SOS για τον καφέ: Η κλιματική κρίση απειλεί την αγαπημένη μας συνήθεια

Ο καφές είναι μια λεπτή καλλιέργεια ειδικότερα ο καφές arabica, η πιο δημοφιλής ποικιλία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα αποτελούν τεράστια απειλή για την επιχείρηση καφέ και τους αγρότες.

«Για να αναπτυχθούν σωστά, οι καλλιέργειες καφέ απαιτούν συγκεκριμένα επίπεδα θερμοκρασίας, φωτός και υγρασίας», σύμφωνα με την Inter-American Development Bank, ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που εξυπηρετεί τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Επί του παρόντος, αυτές οι προϋποθέσεις πληρούνται σε μεγάλο βαθμό σε ορισμένα μέρη της Λατινικής Αμερικής, σε μια περιοχή που ονομάζεται «ζώνη καφέ» σημείωσε μια πρόσφατη έκθεση του IADB.

Αλλά μέχρι το 2050, προειδοποίησε η τράπεζα, «η αύξηση της θερμοκρασίας θα μειώσει την περιοχή που είναι κατάλληλη για την καλλιέργεια καφέ έως και 50%. Το μεταβαλλόμενο κλίμα θα μπορούσε να σημαίνει ότι ορισμένες νέες χώρες θα μπορούσαν να μετατραπούν σε παραγωγούς καφέ, σημείωσε η IADB. Αλλά για να συνεχίσει να ευδοκιμεί ο καφές, τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν.

Ο πλανητης θερμαίνεται και οι καλλιέργεις κινδυνεύουν

Έτσι,μεγάλες αλυσίδες καφέ αναπτύσσυν νέες ποικιλίες arabica που καλλιεργούνται ειδικά για να αντέχουν καλύτερα σε έναν πλανήτη που θερμαίνεται. Οι γεωπόνοι εκτρέφουν διαφορετικούς τύπους καφεόδεντρων, προσπαθώντας να βρουν αυτά που θα αποδώσουν μεγάλη ποσότητα καρπού σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και, μεταξύ άλλων, θα αντισταθούν στη «σκουριά των φύλλων του καφέ», μια ασθένεια που προσβάλλει τα καφεόδεντρα και επιδεινώνεται από την κλιματική αλλαγή.

Οι παραγωγοί καφέ σε όλο τον κόσμο, αγωνίζονται να προσαρμοστούν στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Η κλιματική αλλαγή είχε μεγάλο αντίκτυπο στη σοδειά λέει η Σουζαν Σράινερ, πρόεδρος της Lions Gate Farms στη Χαβάη «Οι βροχοπτώσεις έχουν γίνει πιο σπάνιες και όταν έρχονται, είναι πιο έντονες, κάτι που είναι δύσκολο για τα φυτά», είπε.

Στη Χαβάη προσθέτει, οι αγρότες συνεργάζονται με την World Coffee Research, μια μη κερδοσκοπική εταιρεία που συνεργάζεται με τη βιομηχανία και με κολοσσούς όπως τα Starbucks, για να βρει μια λύση για τη σκουριά των φύλλων του καφέ, η οποία έχει γίνει σοβαρό πρόβλημα στην περιοχή.

Ο καφές δεν είναι η μόνη καλλιέργεια που απειλείται από την κλιματική αλλαγή, φυσικά. Η ξηρασία, ο παγετός ή οι έντονες βροχοπτώσεις μπορούν να καταστρέψουν τις αποδόσεις των γεωργικών προϊόντων από το κακάο μέχρι τα σταφύλια. Και τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι απρόβλεπτα, γεγονός που καθιστά δύσκολο για τους αγρότες να προγραμματίσουν αποτελεσματικά αυτές τις αλλαγές.

Η ποικιλία arabica «αργοπεθαίνει»

Με τον καφέ arabica, υπάρχει «επείγουσα ανάγκη» να αναπτυχθούν πιο ανθεκτικές στο κλίμα ποικιλίες, τονίζει ο Miguel Gomez, καθηγητής μάρκετινγκ τροφίμων στο Cornell's Dyson School of Applied Economics and Management. Τα σημερινά φυτά arabica «δεν είναι ανθεκτικά στις υδάτινες πιέσεις», είπε. «Τείνουν να είναι πιο ευαίσθητα σε ασθένειες όπως η σκουριά των φύλλων… που υπάρχουν κάθε φορά που επικρατούν ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες».

Ένα δέντρο ανθεκτικό στη σκουριά του καφέ μπορεί να είναι μια ελκυστική επιλογή για τους αγρότες. Αλλά δεν πρόκειται να διορθώσει τα πολλά προβλήματα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή, προειδοποίησε η Mόνικα Φιρλ, ανώτερη σύμβουλος του προγράμματος καφέ της Fairtrade International. «Καμία ασημένια σφαίρα δεν πρόκειται να διορθώσει την κλιματική αλλαγή για τους αγρότες», είπε.

Η φύση «προσαρμόζεται πιο γρήγορα από την εργαστηριακή επιστήμη», πρόσθεσε. Οι ποικιλίες που είναι βελτιστοποιημένες για να ευδοκιμούν σε ορισμένες συνθήκες μπορεί να παραπαίουν σε άλλες- και έτσι μια λύση μπορεί να λειτουργήσει προς το παρόν, αλλά όχι μακροπρόθεσμα.

Η Φιρλ πιστεύει ότι για να είναι ο καφές βιώσιμος, πρέπει να απομακρυνθεί από το βιομηχανοποιημένο μοντέλο της φάρμας καφέ. «Πρέπει να επαναφέρουμε τον καφέ στις δασικές ρίζες του», είπε, για να προωθήσουμε ένα υγιές οικοσύστημα.

Άλλες ποικιλίες καφέ, όπως η robusta και η liberica, αντέχουν καλύτερα από την arabica σε δύσκολες συνθήκες. Αλλά οι καφετιέρες τείνουν να αποφεύγουν αυτές τις ποικιλίες επειδή στους καταναλωτές αρέσει η γεύση και η μυρωδιά του arabica λένε αναλυτές. Ο στόχος είναι να αναπτυχθούν ποικιλίες που έχουν τη γεύση της συγκεκριμένης ποικιλίας αλλά είναι πιο ανθεκτικές, όπως άλλες.