Ταυρομαχίες: Μία παράδοση «βαμμένη» με αίμα - Οι αντιδράσεις και οι «χρυσές μπίζνες»
Ματωμένη φιέστα, μεσαιωνικό κατάλοιπο και θέαμα σαδιστικό, ή άθλημα, μορφή...υψηλής Τέχνης και πολύτιμη ανάσα για τη βιομηχανία του τουρισμού που πρέπει να προστατευθεί σαν άϋλη πολιτιστική κληρονομιά; Τι είναι τελικά οι ταυρομαχίες διερωτάται για πολλοστή φορά η Ισπανία, την ώρα που ένας ακόμη ταυρομάχος προστέθηκε στον κατάλογο με τα θύματα.
Είναι το πρώτο αιματηρό περιστατικό στην Ισπανία, από τότε που άρχισαν και πάλι οι ταυρομαχίες μετά την άρση των περιορισμών κατά του κορονοϊού. Ένας 55χρονος άνδρας, τραυματίστηκε θανάσιμα από ταύρο στο φεστιβάλ «bous al carrer» (ταύροι στο δρόμο, στα καταλανικά) της Όντα.
'Αλλοι συμμετέχοντες προσπάθησαν να παρασύρουν το ζώο μακριά από τον τραυματία αλλά οι προσπάθειές τους απέτυχαν. Ο άνδρας έφυγε απο τη ζωή λίγο μετά στο νοσοκομείο στην κοντινή πόλη της Βιγιαρεάλ. Το τραύμα στον αριστερό μηρό είχε τρυπήσει αρτηρία, όπως ανέφεραν οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης.
Το συμβούλιο της πόλης ακύρωσε όλες τις ταυρομαχίες, που είχαν προγραμματιστεί για το φεστιβάλ. Με φόντο το τραγικό περιστατικό φούντωσε για μία ακόμη φορά η συζήτηση για το αν θα πρέπει να καταργηθεί το βάρβαρο -για ανθρώπους και ζώα- έθιμο. Πόσο εύκολο ειναι να γίνει όμως κάτι τέτοιο και τι σημαίνουν οι ταυρομαχίες για την Ισπανία;
Βάρβαρότητα ή «σπορ» για όσους αψηφούν το θάνατο;
Για το Νομπελίστα συγγραφέα Έρνεστ Χέμινγουεϊ, διάσημο θιασώτη τους, είναι «η μόνη τέχνη όπου η ζωή του καλλιτέχνη βρίσκεται σε διαρκή κίνδυνο και ο βαθμός λαμπρότητας της παράστασης υπόκειται στην τιμή του ταυρομάχου», ένα σπορ για όσους εξεγείρονται ενάντια στο θάνατο και απολαμβάνουν να υιοθετούν...θεϊκά χαρακτηριστικά, όπως έγραφε.
Για τις φιλοζωικές οργανώσεις πάλι και τους εχθρούς της αμφιλεγόμενης παράδοσης δεν είναι παρά ένα βάρβαρο έθιμο που τρέφει την ανθρώπινη ματαιοδοξία και κάθε χρόνο θυσιάζει στο βωμό της, χιλιάδες ζώα. Ενίοτε και ανθρώπους. Δεν έχει θέση στις σύγχρονες πολιτισμένες κοινωνίες, καταγγέλλουν οι εχθροί της αιματηρής παράδοσης και ζητούν την απαγόρευσή της.
Κάθε φορά που χάνει τη ζωή του ένας Ισπανός ταυρομάχος ανοίγει βίαια ο «φάκελος» των ταυρομαχιών, ένα θέμα που διχάζει τη χώρα της Ιβηρικής, εδώ και δεκαετίες.
Στις 17 Ιουνίου του 2017, ο Ιβάν Φαντίνιο, ένας 36χρονος «ματαδόρ» απο τη Χώρα των Βάσκων έβαφε με το αίμα του μία αρένα της Γαλλίας, για πρώτη φορά απο το 1921. Λίγη ώρα πριν από το θάνατό του, προκαλούσε παραλήρημα στους θεατές που τον είδαν να νικά έναν άλλο ταύρο και να του κόβει το αυτί, όπως επιτάσσει η παραδοση.
Τον περασμένο Ιούλιο ένας «συνάδελφος» του, ο 29 χρονος Βίκτορ Μπάριο τραυματιζόταν θανάσιμα απο εναν αξαγριωμένο ταύρο σε αρένα της Τερουέλ, στην ανατολική Ισπανία.
«Εθνικό σπορ» κατά τη δικτατορία του Φράνκο
Οι ταυρομαχίες είναι το αρχαιότερο παραδοσιακό τελετουργικό θέαμα της Ισπανίας και ένα από τα αρχαιότερα σε ολόκληρο τον κόσμο. «Εθνικό σπορ» της Ισπανίας κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Φράνκο, οι ταυρομαχίες έχουν χάσει ωστόσο τα τελευταία χρόνια τη δημοτικότητά τους.
Από το 2010, η Καταλονία που μάχεται για την αυτονομία της απαγόρευσε το έθιμο, με τη Μαδρίτη να ακυρώνει την απόφαση της και τις αρένες να μετατρέπονται σε ένα ακόμη πεδίο αντιπαράθεσης, ανάμεσα στη Βαρκελώνη και τη Μαδρίτη.
H συζήτηση δεν έχει να κάνει μόνο με τα θύματα, αλλά ειναι και ένα θέμα βαθειά πολιτικό, μία εστία αντιπαράθεσης ανάμεσα στις περιφέρειες και την πρωτεύουσα, με την ίδια την εικόνα της χώρας να διακυβεύεται για πολλούς.
Θα πρέπει η Ισπανία να «γιορτάζει» τον πολιτισμό της ως μοναδικό και να βυθιστεί στην ιβηρική της ταυτότητα ή θα πρέπει να θεωρεί τον εαυτό της ως μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα που έχει αφήσει πίσω της τις απαρχαιωμένες παραδόσεις;
«Πώς μπορεί κάποιος που έχει ίχνη ευσπλαχνίας να φωνάζει θριαμβευτικά Όλε (!) καθώς μπήγει τη λόγχη του στο σώμα ενός πονεμένου ζώου;» λέει εκπρόσωπος της οργάνωσης Ban Bullfighting, κάνοντας λόγο για «εθνική ντροπή».
Στο ίδιο μήκος κύματος και το Κίνημα κατά της κακοποίησης των ζώων (Pacma) που κινητοποιεί όλο και περισσότερους ακτιβιστές και διαδηλωτές.
Τι λένε όσοι υπερασπίζονται τις ταυρομαχίες
Την ίδια ώρα οι λάτρεις του θεάματος –που παραμένει δημοφιλές στην Ανδαλουσία, στις περιοχές γύρω από τη Μαδρίτη, όπως επίσης στο νότο της Γαλλίας, το Μεξικό, την Κολομβία, τη Βενεζουέλα, το Περού και τον Παναμά- συγκρίνουν το «κλείσιμο» μίας ιστορικής αρένας με το...να πετάει κάποιος στα σκουπίδια έναν πίνακα ζωγραφικής του Πάμπλο Πικάσο.
Ισχυρό επιχείρημα υπέρ της διατήρησης των ταυρομαχιών, ειναι φυσικά και το οικονομικό. Η παράδοση δημιουργεί 57 χιλιάδες θέσεις εργασίας και γεμίζει τα ταμεία της Ισπανίας με περισσότερα απο 1,6 δις ευρώ το χρόνο λένε οι ειδικοί, ενώ οι αγρότες που εκτρέφουν ζώα προορισμένα να θανατωθούν, στο πλαίσιο ενός δημόσιου θέαματος, λαμβάνουν εκατομμύρια ευρώ σε επιδοτήσεις.
Η ιστορία του εθίμου
Ο ματωμένος χαρακτήρας της ταυρομαχίας έλκει την καταγωγή του από τους μονομάχους και τα άγρια θηρία των ρωμαϊκών αρένων, ηταν η Ισπανία όμως που της έδωσε τη σύγχρονη μορφή της κατά τον 18ο αιώνα.
Οι πρώτοι ταυρομάχοι ήταν πλανόδιοι που γυρνούσαν από χωριό σε χωριό και «μονομαχούσαν» με μικρόσωμους ταύρους, χωρίς όμως να τους σκοτώνουν. Αργότερα οι ταυρομαχίες έγιναν παιχνίδι των ευγενών που αντιμετώπιζαν τους ταύρους έφιπποι σε κλειστές πλατείες. Από το 18ο αιώνα άρχισαν σιγά σιγά να αποκτούν κανόνες.
Οι ρίζες της ταυρομαχίας εντοπίζονται βέβαια ακόμη πιο πίσω, στην προϊστορική λατρεία και τις θυσίες στη Μεσοποταμία και στην περιοχή της Μεσογείου. Η πρώτη καταγεγραμμένη ταυρομαχία μπορεί να είναι το έπος του Γκιλγκαμές, το αρχαιότερο γνωστό λογοτεχνικό έργο.
Τα ταυροκαθάψια ήταν άθλημα της μινωικής εποχής, στο οποίο ο αθλητής εκτελούσε άλματα πάνω από τον ταύρο. Έχουν βρεθεί αρκετές παραστάσεις και στην Κρήτη, αλλά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας και στη Μικρά Ασία. Σκοπός του αθλήματος του ωστόσο ήταν να αναδείξει την τόλμη και την ευλυγισία των αθλητών και όχι να θανατωθεί ο ταύρος.
Οι ιστορικές αρένες
Υπάρχουν πολλές ιστορικές αρένες στην Ιβηρική Χερσόνησο, τη Γαλλία και τη Λατινική Αμερική. Ο μεγαλύτερος χώρος είναι η Plaza México στην πόλη του Μεξικού, η οποία χωράει 48.000 θεατές, ενώ οι παλαιότερες είναι οι αρένες Béjar και Ronda στις ισπανικές επαρχίες Σαλαμάνκα και Μάλαγα.
Ενας απο τους πρώτους ταυρομάχους ήταν ο «οραματιστής ματαδόρ» Φρανσίσκο Ρομέρο ο οποίος κατέβηκε από το άλογο το 1726 για να παλέψει με τον ταύρο με την κάπα και το σπαθί του, εγκαινιάζοντας μία παράδοση που ούτε ο ίδιος θα μπορούσε να ονειρευτεί.
Στη μυστηριακή σαγήνη της ταυρομαχίας υπέκυψαν με το έργο τους, μεγάλοι ζωγράφοι όπως οι Φρανσίσκο Γκόγια, Εντουάρ Μανέ και Πάμπλο Πικάσο αλλά και συγγραφείς οπως ο Λέων Τολστόι και ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.
«Στιγμή δεν έκλεισε τα μάτια που είδε τα κέρατα κοντά του,όμως οι τρομερές μανάδες ανασηκώσαν το κεφάλι» έγραφε ο τελευταίος στο Θρήνο για τον Ιγνάθιο Σάντσιεθ Μεχίας
Κάθε χρόνο υπολογίζεται οτι πραγματοποιούνται στην Ισπανία 400 επίσημες ταυρομαχίες, ενώ περίπου 10.000 ταύροι σφαγιάζονται ετησίως στην αρένα. Περισσότεροι από 500 ταυρομάχοι έχουν χάσει τη ζωή τους απο το 1700..
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr
.jpg)
