Δεύτερος γάμος γονιού και δίλημμα αφοσίωσης στο παιδί
Τα παιδιά χωρισμένων γονιών, ιδιαίτερα τα μικρότερα, τρέφουν για πολύ καιρό την κρυφή ελπίδα ότι η μαμά και ο μπαμπάς τους θα είναι κάποια μέρα και πάλι μαζί και «όλα θα ξαναγίνουν όπως πριν».
Η ανακοίνωση ενός επόμενου γάμου υπογράφει την καταδίκη αυτής της ελπίδας και στριμώχνει άσχημα την πραγματικότητα: τώρα το παιδί μπορεί να σκεφτεί «οι γονείς μου χώρισαν τελειωτικά και δεν είναι ποτέ ξανά μαζί».
Ως εκ τούτου αντί να χαρούν που βλέπουν το γονιό του και πάλι ευτυχισμένο, ορισμένα παιδιά απελπίζονται από αυτή την εξέλιξη.
Όμως, ποια είναι η στάση των γονιών;
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: μια γυναίκα, μητέρα ενός μικρού παιδιού, χωρίζει από τον άνδρα της. Υστερα από ενάμιση χρόνο, εκείνος ξαναπαντρεύεται.
Τι λέει η μητέρα στο παιδί της γι’ αυτό το γάμο; Τι λέει για τη νέα σύζυγο του άνδρα της; Η ίδια είναι συμφιλιωμένη με αυτό που ζει ο πρώην σύντροφός της; Μιλάει,για το καλό του παιδιού της, με σεβασμό γι’ αυτή τη νέα σύντροφο, ακόμα κι αν δεν το πιστεύει και τόσο;
Ορισμένες σκέψεις δεν είναι καλό να εκφράζονται ρητά για να γίνονται αντιληπτές από τα παιδιά: «Αυτή η γυναίκα ήταν η αιτία που έφυγε ο πατέρας σου: είναι υπεύθυνη για τη δυστυχία μας», «Ο πατέρας σου κάνει τη ζωή του, κι εγώ μένω να σε μεγαλώνω ολομόναχη».
Oι περισσότεροι γονείς δεν μιλάνε έτσι...
Η αλήθεια είναι, ευτυχώς, ότι οι περισσότεροι γονείς δεν μιλάνε έτσι: επιδεικνύουν σύνεση και λεπτότητα στη συμπεριφορά τους προς το άτομο που ζει μαζί με τον /την πρώην σύζυγό τους. Κάποιοι ωστόσο δεν τα καταφέρνουν. Ο θυμός και η στενοχώρια τους ωθούν μερικές φορές να συμπεριφερθούν με τρόπο που κάτω από άλλες συνθήκες θα έκριναν απαράδεκτο...
Όπως και να ’χει , αυτή η συμπεριφορά βάζει το παιδί σε ένα δίλημμα αφοσίωσης: βρίσκεται μοιρασμένο ανάμεσα σε δύο θέσεις αντιφατικές μεταξύ τους και τους είναι αδύνατον να κάνει μια συναισθηματικά βιώσιμη επιλογή.
Δείτε το παράδειγμα της μητέρας που κατακρίνει αυστηρά, τη νέα σύντροφό του πρώην άνδρα της, όπου το παιδί βρίσκεται εγκλωβισμένο ανάμεσα σε δύο πυρά: από την μία πλευρά, αν πάει με το μέρος της μητέρας του και την υπακούσει όταν του ζητάει να κακολογήσει τον πατέρα του και τη νέα του φίλη, είναι υποχρεωμένο να αντιτεθεί σε εκείνους , κι αυτό στα μάτια του σημαίνει ότι κινδυνεύει να χάσει την αγάπη του πατέρα του. Αν όμως, από την άλλη, ακολουθήσει τον πατέρα του που το καλεί να αποδεχτεί τη νέα του σύζυγο, αντιμετωπίζει το θυμό τη μητέρας του. Το απόλυτο αδιέξοδο.
Πώς θα βγει από αυτό το δίλημμα;
Μα, επιλέγοντας τελικά αυτό που του προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια. Παρατηρούμε ότι τις περισσότερες φορές τα παιδιά οδηγούνται προς την ασφάλεια της μητέρας τους, ειδικότερα δε αν αυτή είναι δυστυχισμένη, όπου ορισμένα παιδιά καταλήγουν να καταπνίγουν τα θετικά συναισθήματα που τρέφουν για τον πατέρα τους.
Πολυάριθμες προηγούμενες μελέτες έχουν συσχετίσει το παιδικό βίωμα του χωρισμού των γονιών (με ή χωρίς διαζύγιο) με ποικίλες αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις για τα παιδιά αυτά, χειρότερες επιδόσεις στο σχολείο, χαμηλότερα εισοδήματα ως ενήλικες κ.α. Τα παιδιά χωρισμένων γονιών είναι πιθανότερο μετά την ενηλικίωσή τους να νιώθουν πιο δυστυχισμένα, να έχουν περισσότερα ψυχικά προβλήματα και μεγαλύτερες δυσκολίες στις σχέσεις τους με άλλους ανθρώπους.Oι κάθε είδους επιπτώσεις φαίνεται να μην είναι συνήθως μεγάλες
Τα παιδιά χωρισμένων γονιών είναι πιθανότερο μετά την ενηλικίωσή τους να νιώθουν πιο δυστυχισμένα, να έχουν περισσότερα ψυχικά προβλήματα και μεγαλύτερες δυσκολίες στις σχέσεις τους με άλλους ανθρώπους. Είναι ακόμη πιθανότερο να αναφέρουν διάφορους σωματικούς πόνους, να εκδηλώσουν άσθμα, να πάθουν έμφραγμα, εγκεφαλικό ή ορισμένα είδη καρκίνου, καθώς επίσης να πεθάνουν πρόωρα από διάφορες αιτίες, ιδίως καρδιαγγειακές.
Πάντως οι κάθε είδους επιπτώσεις φαίνεται να μην είναι συνήθως μεγάλες, ενώ ποικίλουν πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Από το βιβλίο “Οικογένεια από αγάπη” του Christophe Faure, εκδόσεις Μεταίχμιο.