Τι σαμποτάρει τη γυναικεία γονιμότητα;

Η Παχυσαρκία

Παλαιότερα ο λιπώδης ιστός θεωρούνταν τρόπον τινά «αδρανής». Υπήρχε η άποψη, πως το λίπος ήταν μια «αποθήκη» ενέργειας του οργανισμού, στην οποία κατέφευγε, αν η παρεχόμενη από την τροφή ενέργεια ήταν ανεπαρκής. Δεκαετίες τώρα όμως έχει γίνει κατανοητό, πως ο ιστός αυτός επηρεάζει την λειτουργία διαφόρων συστημάτων του οργανισμού, όπως είναι και το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας.

Είναι πολλές δεκαετίες τώρα γνωστό, πως ο εμμηνορρυσιακός κύκλος γυναικών, που πάσχουν από σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, αναστέλλεται, αν το σωματικό τους βάρος αυξηθεί. Η αναστολή της έμμηνου ρύσης στις γυναίκες αυτές συνδέεται με την παύση της παραγωγής ώριμων ωαρίων, έτοιμων προς γονιμοποίηση, από τις ωοθήκες.

Η παχυσαρκία όμως φαίνεται, πως επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα της γυναίκας ακόμα και αν η περίοδός της δεν αλλάξει. Έτσι παχύσαρκες γυναίκες είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν προβλήματα γονιμότητας, ενώ πτώση καταγράφεται και στις πιθανότητες επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης για τις γυναίκες αυτές.

Η Λιποσαρκία

Το υπερβολικά χαμηλό ποσοστό σωματικού λίπους διαταράσσει τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας. Έτσι στην έφηβη είναι γνωστό, πως μπορεί να καθυστερήσει η εμμηναρχή, η έναρξη δηλαδή της περιόδου, αν το σωματικό της βάρος είναι υπερβολικά χαμηλό.

Ένα επιπλέον στοιχείο, που καταδεικνύει την επιρροή, που το υπερβολικά χαμηλό σωματικό βάρος έχει στη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας προέρχεται από τη νευρική ανορεξία. Ένα από τα συμπτώματα της σοβαρής αυτής ψυχικής νόσου είναι και η ανωοθυλακιορρηξία, δηλαδή η πλήρης αναστολή της παραγωγής ώριμων ωαρίων, από τις ωοθήκες, αλλά και η αμηνόρροια.

Γενικά, γυναίκες, με υπερβολικά χαμηλό σωματικό βάρος (εν σχέση πάντα με το ύψος τους) είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν πρόβλημα υπογονιμότητας. Χαρακτηριστική είναι η δυσκολία αυτή, όσον αφορά αθλήτριες, που ασχολούνται με αθλήματα, τα οποία απαιτούν υπερβολικά χαμηλό σωματικό βάρος (π.χ. ρυθμική γυμναστική), αλλά και όσον αφορά χορεύτριες.

Η υπερβολικά έντονη άσκηση

Η τακτική άσκηση είναι αναπόσπαστο τμήμα του υγιεινού τρόπου ζωής, αφού συμβάλλει στην πνευματική και σωματική ευεξία. Η τακτική άσκηση είναι εξάλλου – σε συνδυασμό πάντα με τη σωστή διατροφή – απαραίτητη για τη διατήρηση του σωστού σωματικού βάρους.

Όμως η υπερβολική άσκηση, αν αυτή συνδυάζεται με ανεπαρκή πρόσληψη ενέργειας δια μέσου της διατροφής (διατροφή με χαμηλή θερμιδική αξία), τότε διαταράσσεται η λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας και μειώνεται η γονιμότητά της.

Φαίνεται όμως από μελέτη του 2016, πως η διαταραχή αυτή αναστρέφεται σε σημαντικό βαθμό, αν επιλεγεί διατροφή με υψηλότερη θερμιδική αξία και αυξηθεί το σωματικό βάρος.

Η καθυστέρηση αναζήτησης ιατρικής συμβολής

Οι επαγγελματικές και κοινωνικές συνθήκες της σύγχρονης ζωής έχουν προκαλέσει σε σημαντικό βαθμό μετάθεση της τεκνοποίησης σε μεγαλύτερη ηλικία.
Ο άνδρας κατά τη διάρκεια της ζωής του παράγει – θεωρητικά – συνεχώς σπερματοζωάρια και μπορεί να είναι γόνιμος ακόμα και σε σχετικά προχωρημένη ηλικία. Το ίδιο όμως δεν ισχύει και για τη γυναίκα, της οποίας η γονιμότητα είναι «υψηλή» μέχρι το 25ο έτος της ηλικίας της και από το ορόσημο αυτό αρχίζει σταδιακά να φθίνει, ενώ μετά τα 35 έτη η φθίση αυτή γίνεται εντονότερη. Μετά τα 40 έτη οι πιθανότητες εγκυμοσύνης δεν είναι μεν μηδενικές, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικά μειωμένες.

Εξάλλου και ο κυριότερος παράγων, που επηρεάζει τις πιθανότητες επιτυχίας των τεχνικών υποβοηθούμενης γονιμότητας (σπερματέγχυση και εξωσωματική γονιμοποίηση) είναι η ηλικία της γυναίκας.

Βέβαια σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατόν να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής και να «υποχρεώσουμε» τις γυναίκες να τεκνοποιήσουν σε νεαρότερη ηλικία. Όμως, πολλά ζευγάρια περιμένουν πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου προσπαθούν μόνα τους να τεκνοποιήσουν, και καθυστερούν να απευθυνθούν στον ειδικό, προκειμένου να αναζητήσουν εξειδικευμένη συμβουλή. Έτσι χάνεται πολύτιμος χρόνος και οι πιθανότητες να αποκτήσουν παιδί ακόμα και με τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μειώνονται έτι περαιτέρω.

Τοιουτοτρόπως, μειώνεται – με την ευρεία έννοια – η γονιμότητά του ζευγαριού, καθότι μειώνονται εν τοις πράγμασι ουσιωδώς οι πιθανότητές τους να αποκτήσουν παιδί.

Σε γενικές γραμμές, ένα ζευγάρι θεωρείται υπογόνιμο μετά από ένα έτος αποτυχημένων προσπαθειών τεκνοποίησης, οπότε και συνιστάται να απευθυνθούν σε εμάς τους ειδικούς. Βέβαια, αν η ηλικία της γυναίκας υπερβαίνει τα 35 ή αν εκ του ιστορικού της γυναίκας ή του άνδρα προκύπτουν λόγοι ανησυχίας, τότε ενδέχεται να χρειαστεί να απευθυνθούν στον ειδικό ακόμα και νωρίτερα.