Πώς αντιμετωπίζεται η επιθετικότητα στην προσχολική ηλικία;

Η παιδική επιθετικότητα, μπορεί να παρατηρηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και μπορεί να εναλλάσσεται με πολλές και διαφορετικές μορφές.

Οι συνήθεις μορφές της επιθετικότητας που παρατηρούνται στην πρώτη βρεφική ηλικία:

• Τραβήγματα μαλλιών
• Κτυπήματα- δαγκώματα
• Χειροδικίες
• Εκσφενδονισμός αντικειμένων

Είναι συμπεριφορές που μολονότι έχουν επιθετικό χαρακτήρα συνήθως δεν αξιολογούνται σαν επιθετικότητα αλλά σαν εκδήλωση συμπεριφοράς και πειραματισμού του βρέφους ώστε να μάθει τους πρώτους βασικούς κανόνες της κοινωνικοποίησης.

Λάθη γονιών

Ένα συνηθισμένο λάθος που κάνουν πολύ συχνά οι γονείς είναι ότι θεωρούν πως το βρέφος είναι ακόμα πολύ μικρό για να καταλάβει και να μάθει να συμπεριφέρεται κατάλληλα. Επίσης, βρίσκουν πολύ χαριτωμένο το μικρό τους όταν θυμώνει και κτυπάει, δαγκώνει ή πετά πράγματα. Αντί λοιπόν να σταματήσουν αυτή την συμπεριφορά λέγοντας «μη τη μαμά» ενώ ταυτόχρονα να δείχνουν με το δάκτυλο την κίνηση «όχι» και εξηγώντας με τόνο φωνής σοβαρό «δεν κτυπάμε την μάμα», δεν αντιδρούν. Δέχονται την ανάρμοστη συμπεριφορά σαν φυσιολογική και συχνά γελάνε σχολιάζοντας πόσο χαριτωμένο είναι.

Με αυτό τον τρόπο, από άγνοια, κάνουν θετική ενίσχυση των αρνητικών συμπεριφορών που εμφανίζει το βρέφος, δηλαδή δίνουν λάθος μήνυμα. Το βρέφος νομίζει ότι το να κτυπάς, να δαγκώνεις, να τραβάς μαλλιά, είναι αστείο.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς

Μετά τα δυο χρόνια, τα παιδιά αρχίζουν και χρησιμοποιούν άριστα τον λόγο και την ομιλία. Έτσι προσθέτουν και λεκτικές απειλές στο λεξιλόγιο τους όπως «είσαι κακιά μαμά» ενώ το ρεπερτόριο τους εμπλουτίζεται με άσχημα λόγια που έχουν ακούσει. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς και οι συγγενείς, αντί να αρχίζουν να βάζουν όρια στο παιδί για την ανάρμοστη συμπεριφορά του, άλλοτε το αντιμετωπίζουν σαν αστείο και άλλοτε το μαλώνουν, όταν το παρακάνει ή όταν το κάνει μπροστά σε ξένους και νιώσουν εκτεθειμένοι.

Ένα άλλο συχνό σφάλμα στην διαπαιδαγώγηση ενός βρέφους είναι ότι συχνά οι γονείς δεν συμφωνούν μεταξύ τους στο «πότε είναι σημαντικό ένα γεγονός για να βάλεις όρια σε μια βρεφική και πρώτη νηπιακή συμπεριφορά».

Στέλιος Μαντούδης
Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής
Επιστημονικά Υπεύθυνος των Αναπτυξιακών Κέντρων Mandou
www.mandou.gr