Γλυπτά Παρθενώνα: Το παρασκήνιο των διαπραγματεύεων - Τα «αγκάθια» για την επιστροφή
Οι New York Times είναι το πιο πρόσφατο σημαντικό διεθνές μέσο ενημέρωσης που επισημαίνει προφανή πρόοδο στις προσπάθειες επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα
«Το Βρετανικό Μουσείο και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας πλησιάζουν σε μια συμφωνία για την επιστροφή των μαρμάρων, αλλά οι βασικές διαφορές παραμένουν», αναφέρει χαρακτηριστικά άρθρο των New York Times σε άρθρο του με τίτλο «Μετά από 220 χρόνια, η μοίρα των μαρμάρων του Παρθενώνα στηρίζεται σε μυστικές συνομιλίες».
Στο ρεπορτάζ το οποίο υπογράφει ο Άλεξ Μάρσαλ με έδρα το Λονδίνο, ο οποίος ασχολείται με την υπόθεση των Γλυπτών του Παρθενώνα από το 2018 σημειώνει: «Αφαιρώντας μέρη από τα τείχη του ναού, φαινομενικά με την άδεια των Οθωμανών που τότε είχαν υποδουλώσει την Ελλάδα, τα λεγόμενα Ελγίνεια Μάρμαρα πουλήθηκαν αργότερα στη βρετανική κυβέρνηση και έγιναν μερικά από τα πιο ιστορικά τεχνουργήματα στη συλλογή του Βρετανικού Μουσείου. Αλλά έγιναν επίσης, σχεδόν από την ίδια μέρα που απομακρύνθηκαν, το αντικείμενο της πιο διαβόητης πολιτιστικής διαμάχης στον κόσμο».
Και προσθέτει: «οι Βρετανοί λένε ότι τα μάρμαρα αποκτήθηκαν νόμιμα και παρουσιάζονται καλύτερα μαζί με άλλα αντικείμενα σε ένα παγκόσμιο μουσείο, ενώ οι Έλληνες τα θεωρούν λεηλατημένους θησαυρούς».
Στο δημοσίευμα γίνεται ειδική μνεία σε άγνωστες συναντήσεις της ελληνικής κυβέρνησης με το Βρετανικό Μουσείο και μάλιστα κάνει ειδική μνεία στα πρόσωπα που συμμετείχαν σε αυτές.
«Οι συνομιλίες συνεχίζονται στο Λονδίνο από τον Νοέμβριο του 2021, μεταξύ του πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κυριάκου Μητσοτάκη, και του Τζορτζ Όσμπορν, πρώην υπουργού Οικονομικών της Βρετανίας, ο οποίος είναι τώρα πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου. Σε απομονωμένα πολυτελή ξενοδοχεία και στο αρχοντικό του Έλληνα πρέσβη, τα δύο μέρη προσπάθησαν να καταλήξουν σε συμφωνία για το μέλλον των Μαρμάρων. Σε αρκετές από αυτές τις συναντήσεις, ο Γιώργος Γεραπετρίτης, υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στην ελληνική κυβέρνηση, ενήργησε ως εκπρόσωπος του Μητσοτάκη», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Άλεξ Μάρσαλ επικαλούμενος πρόσωπα με γνώση των διαπραγματεύσεων.
Η ελληνική πλευρά
O Έλληνας πρωθυπουργός, σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, «ζήτησε από το Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει όλη τη ζωφόρο της συλλογής που κάποτε ήταν γύρω από τον Παρθενώνα. Εκεί, θα επανενωθούν με άλλα μέρη που ήδη εκτίθενται στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα».
Η ίδια πηγή σημείωσε ότι «Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήθελε μια συμφωνία ότι αυτά τα Γλυπτά θα παραμείνουν στην Ελλάδα για τουλάχιστον 20 χρόνια και ήλπιζε ότι μετά από 20 χρόνια, η συμφωνία θα παραταθεί, ώστε τα πάνελ της ζωφόρου να παραμείνουν στην Αθήνα».
«Σε αντάλλαγμα για τη ζωφόρο, τα ελληνικά μουσεία θα προμήθευαν στο Βρετανικό Μουσείο μια εκ περιτροπής συλλογή ανεκτίμητων αντικειμένων, μερικά από τα οποία δεν είχαν φύγει ποτέ από την Ελλάδα», πρόσθεσε το άτομο.Ωστόσο, το Βρετανικό Μουσείο επιθυμεί μια διαφορετική συμφωνία. Συγκεκριμένα, ο Όσμπορν έχει προτείνει την επιστροφή ενός μικρότερου τμήματος της ζωφόρου, καθώς και γλυπτών θεών και κενταύρων, ως βραχυπρόθεσμο δάνειο, αναφέρει πηγή των ΝΥΤ. «Το μουσείο θα μπορούσε να προσφέρει έως και το ένα τρίτο των Γλυπτών του Παρθενώνα στη συλλογή του. Μόλις η Ελλάδα επιστρέψει αυτά τα αντικείμενα στο Λονδίνο, περισσότερα θα σταλούν στην Αθήνα για να τα αντικαταστήσουν. Με την πάροδο του χρόνου, ο αριθμός των αντικειμένων που αποστέλλονται στην Ελλάδα θα αυξηθεί, για να αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών», συμπλήρωσε.
Στη συνέχεια ο Μάρσαλ αναφέρεται και στα νομικά κολλήματα που προκύπτουν από τη Βρετανική νομοθεσία σχετικά με τη δυνατότητα επαναπατρισμού των Γλυπτών.
«Σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία, το Βρετανικό Μουσείο δεν μπορεί να αφαιρέσει αντικείμενα από τη συλλογή του εκτός εάν είναι “ακατάλληλα να διατηρηθούν”, αν και είναι ελεύθερο να δανείζει αντικείμενα σε άλλα ιδρύματα», εξηγεί.
Παράλληλα, σχολιάζει ότι η πίεση για την επιστροφή των ιστορικών αντικειμένων έχει αυξηθεί και υπενθυμίζει ότι στις 16 Δεκεμβρίου 2022 ανακοινώθηκε η απόφαση του Πάπα Φραγκίσκου για την επιστροφή στην Ελλάδα των τριών θραυσμάτων από την ζωφόρο και τη μετόπη του Παρθενώνα, τα οποία φυλάσσονταν, από τον 19ο αιώνα, στις πολύτιμες συλλογές των Μουσείων του Βατικανού.
Πάντως, Αθήνα και Λονδίνο «βρίσκονται πολύ μακριά απ’ το να δώσουν τα χέρια για την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα», εκτιμά ο αρθρογράφος.