Ένας χρόνος αιματοχυσίας στη Μέση Ανατολή: Από τη Γάζα στον Λίβανο - Σενάρια για την επόμενη ημέρα

Όταν άκουσε για πρώτη φορά τις προειδοποιήσεις εκκένωσης που έστελνε το Ισραήλ στους κατοίκους του Λιβάνου, η Aλίν Νασέρ σκέφτηκε αμέσως τη Γάζα. Τον τελευταίο χρόνο, η 26χρονη κάτοικος Βηρυτού παρακολουθούσε με τρόμο τις αναφορές για πολιορκημένους Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζας που δέχονταν εντολές να μετακινηθούν από το ένα μέρος στο άλλο, να καταφύγουν σε «ανθρωπιστικές ζώνες» μόνο για να βομβαρδιστούν και να διαταχθεί να φύγε πάλι.

Οι εκκλήσεις του Ισραήλ προς τους Λιβανέζους πολίτες να απομακρυνθούν ενόψει μιας διευρυνόμενης αεροπορικής επίθεσης που έγιναν μέσω κινητών τηλεφώνων, κλήσεων και φυλλαδίων αυτή την εβδομάδα, φαίνονταν ανατριχιαστικά οικείες. «Είναι σίγουρα στο πίσω μέρος του μυαλού μου και δεν ξέρουμε πού ακριβώς είμαστε ασφαλείς», είπε.

Πλησιάζει η πρώτη επέτειος απο τις επιθέσεις της Χαμάς

Σχεδόν ένα χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, το Ισραήλ έχει στρέψει το ενδιαφέρον του στον Λίβανο, εντείνοντας σημαντικά την εκστρατεία του εναντίον του αρχέγονου εχθρού του, της Χεζμπολάχ. Πολλοί κάτοικοι του Λιβάνου φοβούνται ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη χώρα θα ακολουθούσαν την ίδια πορεία με τη Γάζα: Διαταγές εκκένωσης, μαζικός εκτοπισμός και συντριπτικές αεροπορικές επιθέσεις. Το Ισραήλ λέει ότι τα πλήγματά του στοχεύουν τοποθεσίες όπλων και μαχητές της Χεζμπολάχ.

Υπάρχουν φόβοι ωστόσο ότι οι ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης συντριπτικής δύναμης και αυτού που οι ομάδες δικαιωμάτων και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν περιγράψει ως δυσανάλογη δύναμη, θα επαναληφθούν στον Λίβανο. Ανώτατοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι απείλησαν ότι θα επαναλάβουν την καταστροφή της Γάζας στον Λίβανο εάν συνεχιστούν τα πυρά της Χεζμπολάχ.

Τη Δευτέρα, το Ισραήλ έπληξε 1.600 στόχους σε όλο τον Λίβανο, σκοτώνοντας 492 ανθρώπους και τραυματίζοντας 1.645 και προκαλώντας ένα τεράστιο κύμα εκτοπισμού καθώς χιλιάδες τράπηκαν σε φυγή από το νότιο Λίβανο. Ήταν ένας τραγικός απολογισμός μιας ημέρας που συγκλόνισε ένα έθνος που είχε συνηθίσει στον πόλεμο. Ήταν μακράν το πιο θανατηφόρο μπαράζ από τον πόλεμο Ισραήλ-Χεζμπολάχ του 2006, όταν υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν 1.000 άνθρωποι στο Λίβανο.

Καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, ο ισραηλινός στρατός έστειλε προειδοποιήσεις στους κατοίκους να απομακρυνθούν αμέσως εν όψει των χτυπημάτων και να μείνουν μακριά από μέρη όπου η Χεζμπολάχ αποθηκεύει όπλα - κάτι που οι περισσότεροι δεν θα μπορούσαν να γνωρίζουν. «Παρακαλώ ξεφύγετε από την καταστροφή τώρα», είπε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου σε ηχογραφημένο μήνυμα. «Μόλις ολοκληρωθεί η λειτουργία μας, μπορείτε να επιστρέψετε με ασφάλεια στα σπίτια σας».

Οι εντολές εκκένωσης του Ισραήλ ήταν κεντρικό μέρος της στρατιωτικής του εκστρατείας στη Γάζα τον περασμένο χρόνο. Την πρώτη εβδομάδα μετά την έναρξη του πολέμου, το Ισραήλ διέταξε 1,1 εκατομμύριο αμάχους στη Λωρίδα της Γάζας να μετεγκατασταθούν από το βορρά στο νότο, σπέρνοντας σύγχυση και φόβο στον θύλακα.

Έκτοτε, ο ισραηλινός στρατός έχει εκδώσει δεκάδες εντολές εκκένωσης καλώντας τους Παλαιστίνιους να απομακρυνθούν σε «ανθρωπιστικές ζώνες» που έχει χαρακτηρίσει το Ισραήλ. Ισραηλινοί αξιωματούχοι λένε ότι στοχεύουν μαχητές της Χαμάς που έχουν ενσωματωθεί στον πληθυσμό. Η εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα έχει σκοτώσει περισσότερους από 41.000 Παλαιστίνιους, σύμφωνα με αξιωματούχους υγείας στη Γάζα. Το υπουργείο Υγείας, μέρος της κυβέρνησης της Χαμάς της περιοχής, δεν κάνει διάκριση μεταξύ αμάχων και μαχητών, αλλά λέει ότι λίγο περισσότεροι από τους μισούς νεκρούς είναι γυναίκες και παιδιά».

Με τα σύνορα της Γάζας σφραγισμένα, οι κάτοικοι της περιοχής είναι παγιδευμένοι, δεν έχουν πού να πάνε, ενώ στον Λίβανο, όσοι έφευγαν από τα ισραηλινά χτυπήματα μπόρεσαν να μετακινηθούν σε ασφαλέστερες περιοχές. Χιλιάδες έχουν καταφύγει στη γειτονική Συρία, ενώ άλλοι έχουν φύγει μέσω του αεροδρομίου της χώρας.

Δεύτερο μέτωπο για το Ισραήλ

Η Χεζμπολάχ άρχισε να εκτοξεύει ρουκέτες προς το Ισραήλ για να υποστηρίξει τη Γάζα στις 8 Οκτωβρίου, μια ημέρα αφότου οι μαχητές της Χαμάς εξαπέλυσαν μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο Ισραήλ, σκοτώνοντας περίπου 1.200 ανθρώπους και απαγάγοντας άλλους 250. Από τότε, οι δύο πλευρές έχουν εμπλακεί σε διασυνοριακές επιδρομές που κλιμακώθηκαν σταδιακά και εκτόπισαν δεκάδες χιλιάδες αμάχους και στις δύο πλευρές των συνόρων.

Πολλοί Λιβανέζοι παρακολουθούν τις αυξανόμενες εχθροπραξίες με ένα μείγμα αδιαφορίας και τρόμου, ελπίζοντας ότι θα παραμείνουν συγκρατημένοι. Ο Λίβανος βρίσκεται στη δίνη μιας οικονομικής κατάρρευσης από το 2019 και δεν μπορεί να αντέξει έναν ακόμη καταστροφικό πόλεμο με το Ισραήλ.

Οι εχθροπραξίες κλιμακώθηκαν δραματικά την περασμένη εβδομάδα, όταν χιλιάδες εκρηκτικά κρυμμένα σε βομβητές και walkie talkie που χρησιμοποιούσε η Χεζμπολάχ πυροδοτήθηκαν, σκοτώνοντας δεκάδες ανθρώπους και αφήνοντας χιλιάδες με σοβαρούς τραυματισμούς στα μάτια, το πρόσωπο και τα άκρα. Το Ισραήλ πιστεύεται ευρέως ότι βρίσκεται πίσω από την επίθεση. Το Ισραήλ έχει επίσης σκοτώσει αρκετούς ανώτατους διοικητές της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό.

Ο Λίβανος δεν είναι Γάζα

Ενώ οι ενέργειες του Ισραήλ στον Λίβανο μπορεί να θυμίζουν την κατάσταση στη Γάζα, οι συγκρούσεις είναι διαφορετικές. Στη Γάζα, ο στόχος του Ισραήλ είναι η πλήρης καταστροφή της Χαμάς, ενώ ο δηλωμένος στόχος του Ισραήλ στον Λίβανο είναι να απωθήσει τη Χεζμπολάχ μακριά από τα σύνορά της. Ενώ η Χαμάς κυβερνά τη Γάζα, η Χεζμπολάχ είναι μια ισχυρή πολιτοφυλακή με τεράστια επιρροή στο εσωτερικό του Λιβάνου και έχει εκπροσώπους στο κοινοβούλιο και την κυβέρνηση της χώρας.

Το 2006, το Ισραήλ ισοπέδωσε ολόκληρες γειτονιές της Βηρυτού και βομβάρδισε το μοναδικό διεθνές αεροδρόμιο του Λιβάνου καθώς και βασικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων γεφυρών και σταθμών παραγωγής ενέργειας. Αντίθετα, η τρέχουσα εκστρατεία του φαίνεται να στοχεύει, σε μεγάλο βαθμό, τη Χεζμπολάχ, αν και πολλοί άμαχοι έχουν επίσης σκοτωθεί.

Σε αντίθεση με τη Γάζα, ο Λίβανος είναι επίσης ένα μωσαϊκό πολιτικών και θρησκευτικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων περιοχών με χριστιανική και σουνιτική πλειοψηφία, όπου υπάρχει σημαντική αντίθεση στη σιιτική Χεζμπολάχ που υποστηρίζεται από το Ιράν. Ο Aλι Σαφά, ένας 30χρονος σχεδιαστής εσωτερικών χώρων που κατέφυγε στη Βηρυτό από τον νότιο Λίβανο με την οικογένειά του αυτή την εβδομάδα, είπε ότι δεν ανησυχεί οτι το σενάριο της Γάζαςθα επαναληφθεί στον Λίβανο.

Η Γάζα είναι μια ανοιχτή φυλακή, είναι πολιορκημένη. Ο Λίβανος είναι πολύ μεγαλύτερος, δεν είναι περικυκλωμένος. Και έχει τη Χεζμπολάχ, η οποία είναι πολύ μεγαλύτερη δύναμη, πολύ καλύτερα εξοπλισμένη από τη Χαμάς», είπε. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, μιλώντας στα Ηνωμένα Έθνη την Τετάρτη, είπε ότι ο κόσμος «δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά ο Λίβανος να γίνει μια άλλη Γάζα».

Ισορροπίες τρόμου

Το αν οι τρέχουσες εχθροπραξίες θα επεκταθούν σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο ή αν το Ισραήλ θα ξεκινήσει μια χερσαία εισβολή μένει να φανεί. Ο αρχηγός του ισραηλινού στρατού δήλωσε την Τετάρτη ότι βρίσκονται σε εξέλιξη προετοιμασίες για μια πιθανή χερσαία επιχείρηση. Πολλοί στο Λίβανο λένε ότι τους στοιχειώνει η αδιάκοπη ανατροπή των φρικιαστικών εικόνων από τη Γάζα τον περασμένο χρόνο, φοβούμενοι το ίδιο σενάριο στον Λίβανο.

Εδώ και αρκετούς μήνες, ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη τρομοκρατούν τον Λίβανο, κροταλίζοντας τα παράθυρα και τρομοκρατώντας τους κατοίκους. Πιο πρόσφατα, ο θόρυβος των ισραηλινών στρατιωτικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον ουρανό του Λιβάνου επιτείνουν την ανησυχία.

Κάποιοι το έχουν συνηθίσει. Σε μια κηδεία για έναν διοικητή της Χεζμπολάχ πρόσφατα, όπου συγκεντρώθηκαν μερικές εκατοντάδες άτομα, σχεδόν κανείς δεν πτοήθηκε όταν ισραηλινά αεροπλάνα χαμηλών πτήσεων προκάλεσαν βροντή που τάραξε το έδαφος.