμε να δίνουμε κι εμείς τη δική μας φροντίδα σε άλλους όταν την έχουμε λάβει απλόχερα. Σε αυτή την ζούγκλα που ζούμε το μόνο που μας έχει απομείνει είναι το καταφύγιο των αναμνήσεων. Όσο δύσκολα και να έχουμε περάσει, σίγουρα υπάρχουν κάποιες στιγμές στη ζωή μας που μας έκαναν να αισθανθούμε όμορφα και σε αυτές ανατρέχουμε για να θυμηθεί το σώμα μας και η ψυχή μας πώς είναι αυτό το συναίσθημα.
Εύχομαι όλα τα παιδιά του κόσμου, να έχουν την φροντίδα που τους αξίζει, όχι μόνο τα Χριστούγεννα, αλλά και όλες τις μέρες του χρόνου. Η ενσυναίσθηση και συμπόνια δεν πρέπει να είναι χρονικά συνδεδεμένες με την περίοδο των Χριστουγέννων. Η ανάγκη μας είναι καθημερινή. Ας συνειδητοποιήσουν όλοι οι γονείς του κόσμου, πως τα παιδιά σε λίγα χρόνια θα είναι ενήλικες με αναμνήσεις. Ας τις δημιουργήσουμε όσο πιο προσεκτικά γίνεται».
Νάσια Σκαμπαρδώνη, Ψυχολόγος
Ας μην ξεχνάμε τη χρυσόσκονη από τα παιδικά μας χρόνια
«Τις μέρες των Χριστουγέννων αρκετός κόσμος τις περιμένει διακαώς, ο καθένας για τους δικούς του λόγους βέβαια. Κάποιοι αυτόματα στο μυαλό τους την αντιλαμβάνονται ως μια πιο ανέμελη περίοδο, μια απενοχοποιημένη παύση από τη ρουτίνα. Κάποιοι περιμένουν να ξεκουραστούν λίγο, κάποιοι βρίσκουν ευκαιρία για μία απόδραση, μια ευκαιρία για να περάσουν χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα, μια αφορμή για διασκέδαση…
Μέσα σε όλα αυτά ας μην ξεχνάμε την χρυσόσκονη, από τα παιδικά μας χρόνια βγαλμένη, το πνεύμα των Χριστουγέννων, τον Άγιο Βασίλη με τα δώρα, τη μυρωδιά των χριστουγεννιάτικων γλυκών που έρχονται ως γλυκές αναμνήσεις και χρωματίζουν το συναίσθημά μας ευχάριστα. Κι όλα αυτά μεταφέρονται από γενιά σε γενιά στα δικά μας παιδιά που χαρούμενα ανυπομονούν να κλείσουν τα σχολεία και να βιώσουν τις μέρες αυτές.
Αν αναλογιστούμε πόσο σημαντικές ήταν αυτές οι στιγμές για εμάς και πως ευχάριστα έχουν χαραχτεί στη μνήμη μας, θα καταλάβουμε πόσο αξία έχουν και για τα παιδιά μας στο σήμερα. Η πόλη φοράει τα καλά της, τα λαμπάκια φωτίζουν, και τα παιδιά λαχταρούν να στολίσουν το σπίτι τους, το δωμάτιό τους, να βάλουν τις πολύχρωμες μπάλες στο δέντρο και να φτάσουν στην κορυφή να τοποθετήσουν το αστέρι! Όλα αυτά θα έχουν να θυμούνται και να τα περάσουν με τη σειρά τους στην επόμενη γενιά, ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα, μια διέξοδο λίγο μαγική πασπαλισμένη με γκλίτερ.
Έχει αξία εδώ να αναφέρουμε πως, χρειάζεται να αφεθούμε σε αυτό για να μπορέσουμε να νιώσουμε έτσι. Οι μεγάλες προσδοκίες για αυτές τις μέρες, όπως ο καταναλωτισμός, μπορεί να δημιουργήσουν στρες σε κάποιους ανθρώπους, ειδικά τις εποχές που διανύουμε λόγω οικονομικών δυσκολιών. Είναι κάτι που αναστέλλει όσα παραπάνω περιγράψαμε και χρειάζεται να έχουμε κατά νου πως την περίοδο των Χριστουγέννων είναι χρήσιμο να βιώσουμε αυθεντικά συναισθήματα και στιγμές ποιοτικές ανεξάρτητα από την υλική αξία και την ποσότητα, αλλά με πολλή αγάπη και πολλές αγκαλιές!».
Μάνος Κοντολέων, Συγγραφέας
Το παραμύθι των Χριστουγέννων ξεκινά να κυριαρχεί στη ζωή μας από τα πρώτα μας, κιόλας, χρόνια
«Κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη από ένα προσωπικό παραμύθι. Έχει, είχε και θα έχει. Μέσα από αυτό μπορεί και προσφέρει ανάσες στο άγχος και στην κόπωση της καθημερινότητας, στο πεπερασμένο της ύπαρξής του.
Για αυτό και το σύνολο των ανθρώπων -η κοινωνία, δηλαδή- δημιουργεί ευκαιρίες για να ζει όσο πιο συχνά γίνεται τα παραμύθια της. Ένα τέτοιο παραμύθι είναι και τα Χριστούγεννα.
Κάθε ηλικία έχει ανάγκη να "ξεφεύγει" μέσα από ένα παραμύθι. Και η κάθε ηλικία με τον δικό της τρόπο.
Το παραμύθι των Χριστουγέννων ξεκινά να κυριαρχεί στη ζωή μας από τα πρώτα μας χρόνια κιόλας. Θα έλεγα πως τα σημαδεύει. Για αυτό και διατηρεί -μπορεί να διατηρεί- τη δυναμική του και καθώς μεγαλώνουμε. Εορτή παιδιών, αλλά όχι μόνο. Και φυγή ενηλίκων. Για αυτό και στέκομαι θετικός απέναντι στην ύπαρξη αυτού του παραμυθιού.
Μόνο που πλέον και καθώς μεγαλώνω ό,τι ερεθίζει το συναίσθημά μου ολοένα και απομακρύνεται από την αθωότητα ενός παιδιού και πλησιάζει προς τη γνώση ενός ενήλικα που ξέρει πως κάποιοι -μάλλον ένα σύστημα- αυτήν την παιδική ανάμνηση την εκμεταλλεύονται. Και σιγά, σιγά -ανεπαισθήτως όλως- τα σύμβολα του ονείρου τα βλέπω να έχουν μετατραπεί σε υλικά στοιχεία. Δεν δωρίζω, αλλά αγοράζω -η διαφορά είναι μεγίστη.
Μα για τα παιδιά, τα σημερινά παιδιά, όπως και τα παιδιά που θα έρθουν σε επόμενους χρόνους, όλο αυτό παραμένει κάτι ονειρικό. Που αξίζει να το ζούνε. Όλα όμως… Όλα;
Πολύ φοβάμαι, είμαι σίγουρος πως αυτό το "όλα" δεν ισχύει. Αλλά ίσως και ποτέ να μην ίσχυε. Έτσι πάντα συνέβαινε με τα όνειρα -δεν είναι για όλους».
Ελεάννα Φινοκαλιώτη, Ηθοποιός
Το φως κρύβει μια μαγεία που μας κάνει να πιστεύουμε στιγμιαία στα θαύματα
Οι παιδικές αναμνήσεις δίπλα από το δέντρο γιατί μας συντροφεύουν μέχρι σήμερα;
«Νομίζω είναι αυτά τα φωτάκια ανάμεσα στα κλαδιά. Το φως κρύβει μια μαγεία που μας κάνει να πιστεύουμε στιγμιαία στα θαύματα. Είναι αυτό που μας καθηλώνει.
Έπειτα έχετε δει πώς κοιτάει ένα μωρό το κόκκινο χρώμα; Γουρλώνει τα μάτια του Είναι το πιο ζωντανό χρώμα, και πέρα από σύμβολο καρποφορίας, μας κεντρίζει με ένα τρόπο μοναδικό».
Είναι χρέος στα παιδιά μας να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να αποκτήσουν ανάλογες εικόνες;
«Νομίζω ναι. Είναι από όλα τα έθιμα το πιο παραμυθένιο».
Αλέξης Καρδάρας, Σκηνοθέτης
Να καλλιεργήσουμε στα παιδιά τη μοναδική αίσθηση των Χριστουγέννων
«Τα Χριστούγεννα είναι αυτό που έλεγαν οι παλαιότεροι, η μεγάλη γιορτή της αγάπης. Γιατί εκτός από ανάπαυλα και ξεκούραση, είναι η ευκαιρία να αποκτήσουμε ξανά επαφή με τους δικούς μας ανθρώπους, που πιθανόν να έχουμε παραμελήσει τον υπόλοιπο χρόνο. Όσο για τα παιδιά, χρειάζονται όσο τίποτα άλλο την επαφή αυτή, το δέντρο, τα δώρα, τις μυρωδιές της κουζίνας, την Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα. Πρέπει απλόχερα να τους προσφέρουμε αυτές τις μυρωδιές, να τους καλλιεργήσουμε αυτή την μοναδική αίσθηση των Χριστουγέννων, που θα τους ακολουθεί σε όλη τους τη ζωή».
Διαβάστε επίσης
Tα «σκοτεινά Χριστούγεννα» και το μεγάλο δίλημμα της Ευρώπης
Χειροποίητα καράβια από θαλασσόξυλα για να στολίσεις τα Χριστούγεννα
Η ιστορία πίσω από το στόλισμα του πρώτου Χριστουγεννιάτικου Δέντρου