Το «φάντασμα» ενός Σουλτάνου στοιχειώνει τη Συρία – Ο τύμβος του Σουλεϊμάν και η εύθραυστη εκεχειρία
Ενσωματώνοντας αυτό το συμβολικό σημείο της Συρίας στο πλέγμα των εδαφών που ελέγχει στη Συρία, η Τουρκία θα μπορεί να εκπέμψει ένα ισχυρότατο σήμα κυριαρχίας σε όλο τον σουνιτικό κόσμο
Μονάδες πυροβολικού, ειδικές δυνάμεις του τουρκικού στρατού αλλά και δυνάμεις φιλικών προς την Τουρκία πολιτοφυλακών συγκεντρώνονται στα σύνορα της με τη Συρία, προαναγγέλοντας μια νέα χερσαία εισβολή σαν και αυτή του 2019.
Τον συναγερμό έκρουσε η αμερικάνικη πλευρά, με την Wall Street Journal να επικαλείται αξιωματούχους του State Department για να προειδοποιήσει για μια μεγάλης κλίμακας στρατιωτική εισβολή με κύριο στόχο το Κομπανί και τους Κούρδους να ζητούν παρέμβαση Τραμπ, προσφέροντας ακόμη και αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής.
Με αποτέλεσμα λίγες ώρες αργότερα να ανακοινωθεί ότι η εκεχειρία μεταξύ της Τουρκίας και των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), όπου κυριαρχούν οι δυνάμεις των Κούρδων της Συρίας, γύρω από την πόλη Μανμπίτζ της βόρειας Συρίας, παρατάθηκε μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας.
Η Ουάσινγκτον μεσολάβησε για μια αρχική κατάπαυση του πυρός την περασμένη εβδομάδα, η διάρκεια της οποίας είχε λήξει, είπε ο εκπρόσωπος εθνικής ασφαλείας Μίλερ, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ θα ήθελαν η κατάπαυση του πυρός να παραταθεί για όσο το δυνατόν περισσότερο. «Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τις SDF, με την Τουρκία για μια πορεία προς τα εμπρός», είπε ο Μίλερ, προσθέτοντας ότι δεν είναι προς το συμφέρον κανενός μέρους να βιώσει κλιμάκωση των συγκρούσεων στη Συρία. «Δεν θέλουμε να δούμε κανένα μέρος να εκμεταλλεύεται την τρέχουσα ασταθή κατάσταση για να προωθήσει τα δικά του στενά συμφέροντα σε βάρος του ευρύτερου συριακού εθνικού συμφέροντος», συμπλήρωσε.
Το «φάντασμα» του Σουλεϊμάν
Από την κατοχή της Κύπρου, έως την εργαλειοποίηση μεταναστών, την εξαγωγή τζιχαντιστών από τη Συρία στη Λιβύη, τη συμμετοχή στις συγκρούσεις στον Καύκασο μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας και την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία, υπάρχει ένα κοινό νήμα.
Η ιδεολογία του Νεοθωμανισμού και η προσπάθεια του Ταγίπ Ερντογάν να επιβληθεί ως ο ηγέτης του σουνιτικού κόσμου, ως ένας σύγχρονος Οθωμανός σουλτάνος. Και η πολιτική της Τουρκίας, κινείται με βάση ακριβώς αυτό τον άξονα, τόσο σε πρακτικό όσο και σε συμβολικό επίπεδο.
Δεν είναι τυχαίο ότι ένας από τους πιο … συμβολικούς στόχους της Τουρκίας στη Συρία είναι ο τύμβος του Σουλεϊμάν Σαχ, παππού του Οσμάν Α΄ ιδρυτή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ο συγκεκριμένος τάφος και η … τοποθεσία του, είναι ένας από τους δύο λόγους λόγω των οποίων οι Κούρδοι του SDF ισχυρίσθηκαν ότι … κατέρρευσε η πρώτη συμφωνία εκεχειρίας που είχαν με τις τουρκικές δυνάμεις τις τελευταίες 5 ημέρες, μετά τις σοβαρές μάχες με τις υποστηριζόμενες από την Τουρκία δυνάμεις του SNA.
Ο τάφος του Σουλεϊμάν, είχε από το 1236 τρεις διαφορετικές τοποθεσίες, όλες στη Συρία. Από το 1236 έως το 1973, η πρώτη του τοποθεσία ήταν κοντά στο κάστρο Qal'at Ja'bar στο σημερινό κυβερνείο της Raqqa, στη Συρία. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης (1923), με την οποία διαχωρίστηκε η Οθωμανική Αυτοκρατορία σε Τουρκία, Συρία και άλλα κράτη, η τοποθεσία του τάφου παραμένει ιδιοκτησία της Τουρκίας.
Η πρώτη τοποθεσία του τάφου, βρίσκεται πλέον κάτω από τη λίμνη Άσαντ
Όμως το 1973, όταν η περιοχή γύρω από το κάστρο Qal'at Ja'bar επρόκειτο να πλημμυρίσει κάτω από τη λίμνη Assad, ο τάφος με συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας και της Συρίας μεταφέρθηκε 85 χιλιόμετρα βόρεια στον ποταμό Ευφράτη στη Συρία, 27 χιλιόμετρα από τα τουρκικά σύνορα.
Στις αρχές του 2015, κατά τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου πολέμου, η Τουρκία μετέφερε και πάλι μονομερώς τον τάφο σε νέα τοποθεσία στη Συρία, περίπου 180 μέτρα από τα τουρκικά σύνορα, 22 χιλιόμετρα δυτικά του Κομπανί και ακριβώς βόρεια του συριακού χωριού Άσμε, εκκενώνοντας τους περίπου 40 Τούρκους στρατιώτες που φρουρούσαν τον τάφο. Η τουρκική κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι η μετεγκατάσταση είναι προσωρινή και ότι δεν συνιστά καμία αλλαγή στο καθεστώς της τοποθεσίας του τάφου.
Νωρίτερα την προηγούμενη εβδομάδα, οι υποστηριζόμενες από την Τουρκία ομάδες της συριακής αντιπολίτευσης κατέλαβαν τον έλεγχο της Μανμπίτζ από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF).
Σε δηλώσεις του τότε Κούρδος αξιωματούχος μίλησε για τις προοπτικές μεταφοράς του τάφου του Σουλεϊμάν Σαχ πίσω στην προηγούμενη θέση του στη Συρία, λέγοντας ότι οι κουρδικές δυνάμεις είναι έτοιμες να διευκολύνουν μια τέτοια κίνηση. Υπενθύμισε ότι ήταν αυτές που συνέβαλαν στην προστασία των λειψάνων του Σουλεϊμάν Σαχ διευκολύνοντας τη μεταφορά του ναού στη συριακή περιοχή Άσμα και ότι τώρα είναι έτοιμες να βοηθήσουν στην επιστροφή του στην αρχική του θέση.
Και είχε λόγο να το κάνει. Αφού ο συγκεκριμένος τύμβος δεν αποτελεί μόνο ένα τόπο ταφής αλλά και σύμβολο της τουρκικής κληρονομιάς και ταυτότητας, αντιπροσωπεύοντας τη συνέχεια της ιστορίας από την προ-οθωμανική εποχή μέχρι τη σύγχρονη Τουρκία. Αυτός ήταν άλλωστε ο λόγος που πλήθος διεθνών μέσων το 2015, θεωρούσε την ύπαρξη αυτού του τάφου ως τον κύριο λόγο για να μπει η Τουρκία στην μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Θέλουν τον έλεγχο του τύμβου
Αυτό όμως με βάση τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ώρες δεν … αρκεί στους Τούρκους, οι οποίοι είναι αποφασισμένοι να ελέγξουν οι ίδιοι τον χώρο όπου θα μεταφερθεί ο τάφος και την περιοχή γύρω από αυτόν, διά των «αντιπροσώπων» τους.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ο δρόμος για την δεύτερη τοποθεσία του τύμβου, περνάει μέσα από την πόλη του Κομπανί. Αυτή ακριβώς δηλαδή που φαίνεται να έχει βάλει στο στόχαστρο ο τουρκικός στρατός.
Πρόκειται για ένα κομβικό σημείο της ιδεολογίας του νέο-οθωμανισμού, που ενσωματώνοντας αυτό το συμβολικό σημείο της Συρίας στο πλέγμα των εδαφών που ελέγχει στη Συρία, θα μπορεί να εκπέμψει ένα ισχυρότατο σήμα κυριαρχίας σε όλο τον σουνιτικό κόσμο. Η εκδίωξη των Κούρδων όμως – ή τουλάχιστον η μετατροπή τους σε «υποτελείς» από την βορειοανατολική Συρία και η αναστήλωση του οθωμανισμού έχει πολλαπλά πρακτικα οφέλη για την Τουρκία.
Οι εμπορικοί διάδρομοι
Όπως ακριβώς το περίφημο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο επιχείρησε να επιβάλλει σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο το «δεδομένο» ότι κανένα έργο στην περιοχή δεν προχωρά δίχως την συγκατάθεση της Τουρκίας, έτσι και η εμπλοκή της στη Συρία επιχειρεί να επιβάλλει το ίδιο θέσφατο στην Μέση Ανατολή. Στόχος αυτή την φορά η προτεινόμενη διεθνής εμπορική διαδρομή μεταξύ Ινδίας, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Ισραήλ και Ευρώπης, που άφηνε εκτός «κάδρου» την Τουρκία.
Τα ιδεολογικά θεμέλια αυτής της διεκδικητικής εξωτερικής πολιτικής τέθηκαν από το έργο του υπουργού Εξωτερικών (και ακαδημαϊκού) της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος συχνά αποκαλείται ο εγκέφαλος πίσω από την εξωτερική πολιτική του Ερντογάν. Ο Νταβούτογλου ήταν ο κύριος σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν πριν διοριστεί υπουργός Εξωτερικών το 2009. Ως ακαδημαϊκός, έχει περιγράψει το δόγμα της εξωτερικής του πολιτικής σε διάφορα συγγράμματα, το σημαντικότερο από τα οποία είναι το βιβλίο του «Στρατηγικό βάθος», που εκδόθηκε το 2001.
Στο βιβλίο αυτό, ο Νταβούτογλου υποστηρίζει ότι η Τουρκία διαθέτει «στρατηγικό βάθος» λόγω της ιστορίας και της γεωγραφικής της θέσης και την κατατάσσει σε μια μικρή ομάδα χωρών που αποκαλεί «κεντρικές δυνάμεις».
Κατά την άποψή του, η Τουρκία δεν πρέπει να αρκείται σε έναν περιφερειακό ρόλο στα Βαλκάνια ή στη Μέση Ανατολή, διότι δεν είναι περιφερειακή αλλά κεντρική δύναμη. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να φιλοδοξεί να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο. Κατά την άποψη του Νταβούτογλου, η Τουρκία είναι χώρα της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων, του Καυκάσου, της Κεντρικής Ασίας, της Κασπίας, της Μεσογείου, του Κόλπου και της Μαύρης Θάλασσας.
Έτσι, η Άγκυρα μπορεί να ασκεί ταυτόχρονα επιρροή σε όλες αυτές τις περιοχές.Ο Νταβούτογλου υποστήριξε ότι «η Τουρκία είναι προορισμένη να γίνει περιφερειακός ηγεμόνας», συγχωνεύοντας τον γεωγραφικό ντετερμινισμό με την πολιτισμική δράση και την ιστορική εμπειρία της Τουρκίας. Με γνώμονα το δόγμα «Στρατηγικό Βάθος» του Νταβούτογλου, ο Ερντογάν παρεμβαίνει σχεδόν σε όλες τις εσωτερικές πολιτικές των γειτόνων της Τουρκίας.
Χείρα βοηθείας από τις ΗΠΑ ζητούν οι Κούρδοι
Και το πρώτο εμποδιό του αυτή τη στιγμή στη Μέση Ανατολή φαίνεται να είναι οι Κούρδοι.
Οι οποίοι υπό την τουρκική πίεση αναζήτησαν χείρα βοηθείας στις ΗΠΑ. Τις τελευταίες μάλιστα ώρες ανώτερος αξιωματούχος της κουρδικής πολιτικής διοίκησης στη Συρία, συνέταξε επιστολή προς τον εκλεγμένο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ζητώντας του να πιέσει τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να εγκαταλείψει τη σχεδιαζόμενη επιχείρηση.
Στην επιστολή αναφέρεται ότι η Τουρκία στοχεύει να καταλάβει τον έλεγχο των κουρδικών εδαφών πριν από την ορκωμοσία του Τραμπ, αναγκάζοντας έτσι τη νέα διοίκηση να αναγνωρίσει την εξουσία της Άγκυρας στην περιοχή. "Εάν η Τουρκία προχωρήσει με την εισβολή της, οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές", αναφέρεται στην επιστολή του Ahmed, σημειώνοντας ότι μια τέτοια επιχείρηση θα μπορούσε να εκτοπίσει περισσότερους από 200.000 Κούρδους πολίτες και να απειλήσει τις χριστιανικές κοινότητες στην περιοχή.
Η επιστολή φέρεται να απηύθυνε έκκληση στις προηγούμενες διαβεβαιώσεις του Τραμπ για υποστήριξη των κουρδικών δυνάμεων, υπενθυμίζοντάς του τις προηγούμενες υποσχέσεις του ότι "οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα εγκαταλείψουν τους Κούρδους".
"Η αποφασιστική σας ηγεσία μπορεί να σταματήσει αυτή την εισβολή και να διαφυλάξει την αξιοπρέπεια και την ασφάλεια εκείνων που έχουν σταθεί ως σταθεροί σύμμαχοι στον αγώνα για την ειρήνη και την ασφάλεια", αναφέρεται ακόμη στην επιστολή του Αχμέντ.
Επιστολή που ίσως ενδεχομένως να έπαιξε ρόλο στην ανανέωση της εκεχειρίας μεταξύ Τουρκίας και Κουρδικών δυνάμεων.
Σχετικές ειδήσεις
Trending
