ΕΕ: Διχασμένοι οι «27» για το ενεργειακό σχέδιο φον ντερ Λάιεν αποκαλύπτουν διπλωμάτες στο Politico

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αιφνιδίασε τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών με πέντε ιδέες για την αντιμετώπιση της ενεργειακής έκτακτης ανάγκης την Τετάρτη και η αντίδραση των χωρών μελών ήταν διχασμένη, αποκάλυψαν έξι διπλωμάτες στο POLITICO.

Αυτό είναι πιθανό να δώσει στην Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κάποιο περιθώριο ελιγμών ενόψει της ομιλίας για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης την επόμενη εβδομάδα, στην οποία αναμένεται να πιέσει για μια πανευρωπαϊκή προσπάθεια να τεθούν υπό έλεγχο οι τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι υπουργοί ενέργειας της ΕΕ θα συζητήσουν τις τιμές της ενέργειας κατά τη διάρκεια έκτακτης συνόδου κορυφής την Παρασκευή.

Η Φον ντερ Λάιεν πρότεινε πέντε «άμεσες» κινήσεις για να βοηθήσει στην ενεργειακή έκτακτη ανάγκη της Ευρώπης: την επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, υποχρεωτικά μέτρα για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, ένα ανώτατο όριο στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από πηγές χαμηλού κόστους με αυτά τα «απροσδόκητα κέρδη» να βοηθούν τους καταναλωτές, ένα φόρο αλληλεγγύης στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων που πραγματοποιούν μεγάλα κέρδη και τη διευκόλυνση της υποστήριξης σε προβληματικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.

Δύο από τα μέτρα υποστηρίζονται τόσο από την Επιτροπή όσο και από χώρες της ΕΕ, δήλωσαν αρκετοί διπλωμάτες μετά από συνάντηση των πρεσβευτών της ΕΕ. Το πρώτο είναι η παροχή πιστώσεων για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να καταχωρίσουν τα υψηλά μετρητά της ασφάλειας που απαιτούνται για τις συναλλαγές στα χρηματιστήρια ενέργειας στο τρέχον περιβάλλον υψηλών τιμών.
Το δεύτερο είναι η φορολόγηση κερδών,αν και οι πρεσβευτές της ΕΕ ήθελαν διαβεβαιώσεις ότι τα έσοδα από τέτοιους φόρους θα παραμείνουν στη σωστή χώρα.

Η διευκρίνιση των λεπτομερειών θα είναι σημαντική, καθώς οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής που πληρώνονται για να ανάβουν ή να σβήνουν ανάλογα με τις ανάγκες για την εξισορρόπηση του δικτύου συχνά το κάνουν κατόπιν αιτήματος των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας στα εθνικά σύνορα.

Διχάζει η πρόταση για το πλαφόν

Το πιο αμφιλεγόμενο ζήτημα είναι το πλαφόν στις τιμές του ρωσικού αερίου που στοχεύει σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική τιμωρία του Κρεμλίνου για τον πόλεμο στην Ουκρανία - με τις πρωτεύουσες να έχουν «πολύ αντιφατικές απόψεις», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ.

Η Γερμανία έχει δηλώσει ότι είναι «δύσπιστη» σχετικά με την ιδέα. Η Ουγγαρία, ο στενότερος σύμμαχος της Ρωσίας στην ΕΕ, είναι εναντίον της, όπως επίσης η Σλοβακία και τουλάχιστον δύο άλλες χώρες, δήλωσαν διπλωμάτες.

Άλλοι, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας και της Ιταλίας, θέλουν η Επιτροπή να προχωρήσει ακόμη περισσότερο και να περιορίσει την τιμή όλου του φυσικού αερίου που εισάγεται στην ΕΕ. Η φον ντερ Λάιεν είπε ότι αυτό ήταν κάτι που «εξέταζε» η Επιτροπή, αλλά οι Βρυξέλλες είναι σε γενικές γραμμές αντίθετες με την ιδέα στις μέχρι τώρα αξιολογήσεις τους, κάτι που θα ήταν πολύ πιο περίπλοκο από το να ξεχωρίζει το ρωσικό αέριο.

Ενώ η Νορβηγία, ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου του μπλοκ, έχει δηλώσει ότι μπορεί να είναι ανοιχτή σε ανώτατο όριο, υπάρχουν περισσότερα ερωτήματα σχετικά με τη στάση των ΗΠΑ, όπου οι Δημοκρατικοί αντιμετωπίζουν κρίσιμες ενδιάμεσες εκλογές τον Νοέμβριο. Η Ουγγαρία θέλει επίσης οποιοδήποτε ενεργειακό πακέτο να εγκριθεί ομόφωνα, αντί με διαδικασία έκτακτης ανάγκης με πλειοψηφία, όπως θέλει η Επιτροπή, δήλωσε διπλωμάτης.

Η έκκληση της Πολωνίας να μεταρρυθμίσει το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής, το οποίο στοχοποιείται για την αύξηση των τιμών της ενέργειας, δεν μπαίνει καν στην ατζέντα για το Λουξεμβούργο, την Ιρλανδία, τη Γερμανία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης.

Η ιδέα της μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας είναι δημοφιλής, αλλά ενώ η πρόταση της Κομισιόν ζητά να είναι υποχρεωτικές οι μειώσεις, χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Ελλάδα και η Πολωνία θέλουν τέτοια μέτρα να είναι εθελοντικά.

Η Επιτροπή δεν ασχολήθηκε με το θέμα της αποσύνδεσης των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, αν και αυτό είναι κάτι που πολλές χώρες θέλουν να συμβεί. Οι χώρες αιφνιδιάστηκαν από τη φον ντερ Λάιεν που βιάστηκε να ανακοινώσει δημόσια τις προτάσεις. Η προσδοκία της ήταν να αποτελέσει η σύνοδος κορυφής της Παρασκευής πεδίο ανταλλαγής ιδεών, με τους υπουργούς της ΕΕ να εξετάζουν τις ιδέες για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης.

Εκπρόσωποι της ΕΕ δυσαρεστήθηκαν που η φον ντερ Λάιεν μίλησε την ίδια στιγμή ότι οι εθνικοί εμπειρογνώμονες συζητούσαν τεχνικές λεπτομέρειες πριν από τη σύνοδο κορυφής της Παρασκευής. «Δεν ήταν πραγματικά καλό που έγινε την ίδια στιγμή που τα κράτη μέλη συζητούσαν την πορεία προς τα εμπρός», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ στο Politico Παρά τη γκρίνια, οι πρωτεύουσες συμφώνησαν σε γενικές γραμμές ότι η φον ντερ Λάιεν είχε δίκιο να αναλάβει τον έλεγχο της κατάστασης.