Ναγκόρνο Καραμπάχ: Στις φλόγες ξανά ο Καύκασος - Τουλάχιστον 27 νεκροί και δεκάδες τραυματίες

Δεκάδες άνθρωποι, άμαχοι και στρατιώτες, σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν σε αιματηρές μάχες που μαίνονται για δεύτερη ημέρα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μετά τις επιθέσεις του Αζερμπαϊτζάν στην περιοχή, σύμφωνα με τοπικούς αξιωματούχους,

Το Μπακού διεμήνυσε οτι η «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» όπως τη χαρακτήρισε, θα συνεχιστεί μέχρι να παραδοθούν οι «παράνομοι στρατιωτικοί σχηματισμοί της Αρμενίας» και να διαλυθεί η αυτονομιστική κυβέρνηση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η ένταση στον Νότιο Καύκασο είναι μεγάλη εδώ και μήνες γύρω από τον αποσχισμένο θύλακα, που αναγνωρίζεται διεθνώς ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν.

Οι Αρμένιοι στο Καραμπάχ έκαναν έκκληση για κατάπαυση του πυρός και για άμεση έναρξη των συνομιλιών. Αλλά ήταν σαφές από το τελεσίγραφο του Αζερμπαϊτζάν ότι ο στόχος του Μπακού είναι να ολοκληρώσει την κατάκτηση του ορεινού θύλακα. Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν κατηγόρησε το Αζερμπαϊτζάν ότι ξεκίνησε χερσαία επιχείρηση με στόχο την «εθνοκάθαρση».

Ο διαμεσολαβητής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Γκέγκαν Στεπανιάν, δήλωσε ότι 27 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων δύο άμαχοι, σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 200 τραυματίστηκαν. Σύμφωνα με προηγούμενες δηλώσεις του, ένα παιδί ήταν μεταξύ των νεκρών και 11 μεταξύ των τραυματιών.

Το γραφείο του γενικού εισαγγελέα του Αζερμπαϊτζάν είπε ότι οι αρμενικές δυνάμεις άνοιξαν πυρ στη Σούσα, μια πόλη στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν, χρησιμοποιώντας όπλα μεγάλου διαμετρήματος, σκοτώνοντας έναν άμαχο. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν κάλεσε το Αζερμπαϊτζάν να σταματήσει αμέσως τις εχθροπραξίες, λέγοντας ότι επιδεινώνει μια ήδη δεινή ανθρωπιστική κατάσταση, μια αναφορά σε έναν μακρύ de facto αποκλεισμό της περιοχής από το Μπακού.

Η Αρμενία, η οποία λέει ότι οι ένοπλες δυνάμεις της δεν βρίσκονται στο Καραμπάχ και ότι η κατάσταση στα σύνορά της με το Αζερμπαϊτζάν είναι σταθερή, κάλεσε τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να βοηθήσουν και τις ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις στο έδαφος να επέμβουν.

Η Ρωσία, η οποία μεσολάβησε για μια εύθραυστη κατάπαυση του πυρός μετά τον πόλεμο το 2020 κάλεσε όλες τις πλευρές να σταματήσουν τη μάχη. «Καλούμε τα αντιμαχόμενα μέρη να σταματήσουν αμέσως την αιματοχυσία, να σταματήσουν τις εχθροπραξίες και να εξαλείψουν τις απώλειες αμάχων», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών.

Το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε την έναρξη της επιχείρησης την Τρίτη (19/9), λέγοντας ότι οι θέσεις της πρώτης γραμμής και τα στρατιωτικά μέσα των ενόπλων δυνάμεων της Αρμενίας «αδρανοποιήθηκαν με τη χρήση όπλων υψηλής ακρίβειας» και ότι δέχθηκαν επίθεση μόνο νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι

Το υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας, ωστόσο, αρνήθηκε ότι τα όπλα ή τα στρατεύματά της βρίσκονταν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και χαρακτήρισε «ψέματα» τις αναφερόμενες δολιοφθορές και τις νάρκες ξηράς στην περιοχή. Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασιγιάν ισχυρίστηκε ότι ο κύριος στόχος του Αζερμπαϊτζάν ήταν να παρασύρει την Αρμενία σε εχθροπραξίες.

Αρμένιοι αξιωματούχοι στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ανέφεραν σε δήλωση ότι η πρωτεύουσα της περιοχής, το Στεπανακέρτ και άλλα χωριά βρίσκονται «υπό έντονο βομβαρδισμό». Ο στρατός της περιοχής είπε ότι το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποιεί αεροσκάφη, πυροβολικά και πυραυλικά συστήματα και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στις μάχες.

Βίντεο από την πόλη έδειξαν ένα κατεστραμμένο κτήριο κατοικιών με σπασμένα τζάμια και κατεστραμμένα αυτοκίνητα σε κοντινή απόσταση. Οι κάτοικοι του Στεπανακέρτ μετακόμισαν σε υπόγεια και καταφύγια βομβών και οι μάχες διέκοψαν το ρεύμα. Οι ελλείψεις τροφίμων στην περιοχή επιδεινώθηκαν, με την περιορισμένη ποσότητα ανθρωπιστικής βοήθειας να μην παραδίδεται τη Δευτέρα λόγω των βομβαρδισμών, οι οποίοι συνεχίστηκαν το βράδυ αφού σταμάτησαν για λίγο το απόγευμα.

Σε ανακοίνωσή του το υπουργείου Άμυνας του Μπακού ανέφερε ότι οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν έχουν καταλάβει μέχρι στιγμής περισσότερες από 60 στρατιωτικές θέσεις και έχουν καταστρέψει έως και 20 στρατιωτικά οχήματα μαζί με άλλο υλικό.

Η αιματηρή ιστορία του Ναγκόρνο Καραμπάχ

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μια ορεινή περιοχή στην ασταθή ευρύτερη περιοχή του Νοτίου Καυκάσου, αναγνωρίζεται διεθνώς ως έδαφος του Αζερμπαϊτζάν. Αλλά ένα μέρος του διοικείται από αυτονομιστικές αρχές της Αρμενίας που λένε ότι η περιοχή είναι η πατρίδα τους. Η περιοχή βρέθηκε στο επίκεντρο δύο πολέμων από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, με τον τελευταίο να ξεσπάει το 2020.

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και αρκετές γύρω περιοχές ήταν υπό των θνοτικό έλεγχο των Αρμενίων μετά το τέλος ενός αυτονομιστικού πολέμου το 1994, αλλά το Αζερμπαϊτζάν ανέκτησε τα εδάφη και τα τμήματα του θύλακα κατά τη διάρκεια των μαχών του 2020. Αυτό έληξε με μια ανακωχή που τοποθετούσε Ρώσους ειρηνευτές στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Οι εχθροπραξίες σημειώνονται εν μέσω υψηλών εντάσεων μεταξύ της Αρμενίας και της μακροχρόνιας συμμάχου της Ρωσίας. Η Αρμενία έχει καταγγείλει επανειλημμένα ότι η ρωσική ειρηνευτική δύναμη των 2.000 μελών δεν μπόρεσε ή δεν ήθελε να κρατήσει ανοιχτό τον δρόμο προς την Αρμενία, παρόλο που αυτό προβλεπόταν στη συμφωνία που τερμάτισε τον πόλεμο του 2020.

Από το τέλος του 2020, 3.000 Ρώσοι έχουν παρακολουθήσει την εύθραυστη εκεχειρία, η προσοχή της Μόσχας ωστόσο έχει εκτραπεί λόγω της πλήρους κλίμακας εισβολής της στην Ουκρανία. Υπολογίζεται ότι 120.000 Αρμένιοι ζουν στον ορεινό θύλακα. Η Ρωσία είπε ότι οι στρατιώτες της είχαν μετακινήσει σχεδόν 500 αμάχους από τις περιοχές που κινδυνεύουν περισσότερο, ενώ οι αυτονομιστές είπαν ότι βοήθησαν να μετακινηθούν συνολικά 7.000.

Γιατί ξέσπασαν νέες μάχες;

Τους τελευταίους εννέα μήνες, το Αζερμπαϊτζάν έχει επιβάλει αποτελεσματικό αποκλεισμό στη μοναδική διαδρομή προς τον θύλακα από την Αρμενία, γνωστή ως «Διάδρομο Λατσίν». Το Αζερμπαϊτζάν είπε ότι ξεκίνησε την επιχείρησή του ως απάντηση στον θάνατο έξι ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων αστυνομικών, σε δύο εκρήξεις ναρκών ξηράς το πρωί της Τρίτης.

Στη συνέχεια ήχησαν οι σειρήνες αεροπορικής επιδρομής και ο ήχος του πυροβολικού ακούστηκε στην κύρια πόλη του Καραμπάχ. Κτήρια κατοικιών υπέστησαν ζημιές και ο δημοσιογράφος Siranush Sargsyan περιέγραψε ότι είδε ένα κτήριο δίπλα να χτυπιέται. Αξιωματούχοι του Καραμπάχ δήλωσαν ότι πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά.

Αξιωματούχοι άμυνας στην αποσχισθείσα περιοχή δήλωσαν ότι ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν «παραβίασε την κατάπαυση του πυρός σε ολόκληρη τη γραμμή επαφής με επιθέσεις πυραύλων-πυροβολικού». Το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν επέμεινε ότι δεν στόχευε αμάχους ή πολιτικά κτήρια και ότι «μόνο οι νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι πλήττονται από τη χρήση όπλων υψηλής ακρίβειας».

Κατηγόρησε τις αρμενικές δυνάμεις για «συστηματικό βομβαρδισμό» των θέσεων του στρατού του και είπε ότι απάντησε ξεκινώντας «τοπικές, αντιτρομοκρατικές δραστηριότητες... για να αφοπλίσει και να εξασφαλίσει την απόσυρση σχηματισμών των ενόπλων δυνάμεων της Αρμενίας από τα εδάφη μας».

Σε μια σύντομη τηλεοπτική ομιλία, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι εμπλέκεται ο στρατός του. Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών είπε ότι είχε προειδοποιηθεί για την επίθεση του Αζερμπαϊτζάν λίγα λεπτά νωρίτερα και προέτρεψε και τις δύο χώρες να σεβαστούν την εκεχειρία που υπογράφηκε μετά τον πόλεμο το 2020.