Ευρώπη: Η ενεργειακή κρίση φθάνει στα πιάτα μας - O δύσκολος χειμώνας και τα εφιαλτικά σενάρια

Στο τεράστιο εργοστάσιο της Brioche Pasquier, περίπου μια ώρα μακριά από το Λονδίνο, κάθε ρολό που βγαίνει από τους γιγαντιαίους φούρνους αερίου κοστίζει πλέον για να φτιαχτεί τουλάχιστον 50% περισσότερο.

Από το βούτυρο μέχρι τα αυγά και τη ζάχαρη, οι περισσότερες πρώτες ύλες που χρησιμοποιεί ο Γάλλος αρτοποιός για την παρασκευή κρουασάν, μπριός και σοκολατένιων αρτοποιημάτων έχουν ήδη αυξηθεί σε τιμές καθώς τα εμπορεύματα σημείωσαν άνοδο τον περασμένο χρόνο. Αλλά η εταιρεία αντιμετωπίζει τώρα και τους αυξανόμενους λογαριασμούς ενέργειας.

Είναι διπλό κακό για τους παραγωγούς τροφίμων, ενώ γίνεται αισθητό στην τσέπη των καταναλωτών που παλεύουν με την κρίση κόστους ζωής. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η Τράπεζα της Αγγλίας αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα κορυφωθεί σε 13% φέτος, το ένα τρίτο των βρετανικών νοικοκυριών πρόκειται να δαπανήσει περισσότερο από το 10% των εισοδημάτων σε ενέργεια. Το αυξανόμενο κόστος των ειδών διατροφής αυξάνει την επισιτιστική φτώχεια.

«Είναι το φαινόμενο ντόμινο που συνέβη με την αύξηση στις τιμές ενέργειας», δήλωσε ο Ryan Peters, διευθύνων σύμβουλος της Brioche Pasquier UK Ltd., ο οποίος διευθύνει το εργοστάσιο στο Mίλτον Κέινς. «Πρέπει να προσπαθήσουμε να αυξήσουμε λίγο τις τιμές λιανικής και δυστυχώς αυτό φθάνει στους καταναλωτές».

Ρεκόρ στις τιμές τροφίμων παγκοσμίως

Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σημείωσαν ρεκόρ νωρίτερα αυτό το έτος, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία οδήγησε σε έλλειψη βασικών προϊόντων όπως το σιτάρι και τα φυτικά έλαια. Και ενώ το παγκόσμιο κόστος έχει αρχίσει να μειώνεται -για τέταρτο μήνα τον Ιούλιο- οι καταναλωτές είναι απίθανο να ανακουφιστούν.

Αυτό συμβαίνει επειδή οι κατασκευαστές τροφίμων στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν τώρα υψηλές τιμές ενέργειας, με το φυσικό αέριο, τον άνθρακα και την ηλεκτρική ενέργεια να εμπορεύονται σε πολλαπλάσια από τα κανονικά επίπεδα. Και τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη, καθώς πλησιάζουν οι σκοτεινές και παγωμένες μέρες του χειμώνα, ενισχύοντας τη ζήτηση για ενέργεια για θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι ευρωπαϊκές τιμές αναφοράς του φυσικού αερίου έχουν εκτοξευθεί μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Είτε πρόκειται για ψήσιμο καφέ είτε για παραγωγή ζάχαρης από τεύτλα, οι εταιρείες μέχρι στιγμής μιλούν μόνο για την αύξηση των πρώτων υλών», λέει ο Κόνα Χέικ, επικεφαλής της έρευνας για τα εμπορευμάτα στην ED&F Man. «Νομίζω ότι τα χειρότερα έρχονται, καθώς οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται. Αυτός ο χειμώνας θα αλλάξει το παιχνίδι και το κόστος επεξεργασίας πιθανότατα θα αυξηθεί».

Η Suedzucker AG, ο μεγαλύτερος παραγωγός ζάχαρης στην Ευρώπη, δήλωσε νωρίτερα αυτό το έτος ότι μια «σημαντική αύξηση» στο κόστος των πρώτων υλών, της ενέργειας και της συσκευασίας αντιστάθμισε τα αυξημένα έσοδα το πρώτο τρίμηνο. Η Allied Bakeries, κατασκευάστρια του ψωμιού Kingsmill και Allinson, δήλωσε τον Ιούνιο ότι το υψηλότερο κόστος, συνέχισε να επηρεάζει αρνητικά τα περιθώρια κέρδους.

Οι εταιρείες που μετατρέπουν τη σόγια, την ελαιοκράμβη και τους ηλιόσπορους σε μαγειρικά έλαια επιβραδύνουν την παραγωγή στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη και μεταφέρουν την παραγωγή σε άλλες περιοχές με χαμηλότερες τιμές ενέργειας. Η επεξεργασία ελαιούχων σπόρων στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη μειώθηκε κατά 3,2% τον Ιούνιο στο χαμηλότερο επίπεδο τουλάχιστον από το 2019, σύμφωνα με στοιχεία από τον βιομηχανικό όμιλο Fediol.

Κρατική ενίσχυση

Οι προοπτικές είναι τόσο δυσοίωνες που οι κυβερνήσεις άρχισαν να παρεμβαίνουν. Η ΕΕ ενέκρινε την περασμένη εβδομάδα ένα πακέτο βοήθειας 110 εκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη εταιρειών στον αγροτικό τομέα που έχουν πληγεί από την αύξηση της ενέργειας, των λιπασμάτων και άλλων πρώτων υλών λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Άλλες χώρες μπορεί να ακολουθήσουν το παράδειγμά της.

«Ο αγροτικός τομέας έχει πληγεί ιδιαίτερα σκληρά από την αύξηση της τιμής της ενέργειας και των άλλων δαπανών που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις σχετικές κυρώσεις», δήλωσε η Επίτροπος Αντιμονοπωλιακών Υποθέσεων της ΕΕ Mαργκρέτε Βεστάγκερ. «Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε στενά με τα κράτη μέλη για να διασφαλίσουμε ότι τα εθνικά μέτρα στήριξης μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή έγκαιρα, συντονισμένα και αποτελεσματικά».

Τα ενεργοβόρα εργοστάσια τροφίμων σε όλη την Ευρώπη θα μπορούσαν να αναγκαστούν να κλείσουν εάν οι ελλείψεις φυσικού αερίου προκαλέσουν συρρίκνωση. Η Γερμανία έχει ήδη θεσπίσει το δεύτερο από ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης τριών σταδίων και το επόμενο θα μπορούσε να προκαλέσει διακοπές λειτουργίας στις βιομηχανίες. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης ένα σχέδιο που περιλαμβάνει τη μείωση ή τον περιορισμό των προμηθειών στα εργοστάσια. Τα χειρότερα αυτά σενάρια θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ακόμη υψηλότερο κόστος στα είδη παντοπωλείου.

Τα τροφίμα στο Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψαν τη μεγαλύτερη αύξηση από το 2009. Στο ανατολικό τμήμα του Λονδίνου, η Tate & Lyle Sugars εργάζεται σκληρά για να διασφαλίσει ότι μπορεί να συνεχίσει να προμηθεύει πελάτες καθημερινά από το διυλιστήριό της στο Silvertown by the Thames.

«Ακριβώς όπως οι άνθρωποι παλεύουν με τους προϋπολογισμούς των σπιτιών τους, πρέπει να διαχειριζόμαστε εξαιρετικά ασταθείς δαπάνες ενέργειας και εισροών, διασφαλίζοντας ότι κάθε δεκάρα που ξοδεύει και παίρνει ως εισόδημα η επιχείρησή μας θα διαχειρίζεται ενεργά σε πραγματικό χρόνο», είπε. «Δεν διαχειριζόμαστε καζίνο. Φτιάχνουμε φαγητό, κάτι που μας δίνει μεγάλη ευθύνη να το κάνουμε σωστά».