Γιατί κάποιοι άνθρωποι όταν θυμώνουν καταφεύγουν στο φαγητό;
Χτες έφαγα ένα κουτί γλυκά από τα νεύρα μου! Το έχετε πάθει ποτέ; Έχετε ακούσει κάποιον γνωστό/ή, φίλο/η ή συγγενή σας να σας αναφέρει κάτι ανάλογο; Η αλήθεια είναι ότι... πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ανάλογα περιστατικά και κυρίως είναι άτομα που έχουν πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση. Γιατί όμως το κάνουν; Γιατί όταν θυμώνουν καταφεύγουν στο φαγητό;
Αρχικά, το φαγητό τους ανακουφίζει από το αρνητικό συναίσθημα και την ένταση που βιώνουν. Στην ουσία χρησιμοποιούν το φαγητό για εκτόνωση αλλά και για να φτιάξουν την διάθεσή τους. Πράγματι, για παράδειγμα η ζάχαρη, κινητοποιεί την έκκριση ορμονών που σχετίζονται με την καλή διάθεση (η γλυκόζη ενεργοποιεί την δημιουργία σεροτονίνης, ο νευροδιαβιβαστής στον οποίο ενεργούν πολλά αντικαταθλιπτικά). Γι' αυτό συνειδητά ή ασυνείδητα, σε αυτές τις περιπτώσεις, αποζητάνε τρόφιμα που να είναι πλούσια κυρίως σε κατεργασμένους υδατάνθρακες, καθώς όταν καταναλώνονται, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ανεβαίνουν πολύ άμεσα.
Σε πιο ασυνείδητο επίπεδο, τρώγοντας μετατοπίζουν το πρόβλημα. Στην ουσία όταν κάποιος τους θυμώνει και δεν το εκφράζουν (γιατί φοβούνται μήπως τον χάσουν από την ζωή τους ή μήπως χάσουν την δουλειά τους, κτλ), επειδή τους είναι πολύ οδυνηρό να το σκέφτονται, μπορεί να καταλήξουν να φάνε χωρίς έλεγχο προκειμένου να αισθανθούν άμεσα καλύτερα. Αυτό που ακολουθεί είναι να θυμώνουν με τον εαυτό τους που έφαγαν έτσι και με αυτό τον τρόπο να μετατοπίζουν το πρόβλημα και να απασχολήσει αυτό την σκέψη τους και όχι το πόσο άσχημα του φέρθηκε κάποιος άλλος. Με απλά λόγια «καταπίνουν» κυριολεκτικά και μεταφορικά τον θυμό τους. Συνήθως αυτά τα άτομα έχουν συνηθίσει να αυτοκατηγορούνται και να αυτοτιμωρούνται. Είναι μία διαδικασία γνώριμη σε αυτούς και την προτιμάνε από κάτι που θεωρούν ότι δεν μπορούν να ελέγξουν.
Αυτό βέβαια τους τοποθετεί σε έναν φαύλο κύκλο αρνητικών συναισθημάτων και πλεονάζοντος βάρους. Όταν θυμώνουν και προσπαθούν να καταπιέσουν τον θυμό τους για κάτι, αυτό πολύ πιθανόν να επαναληφθεί. Εάν ο άλλος δεν καταλάβει ότι κάτι που κάνει μας θυμώνει, πολύ πιθανόν να το επαναλάβει. Και θέτουμε τον εαυτό μας εκτεθειμένο και στο να θυμώσουμε πάλι και στο να κάνουμε πάλι βουλιμικό. Το πρόβλημα όμως δεν λύνεται. Μένει εκεί. Είναι σαν να λέμε ότι «είμαι θυμωμένος, ας πάω να ουρήσω». Σας φαίνεται αντιφατικό; Το ίδιο γίνεται και με το φαγητό. Αν ουρήσω, δεν θα σταματήσω να είμαι θυμωμένος, ούτε θα πάψει να υφίσταται ο λόγος που θύμωσα. Βιολογική ανάγκη είναι και το φαγητό, βιολογική ανάγκη είναι και η ούρηση.
Κεντρικό σημείο σε όλα τα παραπάνω είναι ότι το φαγητό δεν είναι ο εχθρός, αλλά τους βοηθάει να ανακουφιστούν και να αισθανθούν καλύτερα παροδικά. Αν δεν είχαν το φαγητό να «ακουμπήσουν», η μη εκτόνωση των αρνητικών συναισθημάτων, θα μπορούσε να προκαλέσει κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας. Τώρα αν αυτή η διαδικασία τους επιφέρει πλεονάζον βάρος (το οποίο επίσης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας), είναι να συνειδητοποιήσουν ότι επέλεξαν να φάνε, αντί να εκτονωθούν κάπως αλλιώς και αυτό είναι η συνέπεια.