Η «μαύρη» 7η επέτειος του Πολυτεχνείου

Κυριακή 16 Νοεμβρίου 1980. Η συγκέντρωση της ΕΦΕΕ έληξε στις 6.00 περίπου το απόγευμα και στη συνέχεια η πορεία ανέβηκε την οδό Σταδίου, συνεχίζοντας προς την πλατεία Συντάγματος.

Εκείνη τη χρονιά η κυβέρνηση του Ράλλη είχε απαγορεύσει να φτάσει η πορεία στην αμερικανική πρεσβεία και υποχρέωνε τους διαδηλωτές να διαλυθούν στο ύψος του Συντάγματος. Από την άλλη, στα Χαυτεία, οργανώνει συγκέντρωση η μειοψηφία της ΕΦΕΕ, η οποία με περίπου 1.000 φοιτητές ετοιμάζεται να κινηθεί προς την αμερικανική πρεσβεία, ενώ γύρω στις 7.30 εισέρχεται στο κύριο σώμα της πορείας. Η πορεία φτάνει στο Σύνταγμα και τα κύρια μπλοκ της αρχίζουν σταδιακά να διαλύονται ειρηνικά.

Περίπου στις 9.00 το βράδυ, συγκεντρώνονται υπό την αιγίδα της μειοψηφίας της ΕΦΕΕ περίπου 3.000 άτομα στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη και επιχειρούν να κινηθούν προς την οδό Βασιλίσσης Σοφίας, όπου είναι παρατεταγμένοι αστυνομικοί και από πίσω τους τα ΜΑΤ. Για λίγα λεπτά, τα δύο μέτωπα έμειναν ακίνητα και ανταλλάχθηκαν διαξιφισμοί, ενώ σύντομα οι διαδηλωτές κατάφεραν να σπάσουν τον κλοιό των αστυνομικών και να κινηθούν προς την πρεσβεία.

Έξι διμοιρίες των ΜΑΤ που βρίσκονταν παρατεταγμένες πίσω απ’ τον αστυνομικό κλοιό επιτίθενται. Σε λίγα λεπτά το μπλοκ των διαδηλωτών έκανε τα πρώτα βήματα προς τον σχηματισμό των ΜΑΤ και τότε αυτά επιτέθηκαν. Η μάζα των διαδηλωτών ήταν πυκνή και η υποχώρηση ήταν δύσκολη.

Αρχίζει τότε ένα όργιο βίας, με χρήση όχι μόνο κλομπ αλλά -για πρώτη φορά μετά τη Χούντα- και πυροβόλων όπλων, ενώ η αστυνομία επιστρατεύει και «αύρες», τα ειδικά τεθωρακισμένα οχήματά της για την απώθηση των διαδηλωτών. Τα ΜΑΤ ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο και επιτίθενται όχι μόνο στους διαδηλωτές που αντέδρασαν στην κυβερνητική απαγόρευση αλλά και κατά αυτών που ειρηνικά διαδήλωναν προς την πλατεία Συντάγματος. Τα επεισόδια χαρακτηρίστηκαν από σύσσωμο τον πολιτικό κόσμο ως τα πιο αιματηρά μετά τα Ιουλιανά και διήρκεσαν μέχρι τις 4.00 τα χαράματα.

Τραγικός ο απολογισμός

Τέτοιο ήταν το σκηνικό της βίας, που κατά την διάρκεια των επεισοδίων, δολοφονήθηκαν δύο νέοι άνθρωποι.

Η Σταματίνα Κανελλοπούλου, εργάτρια από το Περιστέρι, έπεσε στην οδό Πανεπιστημίου, μετά από τα δολοφονικά χτυπήματα ομάδας αστυνομικών. Η 20χρονη βρέθηκε πεσμένη στο πεζοδρόμιο χτυπημένη άσχημα από αστυνομικά γκλομπ. Μεταφέρθηκε αναίσθητη στο «Ιπποκράτειο» όπου άφησε την τελευταία της πνοή, προτού οι γιατροί της προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση, η Σταματίνα δέχτηκε 18 χτυπήματα στο κρανίο, απ' τα οποία υπέστη πολλαπλά κατάγματα και βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση.

Ο Κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής, ένας από τους συμμετέχοντες στην πορεία, παρέα με τους συντρόφους του της «Επιτροπής Αυτοδιάθεσης Κύπρου». Σύμφωνα με μάρτυρες, ο Κουμής χτυπήθηκε πισώπλατα ενώ καθόταν σε καφενείο της περιοχής του Συντάγματος. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο κλινικά νεκρός και απεβίωσε μια εβδομάδα αργοτερα στις 23 Νοεμβρίου. Ο Ιταλός ιατροδικαστής Ντουράντε περιέγραψε ως αιτία θανάτου ένα καίριο πλήγμα αποκοπής του εγκεφάλου.Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, δεν είχε λάβει καν μέρος στα επεισόδια, αντίθετα κάθοντα σε παρακείμενο καφενείο. Κηδεύτηκε στην Κύπρο την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου, με τους συμπατριώτες του να πραγματοποιούν πορεία διαμαρτυρίας προς την ελληνική πρεσβεία της Λευκωσίας.

Διαβάστε επίσης:

ΜΑΤ κατά διαδηλωτών - Η κατευθυνόμενη βία προάγγελος εξελίξεων

«Φρούριο» η Αθήνα ενόψει της 40ης επετείου του Πολυτεχνείου