Πόλεμος στην Ουκρανία: Τα σχέδια της Δύσης για τη μετά Ζελένσκι εποχή

Οι ΗΠΑ, η ΕΕ και οι σύμμαχοί τους συζητούν πώς θα εξασφαλίσουν τη γραμμή διαδοχής στην Ουκρανία σε περίπτωση που ο πρόεδρος Ζελένσκι αιχμαλωτιστεί ή σκοτωθεί από τις ρωσικές δυνάμεις, σύμφωνα με αξιωματούχους πολλών κυβερνήσεων.

Οι ανησυχίες αφορούν κυρίως στη διασφάλιση της ύπαρξης μιας ανεξάρτητης ουκρανικής κυβέρνησης με κάποια μορφή, ακόμα κι αν η Ρωσία βρει τρόπο να εγκαταστήσει μια κυβέρνηση-μαριονέτα στο Κίεβο. Η ύπαρξη ενός ανεξάρτητου ηγέτη, δήλωσαν δυτικοί αξιωματούχοι, θα εμποδίσει τη νομιμοποίηση οποιωνδήποτε υποστηριζόμενων από τη Ρωσία ηγετών.

Η παρουσία και οι εμψυχωτικές ομιλίες του Ζελένσκι είναι στο μεταξύ βασικοί παράγοντες για τη διατήρηση του ηθικού του ουκρανικού στρατού και του λαού, και οι αξιωματούχοι θεωρούν ότι είναι σημαντικό αυτό να συνεχιστεί.

«Η σημασία της προσωπικότητας του Ζελένσκι υπό τις παρούσες συνθήκες είναι αναμφισβήτητη», είπε η Ουκρανή Χριστίνα Χολίντσκα που συνέγραψε ένα πρόσφατο δοκίμιο στην εφημερίδα The Hill σχετικά με τα ζητήματα διαδοχής. «Εάν του συμβεί κάτι, θα ήταν πολύ σημαντικό να στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα για το ποιος οδηγεί τη χώρα τώρα, πώς θα διοικηθεί η κυβέρνηση».

Η Χολίντσκα ερευνήτρια στην RAND Corporation, είπε ότι ενώ μπορεί να μην είναι σοφό για την Ουκρανία να δημοσιοποιήσει τα σχέδια για τη μετεγκατάσταση της κυβέρνησης ελπίζει ότι θα ήταν έτοιμη να λειτουργήσει σε τοποθεσίες εκτός του Κιέβου.

Όταν ο Ζελένσκι και ο Στεφάντσουκ αρρώστησαν με Covid-19 το 2020, Ουκρανοί νομικοί μελετητές είπαν ότι ο πρωθυπουργός Ντενίς Σμιχάλ, θα ήταν ο τρίτος στη σειρά για να αναλάβει την εξουσία. Το ουκρανικό Σύνταγμα ορίζει τις θέσεις του πρώτου αναπληρωτή και του αντιπροέδρου για να αναλάβουν τα καθήκοντα του προέδρου του κοινοβουλίου, αν και δεν αναφέρει ρητά ότι βρίσκονται σε μια σειρά προεδρικής διαδοχής.

«Ο κόσμος πρέπει να ξέρει ποιος είναι ο επόμενος στη σειρά», εξηγεί η Χολίνσκα. «Αυτή τη στιγμή είναι πολύ συγκεντρωμένος στο Ζελένσκι. Είναι στις ειδήσεις, είναι παντού. Η απώλεια αυτής της εικόνας ενός ηγέτη δεν θα είναι καλή για την αντίσταση, για τη θέληση για μάχη, για το πνεύμα στην Ουκρανία».

Ποιος ειναι ο Στεφάντσουκ

Το ουκρανικό Σύνταγμα ορίζει ότι ο πρόεδρος του κοινοβουλίου διαδέχεται τον πρόεδρο αν συμβεί κάτι ενώ είναι στην εξουσία, γράφουν οι New York Times. Ο Ρουσλάν Στεφάντσκουκ υπηρετεί επί του παρόντος ως πρόεδρος της Βουλής, έχει φωτογραφηθεί με τον Ζελένσκι και έχει δώσει το παρών σε βασικές διαδικτυακές συναντήσεις με Ευρωπαίους ηγέτες από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.

Φιλοδυτικός πολιτικός και πρώην κορυφαίος βοηθός του Ζελένσκι ο Στεφάντσουκ φωτογραφήθηκε με τον Ουκρανό πρόεδρο να υπογράφει την αίτηση της Ουκρανίας για ένταξη στην ΕΕ. Και συμμετείχε επίσης σε εικονική συνάντηση με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο ίδιος όπως και άλλοι στη σειρά διαδοχής θα συνεχίσουν να αντιτίθενται στη ρωσική εισβολή.

Ουκρανοί αξιωματούχοι αντιστάθηκαν στις προτάσεις Αμερικανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων για μετεγκατάσταση του Στεφάντσουκ, αλλά δήλωσαν ότι κατανοούν την ανάγκη να διασφαλιστεί η νομική διαδοχή. Η γραμμή διαδοχής για τον πρόεδρο πέρα ​​από τον Στεφάντσουκ, είναι ωστόσο ασαφής βάσει του συντάγματος. Το κοινοβούλιο της χώρας μπορεί να χρειαστεί να λάβει πρόσθετα μέτρα για να επικυρώσει τα μέτρα διαδοχής που εκτείνονται πέρα ​​από τους κορυφαίους ηγέτες, ανέφερε το Hill τον περασμένο μήνα.

Ουκρανοί αξιωματούχοι τονίζουν οτι επικεντρώνονται στη νίκη στις μάχες εναντίον της Ρωσίας αντί να εξετάζουν τη γραμμή διαδοχής. Αξιωματούχοι των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της ΕΕ έχουν δηλώσει ότι δεν θα αναγνωρίσουν μια κυβέρνηση-ανδρείκελο που ενδέχεται να συσταθεί από τη Ρωσία εάν «πέσει» το Κίεβο. Σε αυτή την περίπτωση η ύπαρξη ενός σταθερού σχεδίου διαδοχής με έναν νόμιμο ηγέτη θα διευκόλυνε τους συμμάχους να υπονομεύσουν μια ελεγχόμενη απο τη Ρωσία κυβέρνηση, λένε αναλυτές.

«Μή μένετε στο ίδιο σημείο»

Σε μια προσπάθεια να προστατεύσουν την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, Αμερικανοί αξιωματούχοι φέρεται να προέτρεψαν τους Ουκρανούς να μην επιτρέψουν σε ανώτερους αξιωματούχους να παραμένουν στο ίδιο μέρος για μεγάλες χρονικές περιόδους και να μετακινούνται σε τοποθεσίες εκτός της πρωτεύουσας της χώρας, ανέφεραν οι New York Times, επικαλούμενοι άτομο που συμμετείχε στις συνομιλίες.

Οι ΗΠΑ και τα συμμαχικά έθνη θα ήθελαν επίσης να δουν τους Ουκρανούς αξιωματούχους να καθιερώνουν μια έδρα για την κυβέρνηση έξω από το Κίεβο, σύμφωνα με πολλούς αξιωματούχους. Μια «μετακίνηση» των ηγετών στα Καρπάθια Όρη υπάρχει ως επιλογή, αλλά οι Ουκρανοί αξιωματούχοι δεν έχουν πει εάν η τοποθεσία διαθέτει καταφύγια βομβών και άλλα μέτρα ασφαλείας.

Εν τω μεταξύ, ο Ζελένσκι λέει οτι παραμένει στο Κίεβο παρά τις αναφορές ότι του προσφέρθηκε ξένη βοήθεια για να εκκενώσει την πόλη, ακόμη και ότι τράπηκε σε φυγή. «Κάθε δύο μέρες βγαίνουν πληροφορίες ότι έχω καταφύγει κάπου — έφυγα από την Ουκρανία, από το Κίεβο, από το γραφείο μου. Όπως μπορείτε να δείτε, είμαι εδώ στη θέση μου, ο Aντρέι Μπορίσοβιτς (διευθυντής του προεδρικού γραφείου) είναι εδώ. Κανείς δεν έχει φύγει για πουθενά. Είμαστε εδώ, εργαζόμαστε», είπε ο Ζελένσκι το Σάββατο.

Ο Ουκρανός πρόεδρος έχει ήδη αποφύγει τρεις απόπειρες δολοφονίας εναντίον του, σύμφωνα με δημοσίευμα των Times. Μια ομάδα ειδικών δυνάμεων της Τσετσενίας στάλθηκε για να «εξολοθρεύσει τον πρόεδρό μας», αλλά «καταστράφηκε απευθείας», σύμφωνα με ανάρτηση στο Telegram που δημοσιεύτηκε από το Κέντρο Στρατηγικής Επικοινωνίας της Ουκρανίας.

Ανάγκη ύπαρξης λειτουργικής κυβέρνησης

Γεννιούνται επίσης ορισμένα πρακτικά και νομικά ζητήματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι χώρες του ΝΑΤΟ δημοσιοποιούν σε μεγάλο βαθμό τις στρατιωτικές και οικονομικές δωρεές τους για να δείξουν υποστήριξη στην Ουκρανία. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν στείλει αυτόματα όπλα, αντιαεροπορικά όπλα Stinger, αντιαρματικούς πυραύλους και προστατευτικό εξοπλισμό για να δείξουν ότι οι σύμμαχοι σκοπεύουν να ενισχύσουν την ικανότητα της Ουκρανίας απέναντι στις ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις.

Η συνέχιση αυτής της δημόσιας υποστήριξης είναι πολύ πιο εύκολη με μια λειτουργική κυβέρνηση που είναι έτοιμη να αποδεχθεί τη βοήθεια, ακόμα κι αν έχει ως βάση της δυτική Ουκρανία ή είναι πιθανότατα εξόριστη μελλοντικά στην Πολωνία ή τη Ρουμανία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μακρά ιστορία κρυφής παροχής όπλων σε ομάδες ανταρτών σε όλο τον κόσμο. Ένα τέτοιο πρόγραμμα για την Ουκρανία - το οποίο θα απαιτούσε μια επίσημη αλλά μυστική διαπίστωση από τον Πρόεδρο Μπάιντεν - παραμένει μια πιθανότητα. Αλλά όσο περισσότερο ο οργανωμένος στρατός ηγείται του αγώνα εναντίον της Ρωσίας, τόσο πιο πιθανό είναι η Ουκρανία να διατηρήσει τον έλεγχο ολόκληρης ή μέρους της χώρας.

Την τελευταία εβδομάδα, έντονες συζητήσεις στον Λευκό Οίκο και συναντήσεις κεκλεισμένων των θυρών στο Καπιτώλιο επικεντρώθηκαν στον τρόπο παροχής βοήθειας στην Ουκρανία σε περίπτωση που η Ρωσία αναλάβει την πρωτεύουσα. Σε αυτήν την κατάσταση, η διοίκηση σχεδιάζει επί του παρόντος να συνεχίσει να προμηθεύει φανερά όπλα στους Ουκρανούς.

Διαβάστε επίσης:

Ουκρανία: Σχέδιο για απομάκρυνση Ζελένσκι από Βρετανούς κομάντο - «Κόκκινο τηλέφωνο» με τον Μπάιντεν