Γιατί βιάζεται το ΝΑΤΟ για Φινλανδία και Σουηδία - Το «παζάρι» με την Τουρκία και o «σκαντζόχοιρος»
Το ΝΑΤΟ προετοιμάζεται να προσθέσει τη Φινλανδία και τη Σουηδία στις βόρειες άμυνές του, σε μία κίνηση που επανασχεδιάζει τον χάρτη ασφαλείας της Ευρώπης.
Τα μέλη του ΝΑΤΟ συσπειρώνονται γύρω από τη Φινλανδία και τη Σουηδία, αφού οι δύο σκανδιναβικές χώρες ανακοίνωσαν τα σχέδιά τους να ενταχθούν στη συμμαχία, σηματοδοτώντας μια ακόμη δραματική αλλαγή στην αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης που προκλήθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Στη συνάντησή τους το Βερολίνο το Σαββατοκύριακο, οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ «αγκάλιασαν» τη διεύρυνση του μπλοκ στα βόρεια, μια διαδικασία που απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των 30 συμμάχων.
Οι κυβερνήσεις στο Ελσίνκι και τη Στοκχόλμη πρόκειται να υποβάλουν τις επίσημες αιτήσεις τους στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες αργότερα μέσα στην εβδομάδα, μόλις υπογράψουν τα αντίστοιχα κοινοβούλιά τους.
Η πρωθυπουργός της Σουηδίας, Mαγκνταλένα Άντερσον που ζητάει σήμερα το πράσινο φως του κοινοβουλίου είπε οτι αν ήταν η μόνη χώρα στη Βαλτική που δεν θα προσχωρούσε στο ΝΑΤΟ, θα βρισκόταν «σε πολύ ευάλωτη θέση». Η ένταξη στο μπλοκ είπε είναι το καλύτερο για την ασφάλεια της Σουηδίας, τόνισε όμως οτι η χώρα θα κινδύνευε κατά τη διαδικασία της αίτησης.
Το «παζάρι» με την Τουρκία
Η μόνη χώρα που εκφράζει ανησυχίες παραμένει η Τουρκία, με τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου να δηλώνει δυσαρεστημένος που η Φινλανδία και ιδιαίτερα, η Σουηδία διατηρούν σχέσεις με Κούρδους μαχητές που δραστηριοποιούνται στην ανατολική Τουρκία.
Η Σουηδία στέλνει ομάδα διπλωματών στην Άγκυρα για συνομιλίες αυτή την εβδομάδα με το γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ να λέει οτι θα αντιμετωπίσει τα «αγκάθια» της τελευταίας στιγμής στο σχέδιο διεύρυνσης.
Αναλυτές λένε οτι η Άγκυρα πιθανότατα θέλει παραχωρήσεις από το ΝΑΤΟ για να δώσει το «πράσινο φως» στα δύο νέα μέλη. Ανησυχεί όπως λέει για την τρομοκρατία στη Φινλανδία και τη Σουηδία και τονίζει οτι δεν επιδιώκει να ασκήσει μόχλευση στην οργάνωση. Επίσης ζητάει άρση της απαγόρευσης εξαγωγών προς την Τουρκία.
«Η Τουρκία έχει καταστήσει σαφές ότι η πρόθεσή της δεν είναι να εμποδίσει την ένταξη», είπε ο Στόλτενμπεργκ σε δημοσιογράφους στο Βερολίνο, εκφράζοντας τη βεβαιότητα πως οι ενστάσεις της Τουρκίας δεν θα καθυστερήσουν τη διαδικασία ένταξης και ότι η φιλοδοξία είναι η «διαδικασία να είναι γρήγορη και ταχεία».
Η Τουρκία προκάλεσε αναταράξεις στους κόλπους του ΝΑΤΟ την Παρασκευή, όταν ξαφνικά επέστησε την προσοχή στην υποστήριξή που παρέχουν όπως λέει οι δύο σκανδιναβικές χώρες στους Κούρδους «τρομοκράτες». Η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε τονίσει προηγουμένως ότι θα είχε θετική άποψη για την υποψηφιότητά τους.
Η Άγκυρα ωστόσο παραπονιέται εδώ και καιρό για ανεπαρκή συνεργασία με το ΝΑΤΟ και τους Ευρωπαίους συμμάχους στον αγώνα της με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, ή PKK, που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και την κουρδική πολιτοφυλακή YPG, μια ομάδα που δρα κυρίως σε Συρία.
«Η Τουρκία εξέφρασε τις ανησυχίες της κατά τη διάρκεια της συνάντησης του ΝΑΤΟ», είπε ο Τσαβούσογλου σε δημοσιογράφους στο Βερολίνο. «Για να είμαι πιο συγκεκριμένος, εκπρόσωποι αυτών των δύο χωρών είχαν συναντήσεις με μέλη του PKK και YPG και η Σουηδία παρείχε επίσης όπλα».
Η fast-track διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι είναι «πολύ σίγουρος» πως οι σύμμαχοι θα συμφωνήσουν να στηρίξουν την επέκταση. Η υπουργός Εξωτερικών του Καναδά, Mέλανι Τζόλι, είπε ότι «η ευκαιρία είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε διμερή ζητήματα» και ζήτησε γρήγορη διαδικασία για την αποδοχή των αιτούντων.
Η κίνηση αλλάζει κι άλλο το τοπίο ασφάλειας στην Ευρώπη, μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία που ώθησε τη Γερμανία να εγκαταλείψει τη μεταπολεμική επιφυλακτικότητα της σχετικά με τις αμυντικές δαπάνες και να ξεκινήσει μια τεράστια ανανέωση του στρατού της.
«Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μεγαλύτερη αλλαγή στο περιβάλλον ασφαλείας από τη γειτονική μας χώρα να επιτίθεται σε ένα έθνος 40 εκατομμυρίων ανθρώπων για να ανατρέψει βίαια την κυβέρνησή του», δήλωσε την Κυριακή ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών Πέκα Χααβίστο.
Στη Φινλανδία και τη Σουηδία, η εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου προκάλεσε μια μεταστροφή της κοινής γνώμης για την ένταξη στο ΝΑΤΟ σχεδόν εν μία νυκτί, παρά την προειδοποίηση της Ρωσίας ότι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν συνέπειες.
Μόλις υποβληθούν οι επίσημες αιτήσεις, το ΝΑΤΟ πρέπει να αποφασίσει εάν θα εξετάσει το αίτημα. Στη συνέχεια θα πραγματοποιήσει συνομιλίες με τις χώρες σχετικά με τις υποχρεώσεις τους ως μέλη προτού το συμβούλιο του ΝΑΤΟ υπογράψει ένα πιθανό πρωτόκολλο προσχώρησης. Το πιο μακρύ βήμα είναι η επικύρωση από τα 30 εθνικά κοινοβούλια και η όλη διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως και ένα χρόνο.
Η διαδικασία ένταξης και η «γκρίζα περίοδος»
Ο Στόλτενμπεργκ είπε ότι το ΝΑΤΟ θα εξετάσει τρόπους για να προστατεύσει τις δύο χώρες όσο θα επικυρώνεται η αίτησή τους. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας, το ΝΑΤΟ θα αποκτήσει δύο εξελιγμένους, σύγχρονους στρατούς με εξοπλισμό που είναι ήδη συμβατός με τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται στο μπλοκ και βελτιωμένη ικανότητα υπεράσπισης των τριών χωρών της Βαλτικής, της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουανίας.
Η Φινλανδία έχει σύνορα μήκους περίπου 1.300 χιλιομέτρων με τη Ρωσία, εφεδρεία 900.000 στρατευμάτων και είναι σε θέση να αναπτύξει 280.000 από αυτούς σε καιρό πολέμου. Βασίζεται σε ένα σύστημα επικεντρωμένο στη στρατολογία, όπου οι περισσότεροι άνδρες και μερικές γυναίκες υποβάλλονται σε στρατιωτική εκπαίδευση που διαρκεί από έξι μήνες έως ένα χρόνο.
Οι δύο χώρες συνεργάστηκαν και εκπαιδεύτηκαν με τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ στο παρελθόν, ενώ παρέμειναν εκτός του πεδίου των συλλογικών εγγυήσεων ασφάλειας. Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Aναλένα Μπέρμποκ την Κυριακή έφτασε στο σημείο να πει ότι είναι ήδη ντε φάκτο «μέλη του ΝΑΤΟ, απλώς χωρίς κάρτες μέλους».
Η Γερμανία είπε θα παρέχει στρατιωτική βοήθεια «για όσο διάστημα η Ουκρανία χρειάζεται αυτή την υποστήριξη για την αυτοάμυνα της χώρας της». Το Βερολίνο έχει κάνει όλες τις προετοιμασίες για μια γρήγορη διαδικασία επικύρωσης σε περίπτωση που η Φινλανδία και η Σουηδία αποφασίσουν να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, δήλωσε, υπογραμμίζοντας την ανάγκη και των δύο χωρών για εγγυήσεις ασφαλείας.
Οι υπουργοί είπε, συμφώνησαν στο δείπνο του Σαββάτου ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει γκρίζα ζώνη μεταξύ της αίτησης και του χρόνου εγγραφής τους. «Εάν αποφασίσουν να ενταχθούν, μπορούν να ενταχθούν γρήγορα...Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι θα τους δώσουμε εγγυήσεις ασφαλείας, δεν πρέπει να υπάρξει μεταβατική περίοδος, γκρίζα ζώνη, όπου το καθεστώς τους θα είναι ασαφές», είπε.
Αναφερόταν στην περίοδο επικύρωσης που μπορεί να διαρκέσει έως και ένα χρόνο, κατά την οποία οι σκανδιναβικές χώρες δεν θα προστατεύονται ακόμη από το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ που εγγυάται ότι μια επίθεση σε έναν σύμμαχο είναι επίθεση εναντίον όλων.
Πλήρη στήριξη σε Φινλανδία και Σουηδία παρέχει και η Ουάσιγκτον. Ο ηγέτης των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία Μιτς ΜακΚόνελ δήλωσε την Κυριακή ότι η Φινλανδία και η Σουηδία θα είναι «σημαντικές προσθήκες» στο ΝΑΤΟ καθώς ηγήθηκε αντιπροσωπείας γερουσιαστών στην περιοχή. Η Φινλανδία και η Σουηδία τόνισε, σε αντίθεση με ορισμένα μέλη της συμμαχίας, πιθανότατα θα είναι σε θέση να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους στο ΝΑΤΟ και θα προσφέρουν σημαντικές στρατιωτικές δυνατότητες. «Νομίζω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να είναι οι πρώτες στη σειρά για να επικυρώσουν τη συνθήκη για να ενταχθούν και οι δύο αυτές χώρες».
To «άνοιγμα» του ΝΑΤΟ στις σκανδιναβικές χώρες κινδυνεύει την ίδια ώρα να προκαλέσει την οργή της Ρωσίας. Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είπε στον Φινλανδό ομόλογό του το Σάββατο ότι η εγκατάλειψη της στρατιωτικής ουδετερότητας και η ένταξη στο μπλοκ θα ήταν «λάθος», σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου. Προηγουμένως η Ρωσία είχε διακόψει την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στη σκανδιναβική χώρα μετά από προβλήματα στη λήψη πληρωμών.
Μεγάλης κλίμακας ΝΑΤΟικές ασκήσεις στην Εσθονία
Μεγάλης κλίμακας ασκήσεις του ΝΑΤΟ, που προγραμματίζονταν μήνες πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν σήμερα στην Εσθονία. Μία από τις μεγαλύτερες ασκήσεις, με την κωδική ονομασία «Σκαντζόχοιρος» (Hedgehog) θα πραγματοποιηθεί στην Εσθονία και θα συμμετάσχουν 15.000 στρατιώτες από 14 χώρες. Είναι μια από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές ασκήσεις στη χώρα από το 1991.
Υπάρχει επίσης η επιχείρηση «Defender Europe» και «Swift Response», στην οποία θα συμμετέχουν 18.000 στρατιώτες από 20 χώρες και θα πραγματοποιηθούν στην Πολωνία και σε άλλες οκτώ χώρες. Στη Λιθουανία, μια άλλη άσκηση με την κωδική ονομασία Iron Wolf θα περιλαμβάνει 3.000 συμμαχικά στρατεύματα και 1.00 οχήματα.
«Ασκήσεις όπως αυτές δείχνουν ότι το ΝΑΤΟ είναι ισχυρό και έτοιμο να προστατεύσει τα έθνη μας και να αμυνθεί έναντι κάθε απειλής» δήλωσε η εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ Oana Lungescu.
«Πρόκειται για τακτικές ασκήσεις, προγραμματισμένες πολύ πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά βοηθούν στην άρση οποιουδήποτε περιθωρίου λανθασμένου υπολογισμού ή παρανόησης σχετικά με την αποφασιστικότητά μας να προστατεύσουμε και να υπερασπιστούμε κάθε εκατοστό συμμαχικού εδάφους. Οι ασκήσεις του ΝΑΤΟ είναι αμυντικές, διαφανείς και σύμφωνες με τις διεθνείς μας δεσμεύσεις» πρόσθεσε.
.jpg?t=OfyC2MjemNDCT7U3ZlEzWQ)
.jpg)
