Το μεγάλο παζάρι για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο - «Πονοκέφαλος» το κύμα ακρίβειας στην ΕΕ
Η κρίση κόστους ζωής επιδεινώνεται στη γηραιά ήπειρο, καθώς οι τιμές αυξάνονται με τον ταχύτερο ρυθμό εδώ και πάνω από μια δεκαετία και οι πολιτικοί βρίσκονται αντιμέτωποι με την αυξανόμενη οργή των πολιτών. Σχεδόν ένας μήνας έχει περάσει από τότε που η ΕΕ επέβαλε το πέμπτο πακέτο οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία και η πολιτική πίεση αυξάνεται για να προχωρήσουν οι Βρυξέλλες στον επόμενο γύρο.
Το έκτο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ απέναντι στη Μόσχα που ετοιμάζεται θα απαγορεύσει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο και προβλέπει σταδιακό τερματισμό της κατανάλωσης του ρωσικού «μαύρου χρυσού» από τις χώρες-μέλη. Προηγήθηκαν εντατικές διαπραγματεύσεις, με αρκετά κράτη-μέλη να προβάλλουν αντιρρήσεις λόγω του αντίκτυπου της απόφασης αυτής στις οικονομίες τους.
Αφού οι αρχές ανακοίνωσαν στις αρχές Απριλίου μια κλιμακωτή τετράμηνη απαγόρευση εισαγωγών άνθρακα αξίας 8 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, οι «27» προχωρούν τώρα σε εμπάργκο κατά του αργού πετρελαίου για να αποδυναμώσουν περαιτέρω την πολεμική μηχανή της Ρωσίας.
Οι συνομιλίες για την επίτευξη συμφωνίας έχουν προγραμματιστεί για σήμερα Τετάρτη (4/5), σύμφωνα με το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων AFP. Ωστόσο, μια μικρή μειοψηφία χωρών, όπως η Γερμανία, η Σλοβακία, η Αυστρία και η Ουγγαρία, εξακολουθούν να έχουν δεύτερες σκέψεις. Αμφισβητούν κατά πόσο ένας ακόμη γύρος κυρώσεων με στόχο τον ενεργειακό τομέα θα μπορούσε τελικά να αποδειχθεί παραγωγικός καθώς ο πόλεμος έχει ήδη επιδεινώσει δραματικά την κρίση κόστους ζωής για τους Ευρωπαίους.
«Η ενέργεια είναι σημαντικά πιο ακριβή από ό,τι πριν από ένα χρόνο και οι κυβερνήσεις μας...ανησυχούν πολύ για το πώς θα βοηθήσουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις», παραδέχτηκε η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Kάντρι Σίμπσον την περασμένη Πέμπτη.
Η αύξηση του κόστους ενέργειας κατά 38%, φέρνει την Ευρώπη αντιμέτωπη με τη δική της περίοδο στασιμοπληθωρισμού. Η συνολική οικονομική παραγωγή για τις χώρες της ευρωζώνης αυξήθηκε με ρυθμό 0,2% κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, ενώ ο πληθωρισμός έτρεχε με εκρηκτικό ρυθμό 7,5% τον περασμένο μήνα, πολύ πάνω από τον στόχο του 2% που είχε θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Κορυφαίοι οικονομικοί δείκτες, αναβοσβήνουν...ήδη με κόκκινο χρώμα, όπως χαρακτηριστικά γράφει το Fortune. Τη Δευτέρα, οικονομολόγοι της εταιρείας ερευνών αγοράς IHS Markit ανέφεραν ότι η δραστηριότητα του Απριλίου στον μεταποιητικό τομέα της ευρωζώνης επεκτάθηκε με τον χαμηλότερο ρυθμό των τελευταίων 15 μηνών, ασκώντας περαιτέρω πίεση στο ευρώ.
«Ανούσια» απαγόρευση
Αυτό σημαίνει ότι οι ηγέτες της Ευρώπης αντιμετωπίζουν δίλημμα με φόντο το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Οι παγκόσμιες τιμές ενέργειας πιθανότατα θα ανέβουν περαιτέρω, με αποτέλεσμα το Κρεμλίνο να κερδίζει περισσότερα χρήματα ανά βαρέλι, ενώ τα κράτη μέλη της ΕΕ θα υποστούν περαιτέρω οπισθοδρόμηση στην ανάκαμψη μετά την COVID-19.
Αυτό πιθανότατα δεν θα σταματήσει στα σύνορα της Ευρώπης. Ένα εμπάργκο θα μπορούσε επίσης να σημαίνει υψηλότερες τιμές για τους Αμερικανούς καθώς οι ΗΠΑ πλησιάζουν στις βασικές ενδιάμεσες εκλογές τον Νοέμβριο, με τον πληθωρισμό να είναι ένας από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Μπάιντεν. Η οικονομία των ΗΠΑ συρρικνώθηκε ακόμη και το πρώτο τρίμηνο.
«Σε αυτήν την πρώιμη φάση των κυρώσεων και των εμπάργκο, η Ρωσία θα επωφεληθεί, καθώς οι υψηλότερες τιμές σημαίνουν ότι τα φορολογικά έσοδα είναι σημαντικά υψηλότερα από τα τελευταία χρόνια», δήλωσε η ανώτερη αναλύτρια της Rystad Energy, Ντάρια Μέλνικ.
Ένας άλλος κίνδυνος είναι ότι ο Πούτιν μπορεί να είναι πρόθυμος να προσφέρει «εκπτώσεις» σε χώρες με αντάλλαγμα την πολιτική υποστήριξη στη διεθνή σκηνή. Η Ρωσία έχει ήδη δελεάσει την Ινδία μειώνοντας περίπου κατά 30 δολάρια την τιμή του βαρελιού.
Στην πραγματικότητα, κάτι τέτοιο θα λειτουργούσε ως μπούμερανγκ, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα για τις ευρωπαϊκές χώρες. «Φυσικά αυτό θα ήταν βλακεία», είπε ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ σε τηλεοπτική του συνέντευξη.
Τις τελευταίες εβδομάδες, το Βερολίνο προσπάθησε να μειώσει την εξάρτησή του από το ρωσικό αργό. Τώρα ισχυρίζεται ότι μόνο το 12% περίπου των εισαγωγών πετρελαίου της εξακολουθεί να προέρχεται από το καθεστώς του Πούτιν, από 35% που ήταν το ποσοστό προηγουμένως.
Ωστόσο, η μείωση αποδεικνύεται προβληματική, καθώς εισάγεται και μεταποιείται στη Γερμανία σε διυλιστήριο που λειτουργεί από τον ρωσικό κρατικό ενεργειακό όμιλο Rosneft. Παρ'ολα αυτά η Γερμανία με το όποιο κόστος για την οικονομία της είπε πως δεν θα σταθεί εμπόδιο σε μια συνολική απαγόρευση. «Κανείς δεν πρέπει να έχει αυταπάτες: Θα δούμε τεράστιες αυξήσεις τιμών, ο πόνος θα γίνει πραγματικά αισθητός», προειδοποίησε ο Χάμπεκ. «Αλλά δεν θα οδηγήσει πλέον σε εθνική καταστροφή».
Οι σύμμαχοι του Πούτιν στην ΕΕ
Επί του παρόντος, η Ουγγαρία παραμένει το μεγαλύτερο εμπόδιο σε ένα ευρωπαϊκό εμπάργκο πετρελαίου. Το αγαπημένο τέκνο της σκληρής δεξιάς των ΗΠΑ, ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν τυγχάνει επίσης να είναι ο στενότερος Ευρωπαίος σύμμαχος της Ρωσίας και έχει αντιγράψει σε πολλά βασικά θέματα τις πολιτικές του Κρεμλίνου. Ο πολιτικός του αντίπαλος είχε μόλις πέντε λεπτά εθνικής εκπομπής πριν από τις εκλογές της 3ης Απριλίου, με αποτέλεσμα ο Όρμπαν να επανεκλεγεί τον περασμένο μήνα.
Για να αποτρέψει τον έμπιστο του Πούτιν να ασκήσει βέτο στις συνολικές προσπάθειές του μπλοκ, οι Βρυξέλλες φέρεται να είναι ανοιχτές στην ιδέα εξαιρέσεων για την Ουγγαρία καθώς και τη Σλοβακία, η οποία εισάγει σχεδόν όλο το πετρέλαιό της από τη Ρωσία.
Μέχρι στιγμής, οι ευρωπαϊκές κυρώσεις έχουν στοχεύσει πάνω από 1.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένου ενός Ρώσου οδηγού της Formula 1, καθώς και 80 οντοτήτων. Οι Ευρωπαίοι έχουν αποκόψει επτά ρωσικές τράπεζες από τις διασυνοριακές συναλλαγές μπλοκάροντάς τις, από την υπηρεσία χρηματοοικονομικών μηνυμάτων SWIFT, ενώ απαγόρευσαν την πώληση αγαθών διπλής χρήσης στη Ρωσία που μπορούν να υφίστανται κατάχρηση για στρατιωτικούς σκοπούς.
Ο εναέριος χώρος της ΕΕ έχει κλείσει για τη Ρωσία, όπως και τα λιμάνια της, και ακόμη και τα ελεγχόμενα από τη Μόσχα μέσα Sputnik και Russia Today δεν επιτρέπεται πλέον να εκπέμπουν οπουδήποτε μεταξύ των 27 κρατών μελών του μπλοκ.
H Μόσχα απάντησε στο μεταξύ κλείνοντας τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία, τα δύο πρώτα κράτη μέλη της ΕΕ που όφειλαν στην Gazprom πληρωμή σε ρούβλια. Όταν ρωτήθηκε γιατί η ΕΕ δεν ανταποκρίθηκε αμέσως με άλλον έναν γύρο οικονομικών μέτρων με στόχο τη Ρωσία, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ζήτησε...υπομονή. «Το έκτο πακέτο κυρώσεων θα έρθει σε εύθετο χρόνο. Εργαζόμαστε εντατικά γι' αυτό», είπε.
Η κρίση κόστους ζωής στη Βρετανία
Στη Βρετανία ειδικότερα, η ραγδαία άνοδος των τιμών έχει συμβάλει στη μεγαλύτερη συρρίκνωση των εισοδημάτων από τη δεκαετία του 1950, με τον Μπόρις Τζόνσον να παραδέχεται ότι η κυβέρνησή του δεν μπορεί να βοηθήσει άμεσα τους πάντες να αντιμετωπίσουν την τρέχουσα αύξηση του κόστους διαβίωσης
Η Βρετανική Κοινοπραξία Πωλητών Λιανικής (BRC) δήλωσε ότι οι αυξανόμενες τιμές των καταστημάτων αντικατοπτρίζουν τον αντίκτυπο του ενεργειακού κόστους, του πολέμου στην Ουκρανία και του περιορισμού του COVID-19 στην Κίνα.
Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 3,5% το έτος έως τον Απρίλιο, σύμφωνα με τον δείκτη τιμών BRC-NielsenIQ, στον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού που καταγράφηκε από τον Σεπτέμβριο του 2011.
Τα στοιχεία εντείνουν την πίεση στον Μπόρις Τζόνσον να κάνει περισσότερα για την αντιμετώπιση της κρίσης του κόστους ζωής, πριν από τις κρίσιμες τοπικές εκλογές. Η Έλεν Ντίκινσον, διευθύνουσα σύμβουλος της BRC, δήλωσε: «Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ, σημειώνοντας αύξηση 13% μόνο τον περασμένο μήνα, ενώ ακόμη μεγαλύτερη είναι η αύξηση για τα μαγειρικά έλαια και τα δημητριακά.
Καθώς αυτά τα κόστη διέρχονται από την αλυσίδα εφοδιασμού, θα ασκήσουν περαιτέρω ανοδική πίεση στις τιμές των τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο τους επόμενους μήνες» είπε. Πρόσθεσε μάλιστα οτι οι πελάτες θα πρέπει να προετοιμαστούν για περαιτέρω αυξήσεις τιμών και έναν «ανώμαλο δρόμο μπροστά».
Εκτός απο τα τρόφιμα, τα έπιπλα, τα ηλεκτρικά και τα βιβλία καταγράφουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις, φαινόμενο που έχει επιδεινωθεί από την αναστάτωση στο μεγαλύτερο λιμάνι του κόσμου, μετά το πρόσφατο lockdown στη Σανγκάη, λένε οι αναλυτές. Στο ίδιο μήκος κύματος η Τράπεζα της Αγγλίας προειδοποίησε ότι ο πληθωρισμός - που έφτασε το 7% τον Μάρτιο θα μπορούσε να ξεπεράσει το 8% φέτος.
Oργή για την ακρίβεια στη Γαλλία
Η οργή για το κόστος ζωής που μείωσε σημαντικά τη δημοτικότητα του Εμανουέλ Μακρόν στις αρχές της πενταετούς θητείας του σιγοβράζει και πάλι, με αποτέλεσμα η εθνικίστρια Μαρίν Λεπέν να ενισχυθεί σημαντικά στην πρόσφατη μάχη για τη γαλλική προεδρία, οπως και ο ηγέτης της ριζοσπαστικής αριστεράς Ζαν Λικ Μελανσόν που έκοψε τρίτος το νήμα με 22%, αλλά επιστρέφει δριμύτερος εν όψει των βουλευτικών.
Ο πληθωρισμός στη Γαλλία έχει σκαρφαλώσει στα επίπεδα της δεκαετία του 1980 και οι έρευνες δείχνουν ότι το κύριο μέλημα των ψηφοφόρων είναι η ακρίβεια, πολύ πάνω από τις ανησυχίες για την υγεία και την ασφάλεια. Ο Μακρόν που εξασφάλισε την επανεκλογή του ξόδεψε τεράστια ποσά νωρίτερα φέτος για να περιορίσει τις τιμές του ρεύματος για τα νοικοκυριά. Ο πονοκέφαλος ωστόσο επανέρχεται καθώς πλησιάζουν οι κάλπες των κρίσιμων βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου
Διαβάστε επίσης:
Ο ενεργειακός πόλεμος ξεκίνησε: Συστάσεις στους Γερμανούς να «στοκάρουν» νερό και φαγητό