Γιατί οι κροκόδειλοι δεν κολυμπούν στα βαθιά

Ο φόβος των ωκεανών, ή η θαλασσοφοβία, είναι μια κατανοητή ανθρώπινη αντίδραση για το άγνωστο που κρύβεται στα σκοτεινά αφιλόξενα - για τον άνθρωπο - βάθη, που περιέχουν όμως πολλά και μεγάλα περίεργα πλάσματα...

Και η αλήθεια είναι πως η εξέλιξη των ειδών γλίτωσε τον άνθρωπο από έναν επιπλέον φόβο... από κροκόδειλους βαθέων υδάτων ή πιο απλά τα τεράστια ερπετά να κάνουν παρέα με τους...καρχαρίες.

Κροκοδείλιοι πρόγονοι γνωστοί ως thallatosuchians περιπλανήθηκαν στη μέση Ιουρασική και πρώιμη Κρητιδική εποχή (περίπου 191-113 εκατομμύρια χρόνια πριν) και περιλάμβαναν δύο κύριες ομάδες, teleosauridae και metriorhynchidae.

Ενώ τα απολιθώματα δείχνουν ότι οι πρώτοι έμοιαζαν με τους σημερινούς κροκόδειλους, οι δεύτεροι εξελίχθηκαν σε βελτιωμένα σώματα που μοιάζουν με δελφίνια και πτερύγια που τους επέτρεψαν να ευδοκιμήσουν σε θαλάσσια περιβάλλοντα.

Ωστόσο, με βάση τα απολιθώματα ποτέ δεν κατάφεραν να φτάσουν στα ίδια βάθη με τα δελφίνια και άλλα κητώδη. Και χάρη σε δεκάδες πρόσφατες σαρώσεις κρανίων, οι ειδικοί μπορεί τώρα να γνωρίζουν το γιατί - Τα ρύγχη των thallatosuchian δεν μπορούσαν να χειριστούν την πίεση.

Μια διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής παλαιοβιολόγους στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον του Ηνωμένου Βασιλείου χρησιμοποίησε πρόσφατα υπολογιστική τομογραφία για να εξετάσει 11 κρανία thallatosuchian σε σύγκριση με έξι άλλα απολιθωμένα είδη, καθώς και 14 είδη σύγχρονου κροκόδειλου.Τα αποτελέσματά τους περιγράφονται λεπτομερώς σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 30 Οκτωβρίου στο περιοδικό Royal Society Open Science.

Οι εικόνες έδειξαν ότι, παρόμοια με τα δελφίνια και τις φάλαινες, οι thallatosuchians ανέπτυξαν μικρότερα ιγμόρεια εγκεφάλου καθώς αποτολμούσαν περαιτέρω στο νερό, πιθανώς για να βοηθήσουν στις καταδύσεις, το κυνήγι και την άνωση. Αλλά σε αντίθεση με τα κητώδη, ήρθε ένα σημείο όταν τα ιγμόρεια ρύγχους (ιδιαίτερα εκείνα των metriorhynchidae) άρχισαν να επεκτείνονται αντί να συρρικνώνονται.

"Σε μεγαλύτερα βάθη, ο αέρας μέσα στα ιγμόρεια [metriorhynchid] θα συμπιεστεί, προκαλώντας δυσφορία, ζημιά ή ακόμα και κατάρρευση στο ρύγχος λόγω της αδυναμίας του να αντέξει ή να εξισώσει την αυξανόμενη πίεση", εξήγησε ο ο Mark Young, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

Ωστόσο, το όριο στις thallatosuchians βαθιές καταδύσεις δεν ήταν χωρίς σκοπό. Ενώ οι φάλαινες και τα νεφρά των δελφινιών είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στο φιλτράρισμα του αλατιού από το θαλασσινό νερό, τα θαλάσσια ερπετά και τα πουλιά βασίζονται σε εξειδικευμένους αδένες για να απαλλάξουν τα συστήματά τους από τα δυνητικά επιβλαβή μέταλλα.

Τα ιγκουάνα, για παράδειγμα, φτερνίζονται για να απελευθερώσουν υπερβολικό αλάτι από τους αγωγούς τους. Δεδομένων των μεγαλύτερων και πιο σύνθετων κόλπων ρύγχους του metriorhynchid, οι παλαιοβιολόγοι θεωρούν ότι ο πρόγονος των κροκοδείλων πιθανότατα έκανε το ίδιο πράγμα.

Δυστυχώς όμως για τους thallatosuchians, η εξελικτική τους τύχη τελείωσε κατά την Κρητιδική περίοδο, ανοίγοντας τον δρόμο για τους σύγχρονους απογόνους τους.

Εξαιτίας αυτού, ο Young δήλωσε ότι οι ειδικοί δεν θα μάθουν ποτέ με βεβαιότητα εάν περισσότερος χρόνος θα τους επέτρεπε να εξελιχθούν με τρόπους που θα έμοιαζαν περαιτέρω με φάλαινες και δελφίνια - ή αν οι άνθρωποι θα χρειαζόταν ποτέ να προσθέσουν «κροκόδειλους βαθέων υδάτων» στη λίστα των ανησυχιών τους.