Ιράν: Ποιοι είναι οι πανίσχυροι «Φρουροί της Επανάστασης» που μπαίνουν στο παιχνίδι μετά τους Χούθι

Η Μέση Ανατολή μοιάζει με καζάνι που βράζει και αναλυτές σημειώνουν ότι οι πιθανότητες στρατιωτικής εμπλοκής του Ιράν αυξάνονται, ιδιαίτερα μετά το σημερινό ισραηλινό όπως όλα δείχνουν πλήγμα στη Δαμασκό.

Τέσσερα ανώτερα στελέχη των δυνάμεων ασφαλείας του Ιράν σκοτώθηκαν σε αεροπορική επιδρομή στη συριακή πρωτεύουσα. Οι «Φρουροί της Επανάστασης» του Ιράν κατηγόρησαν το Ισραήλ για την επίθεση, στην οποία σκοτώθηκαν τέσσερις στρατιωτικοί σύμβουλοι καθώς και ένας αριθμός συριακών δυνάμεων. Το Ισραήλ δεν σχολίασε. Επί χρόνια πραγματοποιεί πλήγματα σε στόχους που συνδέονται με το Ιράν στη Συρία. Τα χτυπήματα αυτά έχουν ενταθεί από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος Ισραήλ-Γάζας μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.

Ανώτερα στελέχη της Φρουράς της Επανάστασης - μια σημαντική στρατιωτική, πολιτική και οικονομική δύναμη στο Ιράν -βρίσκονται στη Συρία από τότε που ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος στη χώρα το 2011, βοηθώντας στην υποστήριξη του καθεστώτος του Προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ ενάντια στην εκτεταμένη εξέγερση στην εξουσία του. Η επίθεση του Σαββάτου (20/1) θεωρείται ότι έλαβε χώρα στη συνοικία Mαζέχ, στη νοτιοδυτική Δαμασκό, μια περιοχή όπου βρίσκεται ένα στρατιωτικό αεροδρόμιο, καθώς και η έδρα του ΟΗΕ στη Δαμασκό, πρεσβείες και εστιατόρια.

Το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν

Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC) ιδρύθηκε πριν από 40 και πλέον χρόνια για να υπερασπιστεί το ισλαμικό σύστημα της χώρας και να αποτελέσει αντίβαρο στις τακτικές ένοπλες δυνάμεις. 'Εκτοτε έχει γίνει μια σημαντική στρατιωτική, πολιτική και οικονομική δύναμη στο Ιράν, με στενούς δεσμούς με τον πανίσχυρο ανώτατο ηγέτη, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, και πολλά ανώτερα στελέχη και αξιωματούχους της χώρας.

Το IRGC εκτιμάται ότι έχει περισσότερα από 190.000 μέλη ενεργό προσωπικό, διαθέτει τις δικές του χερσαίες δυνάμεις, ναυτικό και αεροπορία και επιβλέπει τα στρατηγικά όπλα του Ιράν. Ελέγχει επίσης την παραστρατιωτική Δύναμη Αντίστασης Basij, η οποία έχει βοηθήσει στην καταστολή των αντιφρονούντων στο εσωτερικό, και τα ισχυρά φιλανθρωπικά ιδρύματα, που διαχειρίζονται σημαντικό τμήμα της οικονομίας της χώρας.

Οι Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης είναι κλάδος των Ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, που ιδρύθηκαν μετά την Ιρανική Επανάσταση στις 22 Απριλίου του 1979 κατ' εντολή του Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί. Ενώ ο ιρανικός στρατός υπερασπίζεται τα ιρανικά σύνορα και διατηρεί την εσωτερική τάξη, σύμφωνα με το ιρανικό σύνταγμα, οι Φρουροί της Επανάστασης προστατεύουν το πολιτικό σύστημα της Ισλαμικής Δημοκρατίας της χώρας.

Ο διευρυμένος ρόλος των Φρουρών

Προσανατολίζονται κατά βάση σε ασύμμετρο πόλεμο και λιγότερο παραδοσιακά καθήκοντα. Αυτά περιλαμβάνουν τον έλεγχο του λαθρεμπορίου, τον έλεγχο των Στενών του Ορμούζ, μια στενή πλωτή οδό που συνδέει τον Κόλπο με τον Ινδικό Ωκεανό μέσω του οποίου διέρχεται το 20% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου και τις επιχειρήσεις αντίστασης. Επίσης βασίζουν τον ρόλο τους στην προστασία του ισλαμικού συστήματος καθώς και στην αποτροπή ξένων παρεμβάσεων και πραξικοπημάτων από τον στρατό ή «αποκλίνοντα κινήματα».

Από το 2011, οι Φρουροί της Επανάστασης απαριθμούσαν τουλάχιστον 250.000 στρατιωτικούς, συμπεριλαμβανομένων των χερσαίων, αεροπορικών και ναυτικών δυνάμεων. Οι ναυτικές δυνάμεις τους είναι πλέον οι πρωταρχικές δυνάμεις που επιφορτίζονται με τον επιχειρησιακό έλεγχο του Περσικού Κόλπου.

Από τη γέννησή τους ως ιδεολογικά καθοδηγούμενη πολιτοφυλακή, ο Στρατός των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης έχει αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο σε σχεδόν κάθε πτυχή της ιρανικής κοινωνίας. Το Reuters αναφέρει ότι «είναι μια βιομηχανική αυτοκρατορία με πολιτική επιρροή».

Ο διευρυμένος κοινωνικός, πολιτικός, στρατιωτικός και οικονομικός του ρόλος από τη διακυβέρνηση του Προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ ειδικά κατά τις προεδρικές εκλογές του 2009 και την μετεκλογική καταστολή των διαδηλώσεων και μέχρι σήμερα, έχει οδηγήσει πολλούς δυτικούς αναλυτές να υποστηρίξουν ότι η πολιτική ισχύς του έχει ξεπεράσει ακόμη και αυτό του σιιτικού κληρικού συστήματος της χώρας.

Ο επικεφαλής Διοικητής των Φρουρών από το 2019 είναι ο Χουσείν Σαλαμί, του οποίου προηγήθηκαν ο Μοχαμέντ Αλί Τζαφάρι και ο Γιαχία Ραχίμ Σαφαβί αντίστοιχα από το 2007 και το 1997.Ο γενικός διοικητής του IRGC και άλλοι ανώτεροι αξιωματικοί του συμβουλεύουν τακτικά τον ανώτατο ηγέτη.

Οι Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης έχουν χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις κυβερνήσεις του Μπαχρέιν, της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Εκτός από το όνομα Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, η ιρανική κυβέρνηση, τα μέσα ενημέρωσης και όσοι ταυτίζονται με την οργάνωση χρησιμοποιούν γενικά το Σεπάχ-ε Πασνταράν (Στρατός των Φρουρών), ή απλά Πασνταρά (Φύλακες). Μεταξύ του ιρανικού πληθυσμού, και ειδικά μεταξύ των Ιρανών της διασποράς, η χρήση της λέξης Πασνταράν υποδηλώνει μίσος ή θαυμασμό για την οργάνωση, σημειώνει το BBC

Η δολοφονία Σουλεϊμανί

Στις 3 Ιανουαρίου του 2020, οι ΗΠΑ σκότωσαν τον ισχυρό διοικητή της Δύναμης Κουντς, Υποστράτηγο Κασέμ Σουλεϊμανί, σε επίθεση με drone στη Βαγδάτη. Το υπουργείο Άμυνας είπε ότι είχε ενορχηστρώσει μια επίθεση με ρουκέτα στο Ιράκ που σκότωσε έναν Αμερικανό εργολάβο και «ανάπτυξε ενεργά σχέδια για να επιτεθεί» σε Αμερικανούς διπλωμάτες και στρατεύματα στην περιοχή. Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ ζήτησε «βίαιη εκδίκηση», εγείροντας φόβους για μεγάλη σύγκρουση.

Η αεροπορία του IRGC είναι μεταξύ υπεύθυνη για τους πυραύλους του Ιράν. Οι ΗΠΑ λένε ότι το Ιράν έχει τη μεγαλύτερη δύναμη βαλλιστικών πυραύλων στη Μέση Ανατολή, με περισσότερα από 10 συστήματα βαλλιστικών πυραύλων είτε στο απόθεμά του είτε σε εξέλιξη, και απόθεμα εκατοντάδων πυραύλων. Το 2018, βαλλιστικοί πύραυλοι εκτοξεύτηκαν σε μια ιρανική ομάδα ανταρτών Κούρδων που εδρεύει στο βόρειο Ιράκ και σε θέσεις του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία.

Η ισχύς τους εκτός συνόρων

Οι Φρουροί της Επανάστασης ασκούν επιρροή και σε άλλα μέρη της Μέσης Ανατολής παρέχοντας χρήματα, όπλα, τεχνολογία, εκπαίδευση και συμβουλές σε συμμαχικές κυβερνήσεις και ένοπλες ομάδες μέσω του σκιώδεις υπερπόντιου βραχίονα επιχειρήσεων του, της Δύναμης Quds (Ιερουσαλήμ).

Οι ΗΠΑ κατηγορούν τη δύναμη Quds ότι υποστηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις και είναι υπεύθυνη για επιθέσεις στο Ιράκ και άλλες χώρες στη Μέση Ανατολή που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο εκατοντάδων Αμερικανών και συμμάχων τους.

Το Ιράν έχει αναγνωρίσει το ρόλο της Δύναμης Κουντς στις συγκρούσεις στη Συρία, όπου συμβούλευε δυνάμεις πιστές στον Πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ και είχε οπλίσει χιλιάδες σιίτες μουσουλμάνους πολιτοφύλακες που πολεμούν μαζί του, και στο Ιράκ, όπου υποστήριξε σιιτικές παραστρατιωτικές οργανώσεις που βοήθησαν στην ήττα του Iσλαμικού Κράτους.

Η δύναμη Quds έχει επίσης κατηγορηθεί από τις ΗΠΑ ότι σχεδίαζε ή διεξήγαγε τρομοκρατικές επιθέσεις, άμεσα ή μέσω πληρεξουσίων της, σε πέντε ηπείρους. Το 2011, η δύναμη Quds φέρεται να ενεπλάκη σε σχέδιο δολοφονίας του Σαουδάραβα πρεσβευτή στις ΗΠΑ βομβαρδίζοντας ένα εστιατόριο στην Τζορτζτάουν. Και το 2019 ένα δικαστήριο στη Γερμανία καταδίκασε έναν πράκτορα της δύναμης Quds για κατασκοπεία του πρώην επικεφαλής μιας γερμανο-ισραηλινής ομάδας και ανθρώπων του στενού του περιβάλλοντος