Μνήμες Μπεσλάν στη Ρωσία: Η πιο πολύνεκρη επίθεση εδώ και 20 χρόνια - Πώς θα απαντήσει ο Πούτιν

Η Ρωσία θρηνεί το πιο πολύνεκρο τρομοκρατικό χτύπημα στο έδαφός της εδώ και σχεδόν 20 χρόνια. Πριν από την επίθεση που σκότωσε τουλάχιστον 93 ανθρώπους και τραυμάτισε περισσότερους από 107 στην αίθουσα συναυλιών Crocus City Hall, έξω από τη Μόσχα, οι ΗΠΑ είχαν εκδώσει μυστική προειδοποίηση στη Μόσχα για ένα επικείμενο σχέδιο να στοχοποιηθούν μεγάλα πλήθη.

Στη Μόσχα και σε άλλες πόλεις σε ολόκληρη τη Ρωσία σήμερα το πρωί, οι ηλεκτρονικές διαφημιστικές πινακίδες δείχνουν ένα μόνο αναμμένο κερί με τη λέξη «Skorbim» δηλαδή «Θρηνούμε». Το βράδυ της Παρασκευής (22/3) ένοπλοι άνοιξαν πυρ κατά των θεατών ενώ σειρά εκρήξεων συγκλόνισαν το χώρο που τυλίχθηκε αμέσως στις φλόγες, δήλωσαν οι ρωσικές αρχές, λιγότερο από μία εβδομάδα μετά την επανεκλογή του Βλαντιμίρ Πούτιν για έκτη θητεία στο τιμόνι της χώρας.

Η επίθεση σημειώθηκε σε μια sold-out συναυλία του ρωσικού ροκ συγκροτήματος Piknik της σοβιετικής εποχής. Το Crocus City Hall, χωρητικότητας 6.200 ατόμων, είναι ένας από τους μεγαλύτερους και πιο δημοφιλείς χώρους μουσικής στην περιφέρεια της Μόσχας.

Στο σημείο του μαζικού πυροβολισμού, οι ερευνητές εργάζονταν όλη τη νύχτα για να συγκεντρώσουν στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων εγκαταλελειμμένων όπλων και πυρομαχικών που άφησαν οι ένοπλοι. Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) σε δήλωση που εξέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Amaq που συνδέεται με το Ισλαμικό Κράτος στο Telegram, χωρίς να παρέχει στοιχεία, με τις ΗΠΑ να θεωρούν την ανακοίνωση αξιόπιστη.

Συνελήφθησαν 11 άτομα, ανάμεσά τους οι 4 τρομοκράτες

Οι φωτογραφίες έδειξαν ότι τον συναλιακό χώρο να έχει τυλιχθεί στις φλόγες καθώς εμφανίστηκαν βίντεο που δείχνουν τουλάχιστον τέσσερις ένοπλους να ανοίγουν πυρ με αυτόματα όπλα, ενώ πανικόβλητοι Ρώσοι τρέποναι σε φυγή για να σώσουν τη ζωή τους. Το RIA Novosti ανάρτησε στο κανάλι του στο Telegram, επικαλούμενο το Κρεμλίνο, οτι έχουν ήδη συλληφθεί 11 άτομα, ανάμεσά τους και οι 4 τρομοκράτες που εμπλέκονται άμεσα στην τρομοκρατική επίθεση.

Νωρίτερα, επικαλούμενο ένα τηλεγράφημα του βουλευτή της Δούμας, Alexander Khinshtein, τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι δύο άτομα συνελήφθησαν στην περιοχή Bryansk της Ρωσίας μετά από καταδίωξη με αυτοκίνητο.

Η απάντηση του Πούτιν

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έχει κάνει ακόμη κανένα δημόσιο σχόλιο για την επίθεση. Ενημερώνεται από τους αρχηγούς ασφαλείας για την κατάσταση, μεταξύ άλλων από τον Αλεξάντερ Μπόρτνικοφ, επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας (FSB), ανέφερε το Κρεμλίνο.

Ο Ρώσος ηγέτης ευχήθηκε ταχεία ανάρρωση στους τραυματίες και μετέφερε τις ευχαριστίες του στους γιατρούς, δήλωσε η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ρωσίας Τατιάνα Γκολίκοβα, σύμφωνα με τα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων, μετά τη συνάντησή της μαζί του.

Η απάντηση της Μόσχας θα είναι «ακραία βία»

Ο Μάθιου Σάσεξ, ειδικός στη Ρωσία και αναπληρωτής καθηγητής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, εξήγησε στο BBC News γιατί το Ισλαμικό Κράτος επιτέθηκε στη Ρωσία - και τι θα έκανε ως απάντηση.

«Η Ρωσία έχει μακρά ιστορία κακομεταχείρισης των Μουσουλμάνων στο έδαφός της. Είχαμε δύο πολέμους στην Τσετσενία... ο δεύτερος από το 1999 έως το 2006 ήταν κάτι σαν ριζοσπαστικοποιημένος πόλεμος στον οποίο πολλοί ανθρώποι συνέχισαν να πολεμούν με το Ισλαμικό Κράτος, εναντίον της ρωσικής κυβέρνησης.

Από τότε, οι δραστηριότητες της Ρωσίας στη Συρία έκαναν το Ισλαμικό Κράτος να θεωρήσει τη ρωσική κυβέρνηση ως πρωταρχική απειλή». Αναμένει οτι η ρωσική απάντηση στην επίθεση στο Crocus Hall θα είναι «ακραία βία», αναφέροντας ως παραδείγματα τις συνέπειες της πολιορκίας του θεάτρου της Μόσχας το 2002 και την πολιορκία του σχολείου στο Μπεσλάν το 2004.

«Ίσως δεν είναι τόσο σημαντικό ποιος πραγματοποίησε τις επιθέσεις, αλλά ποιος αποφασίζει οτι φταίει η ρωσική κυβέρνηση και σε ποιον θα απαντήσει». Προσθέτει οτι προειδοποίηση των ΗΠΑ για μια πιθανή επίθεση, που εκδόθηκε στις 7 Μαρτίου, αντιμετωπίστηκε από το Κρεμλίνο ως απόπειρα «παρέμβασης» στις πρόσφατες γενικές εκλογές και στις εσωτερικές του υποθέσεις.

Το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν ( ISIS-K)

Την ευθύνη ανέλαβε το Ισλαμικό Κρτάτος του Χορασάν (ISKP), μια περιφερειακή θυγατρική της τρομοκρατικής οργάνωσης IS. Το ΙΚ έχει εμπλακεί σε μερικές από τις μεγαλύτερες πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της βομβιστικής επίθεσης του 2017 στο μετρό της Αγίας Πετρούπολης που σκότωσε 15 ανθρώπους και τραυμάτισε 45.

Η ομάδα, η οποία είναι ένα παρακλάδι του ΙΚ που εδρεύει κυρίως στο Αφγανιστάν, έχει επικεντρώσει όλο και περισσότερο την προσοχή της στη Ρωσία από τότε που οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκατέλειψαν το Αφγανιστάν το 2021. Η ομάδα ιδρύθηκε το 2015 από μέλη ριζοσπαστικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από το Πακιστάν και το Ουζμπεκιστάν, και δραστηριοποιείται στην κεντρική Ασία και τη Ρωσία.

Πραγματοποίησε δύο βομβιστικές επιθέσεις τον Ιανουάριο στο Ιράν που σκότωσαν σχεδόν 100 ανθρώπους. «Το Isis-K και οι σύμμαχοί του διατηρούν ένα ασφαλές καταφύγιο στο Αφγανιστάν και συνεχίζουν να αναπτύσσουν τα δίκτυά τους εντός και εκτός της χώρας», λέει ο στρατηγός Μάικλ Κουρίλα, διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ.

«Οι στόχοι του δεν σταματούν εκεί. Έχουν ζητήσει επιθέσεις παγκοσμίως σε οποιονδήποτε δεν ευθυγραμμίζεται με την εξτρεμιστική τους ιδεολογία και οι προσπάθειες των Ταλιμπάν να καταστείλουν την ομάδα έχουν αποδειχθεί ανεπαρκείς». Η ρωσική υπηρεσία ασφαλείας FSB δήλωσε ότι στις 7 Μαρτίου απέτρεψε μια ένοπλη επίθεση από την ομάδα σε συναγωγή στην περιοχή Kαλούγκα κοντά στη Μόσχα.

Δημοσιογράφοι του CNN είπαν ότι είχαν ενημερωθεί «από τον Νοέμβριο οτι υπήρχαν «αρκετά συγκεκριμένες» πληροφορίες πως το Isis-K ήθελε να πραγματοποιήσει επιθέσεις στη Ρωσία… Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών προειδοποίησαν τη Ρωσία γι' αυτό».

Ο Πούτιν άλλαξε την πορεία του συριακού εμφυλίου πολέμου παρεμβαίνοντας το 2015, υποστηρίζοντας τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ ενάντια στην αντιπολίτευση και το Ισλαμικό Κράτος. Το Isis-K έχει προσηλωθεί στη Ρωσία τα τελευταία δύο χρόνια, επικρίνοντας συχνά τον Πούτιν για την προπαγάνδα του», δήλωσε ο Κόλιν Κλαρκ από το Soufan Center, σύμφωνα με το Reuters.

«Όλοι ούρλιαζαν. όλοι έτρεχαν»

Τα βίντεα που δημοσιεύτηκαν στο Διαδίκτυο δείχνουν φρικτές σκηνές ανθρώπων να εκλιπαρούν για βοήθεια από την οροφή της αίθουσας συναυλιών που καιγόταν πίσω τους. Άλλα πλάνα έδειξαν ανθρώπους να ουρλιάζουν, να σέρνονται με τα χέρια και τα γόνατά τους έξω από το χώρο ή να φεύγουν από τις σκάλες.

Ένας μάρτυρας είπε ότι ήταν έτοιμος να καθίσει στη θέση του όταν άκουσε «πολλές εκρήξεις πολυβόλων» και «κραυγές». «Συνειδητοποίησα αμέσως ότι ήταν αυτόματα πυρά και κατάλαβα ότι πιθανότατα ήταν κάτι χειρότερο: τρομοκρατική επίθεση», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο άνδρας, ο οποίος έδωσε το όνομά του ως Αλεξέι.

Ένας άλλος θαμώνας της συναυλίας περιέγραψε σκηνές πανικού καθώς τρομοκρατημένοι άνθρωποι προσπαθούσαν να διαφύγουν. «Επικράτησε πανικός. Όλοι έτρεχαν προς την κυλιόμενη σκάλα», είπε στο Reuters. «Όλοι ούρλιαζαν. όλοι έτρεχαν».

Τουλάχιστον τρία ελικόπτερα έκτακτης ανάγκης είχαν αναπτυχθεί για την κατάσβεση της φωτιάς. Υπήρξε μερική κατάρρευση της οροφής του Crocus City Ηall, ανέφεραν τοπικά μέσα ενημέρωσης. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, το υπουργείο Εκτάκτων Αναγκών ανακοίνωσε ότι η φωτιά τέθηκε υπό έλεγχο. Ένας αυτόπτης μάρτυρας είπε στο κανάλι Mash Telegram ότι υπήρχαν «τουλάχιστον πέντε» επιτιθέμενοι και ότι ήταν «γενειοφόροι».

«Φέρονταν σαν εκπαιδευμένοι μαχητές», έγραφε ο λογαριασμός. «Τη στιγμή που μπήκαν στο κτίριο, οι φρουροί και οι άνθρωποι που στέκονταν στην πόρτα σκοτώθηκαν. Στη συνέχεια απέκλεισαν την κεντρική είσοδο. «Οι τρομοκράτες είναι οπλισμένοι με Καλάσνικοφ. Κάποιοι μετέφεραν γιλέκα με πυρομαχικά. Τουλάχιστον δύο από τους δράστες κουβαλούσαν σακίδια πλάτης, πιθανώς με βόμβες μολότοφ».

Η επίθεση στη Μόσχα ήταν η πιο πολύνεκρη επίθεση στη Ρωσία από την πολιορκία του σχολείου στο Μπεσλάν το 2004, κατά την οποία 334 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 186 παιδιά, σκοτώθηκαν αφού κρατήθηκαν αιχμάλωτοι από μαχητές για δύο ημέρες. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καταδίκασε την «ειδεχθή και άνανδρη τρομοκρατική επίθεση».

Ο εκπρόσωπος Τύπου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι, δήλωσε ότι «οι εικόνες της επίθεσης ήταν απλώς φρικτές και δύσκολο να τις δεις». Ο Λευκός Οίκος δεν είχε καμία ένδειξη ότι η Ουκρανία εμπλέκεται στην επίθεση, πρόσθεσε