Πετρέλαιο: Θα ξεπεράσει τα 150 δολάρια το βαρέλι; Η δυσοίωνη πρόβλεψη για το διπλό ενεργειακό «σοκ»

Η κλιμάκωση του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς σε μία γενικευμένη σύγκρουση σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή θα διαταράξει τις προμήθειες πετρελαίου και θα αυξήσει τις τιμές των τροφίμων, προειδοποιεί η Παγκόσμια Τράπεζα.

Οι τιμές του «μαύρου χρυσού» θα μπορούσαν να εκτοξευθούν σε υψηλό ρεκόρ άνω των 150 δολαρίων το βαρέλι εάν ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς οδηγήσει σε μία πλήρους κλίμακας σύγκρουση στη Μέση Ανατολή όπως συνέβη πριν από 50 χρόνια, προειδοποίησε η Παγκόσμια Τράπεζα.

Στην πρώτη σημαντική αξιολόγηση των οικονομικών κινδύνων μιας κλιμάκωσης του πολέμου πέρα από τα σύνορα της Γάζας, η Παγκόσμια Τράπεζα δήλωσε ότι υπάρχει κίνδυνος το κόστος του αργού να εισέλθει σε «αχαρτογράφητα ύδατα».

Ένα σενάριο «μεγάλης διακοπής» συγκρίσιμο με το αραβικό μποϊκοτάζ πετρελαίου στη Δύση το 1973 θα δημιουργούσε ελλείψεις προσφοράς που θα οδηγούσαν στην αύξηση της τιμής ενός βαρελιού πετρελαίου από τα περίπου 90 δολάρια σε μεταξύ 140 και 157 δολάρια. Το προηγούμενο ρεκόρ – μη προσαρμοσμένο για τον πληθωρισμό – ήταν 147 δολάρια το βαρέλι το 2008.

Κίνδυνος διπλού ενεργειακού σοκ

«Η τελευταία σύγκρουση στη Μέση Ανατολή έρχεται μετά το μεγαλύτερο σοκ στις αγορές εμπορευμάτων από τη δεκαετία του 1970, τον πόλεμο της Ρωσίας με την Ουκρανία», δήλωσε ο Iντερμίτ Γκιλ, επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας. «Αυτό είχε ανατρεπτικά αποτελέσματα στην παγκόσμια οικονομία που επιμένουν μέχρι σήμερα.

«Οι φορείς χάραξης πολιτικής θα πρέπει να είναι προσεκτικοί. Εάν η σύγκρουση κλιμακωθεί, η παγκόσμια οικονομία θα αντιμετώπιζε ένα διπλό ενεργειακό σοκ για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, όχι μόνο από τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και από τη Μέση Ανατολή».

Η Τράπεζα ανέφερε στην τελευταία της προοπτική για τις αγορές εμπορευμάτων ότι το σοκ στην παγκόσμια οικονομία δεν θα περιοριστεί στο ενεργειακό κόστος αλλά θα είχε επίσης ως αποτέλεσμα εκατοντάδες εκατομμύρια να πεινάσουν ως αποτέλεσμα των υψηλότερων τιμών των τροφίμων.

Στην αξιολόγησή της, η Τράπεζα είπε ότι ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς είχε μικρό αντίκτυπο στις τιμές των εμπορευμάτων μέχρι στιγμής. Οι τιμές του πετρελαίου είχαν αυξηθεί κατά περίπου 6%, αλλά τα γεωργικά προϊόντα, τα βιομηχανικά μέταλλα και άλλα εμπορεύματα «μετά βίας είχαν υποχωρήσει». «Οι προοπτικές για τις τιμές των εμπορευμάτων θα επιδεινωθούν γρήγορα εάν η σύγκρουση κλιμακωθεί».

Σύμφωνα με τις βασικές προβλέψεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι τιμές του πετρελαίου θα είναι κατά μέσο όρο 90 δολάρια το βαρέλι το τρέχον τρίμηνο πριν υποχωρήσουν κατά μέσο όρο στα 81 δολάρια το βαρέλι το επόμενο έτος, καθώς η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται.

Τα τρία σενάρια για το πετρέλαιο

Αλλά σκιαγράφησε επίσης τρεις εναλλακτικούς δρόμους για τις τιμές του πετρελαίου: Ένα σενάριο «μικρής διακοπής», στο οποίο η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου θα μειωνόταν κατά 500.000 έως 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα - περίπου ισοδύναμη με τη μείωση που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη Λιβύη το 2011. Η τιμή του πετρελαίου θα αυξηθεί από 93 έως 102 δολάρια ένα βαρέλι.

Ένα σενάριο «μέτριας διακοπής» –όπως είχε συμβεί με τον πόλεμο στο Ιράκ το 2003, όπου η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου θα μειωνόταν κατά 3 έως 5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Οι τιμές του πετρελαίου θα αυξηθούν κατά 21% έως 35% αρχικά, ανεβάζοντάς τες μεταξύ 109 και 121 δολαρίων το βαρέλι.

Και τέλος ένα σενάριο «μεγάλης διακοπής» - συγκρίσιμο με τη δράση που ελήφθη κατά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ του 1973 - κατά τον οποίο η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου θα συρρικνωθεί κατά 6 έως 8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, με αποτέλεσμα 56% έως 75% αύξηση των τιμών από 140 έως και 157 δολάρια το βαρέλι.

Το πετρελαϊκό εμπάργκο του 1973 τετραπλασίασε την τιμή του αργού, εγκαινιάζοντας τον υψηλότερο πληθωρισμό και την αύξηση της ανεργίας που οδήγησε στο τέλος της μακροχρόνιας μεταπολεμικής έκρηξης στην παγκόσμια οικονομία.

«Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου, εάν διατηρηθούν, σημαίνουν αναπόφευκτα υψηλότερες τιμές των τροφίμων», δήλωσε ο Aϊχαν Κόους, αναπληρωτής επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας.

«Εάν συμβεί ένα σοβαρό σοκ στην τιμή του πετρελαίου, θα ωθήσει τον πληθωρισμό των τιμών των τροφίμων που έχει ήδη αυξηθεί σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες. Στο τέλος του 2022, περισσότεροι από 700 εκατομμύρια άνθρωποι – σχεδόν το ένα δέκατο του παγκόσμιου πληθυσμού – ήταν υποσιτισμένοι. Μια κλιμάκωση της τελευταίας σύγκρουσης θα ενέτεινε την επισιτιστική ανασφάλεια, όχι μόνο στην περιοχή αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο».