EE: Το «ναυάγιο» του πλαφόν, η απογοήτευση κι ο νέος διχασμός των «27»

Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ θα συνέλθουν εκ νέου για ένα νέο έκτακτο Συμβούλιο Ενέργειας πριν από τα Χριστούγεννα, στις 13 Δεκεμβρίου, εν μέσω εκτεταμένης απογοήτευσης για την «αστεία» όπως την χαρακτήρισαν πρόταση των Βρυξελλών για το ανώτατο όριο στην τιμή φυσικού αερίου.

Οι υπουργοί που συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες για το Ενεργειακό Συμβούλιο της Πέμπτης κατέληξαν σε άτυπη συμφωνία για τα λιγότερο αμφιλεγόμενα στοιχεία του πακέτου της Επιτροπής για την ενεργειακή κρίση, δεν συμφώνησαν ωστόσο για τον λεγόμενο «Μηχανισμό Διόρθωσης της Αγοράς», παρατείνοντας την αβεβαιότητα και το αδιέξοδο.

Η συμμαχία των χωρών που αντιτίθενται σθεναρά στην πρόταση της Κομισιόν, Βέλγιο, Ισπανία, Ιταλία, Πολωνία και Ελλάδα, κατέστησε σαφές ότι δεν θα συμφωνούσαν επίσημα στο ευρύτερο πακέτο μέχρι να επιλυθεί το ζήτημα της ανώτατης τιμής του φυσικού αερίου, δήλωσαν δύο διπλωμάτες.

Αυτό θα απαιτήσει ένα νέο έκτακτο Συμβούλιο Ενέργειας, το οποίο ο Τσέχος υπουργός Ενέργειας και πρόεδρος του Συμβουλίου Ενέργειας Γιόζεφ Σίκελα είπε ότι θα γίνει στις 13 Δεκεμβρίου, ανοίγοντας τον δρόμο για την υπογραφή συμφωνίας από τους ηγέτες της ΕΕ που συναντώνται στις 15 και 16 Δεκεμβρίου.

Στη συνέντευξη Τύπου για το κλείσιμο της συνόδου κορυφής της Πέμπτης, ο Σίκελα προσπάθησε να δώσει μια θετική στροφή στην κατάσταση, επισημαίνοντας ότι «δεν χρειάζονται περαιτέρω διαπραγματεύσεις» για το μεγαλύτερο μέρος του πακέτου για την ενεργειακή κρίση.

«Κρατάμε τη σαμπάνια για το επόμενο Συμβούλιο Ενέργειας»

Ωστόσο, αναγνώρισε μια «θερμή συζήτηση» σχετικά με την πρόταση ανώτατου ορίου για την τιμή του φυσικού αερίου και υπογράμμισε «αποκλίνουσες» απόψεις σχετικά με το επίπεδο στο οποίο θα πρέπει να καθοριστεί το ανώτατο όριο. «Δεν ανοίγουμε ακόμα τη σαμπάνια», είπε. «Αλλά βάλτε το μπουκάλι στο ψυγείο».

Ο προτεινόμενος Διορθωτικός Μηχανισμός Αγοράς της Επιτροπής,που πιθανότατα οδεύει προς μεγάλη αναθεώρηση ενόψει της συνόδου κορυφής του Δεκεμβρίου — περιελάμβανε ανώτατο όριο στην τιμή των συναλλαγών του επόμενου μήνα στο κύριο σημείο συναλλαγών της ΕΕ, το TTF, αλλά μόνο όταν οι τιμές υπερβαίνουν τα 275 ευρώ ανά μεγαβατώρα για δύο εβδομάδες και αυτές οι τιμές είναι 58 ευρώ πάνω από την παγκόσμια τιμή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για 10 ημέρες.

Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν επαναλαμβάνονταν τα υψηλά ρεκόρ στις τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου που παρατηρήθηκαν στα τέλη Αυγούστου, όπου τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης διαπραγματεύονταν για λίγο στα 350 ευρώ ανά MWh αυτό δεν θα πληρούσε τον υψηλό πήχη για την ενεργοποίηση του ανώτατου ορίου της Επιτροπής.

Το σχέδιο καταψηφίστηκε από όλες τις πλευρές. Οι χώρες που ήταν υπέρ του ανώτατου ορίου είπαν ότι είχε σχεδιαστεί για να μην χρησιμοποιηθεί ποτέ, ενώ οι δύσπιστες χώρες δήλωσαν ότι η πρόταση κινδυνεύει να υπονομεύσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα του μπλοκ.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας Κώστας Σκρέκας προειδοποίησε ότι διακυβεύεται πλέον η «αξιοπιστία» της αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης της Ευρώπης και ζήτησε πολύ χαμηλότερο ανώτατο όριο μεταξύ 150 και 200 ​​ευρώ. Η πρόταση είναι ένα «αστείο» δήλωσε από την πλευρά της η υπουργός Κλίματος της Πολωνίας Άννα Μόσκουα στο POLITICO .

Ακόμη και οι πρωτεύουσες που είχαν υποστηρίξει ότι το ανώτατο όριο τιμών κινδυνεύει να αυξήσει τη ζήτηση φυσικού αερίου και να απειλήσει την προσφορά ασφάλειας δεν εντυπωσιάστηκαν επίσης από την πρόταση της Επιτροπής. Ο Ολλανδός υπουργός Ενέργειας Ρομπ Τζέτεν είπε ότι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ θα έχει «περισσότερα καθήκοντα να κάνει», καθώς η τρέχουσα πρόταση θα υπονόμευε τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στο μπλοκ.

Ένας διπλωμάτης της ΕΕ προειδοποίησε μάλιστα ότι το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου θα μπορούσε να γίνει η «στιγμή Λιζ Τρας» της ΕΕ, αναφερόμενος στην πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας, οι βραχύβιες οικονομικές πολιτικές της οποίας έλαβαν εξαιρετικά αρνητική απάντηση στις διεθνείς αγορές και έπληξαν τη δημοσιονομική αξιοπιστία του Ηνωμένου Βασιλείου.

Που συμφώνησαν

Παρά τις βαθιές διαφωνίες σχετικά με το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου, οι υπουργοί μπόρεσαν να συμφωνήσουν - αν και ανεπίσημα - στα σχέδια της Επιτροπής να επιταχύνει την έγκριση έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και σε ένα πακέτο αλληλεγγύης για την ενεργειακή κρίση. Αυτό περιλαμβάνει σχέδια για κοινή αγορά φυσικού αερίου, ανταλλαγές προμηθειών φυσικού αερίου εντός της ΕΕ, μέτρα για τον περιορισμό της αστάθειας της ίδιας ημέρας στις ενεργειακές αγορές και ένα νέο σημείο αναφοράς για την τιμή του LNG.

Η Ευρωπαία Επίτροπος Ενέργειας Kάντρι Σίμσον επέμεινε ότι η συζήτηση της Πέμπτης μεταξύ των υπουργών της έδωσε την ελπίδα ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί ένας συμβιβασμός με «ευρεία υποστήριξη» για το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου.

Αλλά εξέφρασε επίσης απογοήτευση για τις αντιφατικές οδηγίες που δόθηκαν στην Επιτροπή στη σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Οκτώβριο, κατά την οποία η Γερμανία και άλλοι σκεπτικιστές εισήγαγαν αυστηρές διασφαλίσεις σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην εντολή της Επιτροπής να αναπτύξει έναν μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς.

«Μας δέσμευαν πολύ συγκεκριμένες οδηγίες», είπε ο Σίμσον. Η Σιμόν Ταλιαπέτρα, ειδικός στον τομέα της ενέργειας και ανώτερος συνεργάτης στο think tank Bruegel, είπε ότι οι χώρες τώρα απαιτούν κάτι που «απλά δεν μπορεί να παραδοθεί». «Δεν μπορούν να σχεδιαστούν ανώτατα όρια τιμών που δεν ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για την ενεργειακή και χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Πρέπει να επαναφέρουμε αυτή τη συζήτηση», είπε.

Η κρίση θα συνεχιστεί για χρόνια

H ενεργειακή κρίση της Ευρώπης πρόκειται να συνεχιστεί για χρόνια εάν η περιοχή δεν καταφέρει να μειώσει τη ζήτηση και να εξασφαλίσει νέες προμήθειες φυσικού αερίου, σύμφωνα με νέες προειδοποιήσεις από στελέχη και αναλυτές της ενεργειακής βιομηχανίας.

Ο ήπιος φθινοπωρινός καιρός και η ταχεία πλήρωση των αποθηκευτικών χώρων σε όλη την Ευρώπη ενίσχυσαν την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής αυτόν τον χειμώνα, αλλά αρχίζουν να εντείνονται οι ανησυχίες για το εάν θα υπάρχουν επαρκή αποθέματα το επόμενο καλοκαίρι και για τον χειμώνα που ακολουθεί.

«Βρισκόμαστε σε κρίση φυσικού αερίου και θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε σε κατάσταση κρίσης για τα επόμενα δύο ή τρία χρόνια», λέει ο Sid Bambawale, επικεφαλής υγροποιημένου φυσικού αερίου για την περιοχή της Ασίας στο Vitol, τον μεγαλύτερο στον κόσμο ανεξάρτητο έμπορος ενέργειας, μιλώντας στη σύνοδο κορυφής των Financial Times Commodities Asia στη Σιγκαπούρη.

«Ας μην αναπτύξουμε λοιπόν μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας». Οι προειδοποιήσεις παρουσιάζουν στους ευρωπαίους φορείς χάραξης πολιτικής μια δυσάρεστη πραγματικότητα. Παρά το γεγονός ότι έχουν ήδη δαπανήσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για να διασφαλίσουν ότι οι χώροι αποθήκευσης θα γεμίσουν αυτόν τον χειμώνα και να παρέχουν υποστήριξη σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, η πίεση στα δημόσια κεφάλαια καθώς και ο πόνος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις είναι πιθανό να συνεχιστεί το επόμενο έτος.

Οι ανανεωμένες ανησυχίες προκύπτουν καθώς οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία έχουν σχεδόν σταματήσει ως απάντηση στις κυρώσεις της Δύσης. Μια νέα απειλή αυτή την εβδομάδα από τη Μόσχα για περιορισμό της παραγωγής από τον μοναδικό εναπομείναν αγωγό που συνδέει τη Ρωσία με την Ευρώπη έχει τονίσει τη σημασία του κλειδώματος των προμηθειών από άλλους παγκόσμιους παραγωγούς και τη λήψη μέτρων για τη μείωση της κατανάλωσης καυσίμου από τη βιομηχανία και τα νοικοκυριά.

Η αποθήκευση φυσικού αερίου της Ευρώπης στo τέλoς Σεπτεμβρίου, τη στιγμή που η ζήτηση για θέρμανση συνήθως αρχίζει να αυξάνεται, ήταν περίπου 90% φέτος, σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας του 86%, παρά το γεγονός ότι η Ρωσία διέκοψε σε μεγάλο βαθμό την παροχή φυσικού αερίου τους τελευταίους μήνες. Εκτός από τη μείωση της ζήτησης, τα νοικοκυριά και οι βιομηχανίες έχουν μειώσει τη ζήτηση κατά 13% μέχρι σήμερα σε σύγκριση με τον μέσο όρο τριών ετών, σύμφωνα με το think-tank Bruegel, ενώ η περιοχή πέτυχε να εισάγει ποσότητες ρεκόρ LNG, με τη βοήθεια της ελλιπούς ζήτησης από την Κίνα.

Ακολουθήστε το Newsbomb και στο κανάλι μας στο YouTube

Φυσικό αέριο: Γιατί η Ελλάδα απορρίπτει το πλαφόν των 275 ευρώ

Σκρέκας: «Δεν υπάρχει χρόνος, λύση άμεσα με ρεαλιστικό πλαφόν»

«Μύλος» στην Ε.Ε. δια χειρός Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και Γερμανίας