Πώς τα PIIGS του Νότου πήραν την εκδίκησή τους από τους Βόρειους – «Κακά» παιδιά Γερμανία, Γαλλία

Μια αξιοσημείωτη αντιστροφή ρόλου βρίσκεται σε εξέλιξη σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ λίγο περισσότερο από μια δεκαετία από τότε που μια σειρά δημοσιονομικών κρίσεων έθεσε υπό αμφισβήτηση το ενιαίο νόμισμα.

Τότε ήταν οι λεγόμενες χώρες της περιφέρειας (Πορτογαλία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ελλάδα και Ισπανία) που ήταν τα «μαύρα πρόβατα», λόγω του υψηλού χρέους και του δημοσιονομικού εκτροχιασμού.

Οι καιροί όμως άλλαξαν και πλέον τα «απείθαρχα παιδιά» στην Ευρώπη είναι η Γερμανία και η Γαλλία που βρίσκονται αντιμέτωπες με δημοσιονομική κρίση και οι προϋπολογισμοί τους αντίκειται σε πολλά σημεία με τους κανόνες που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Και μπορεί μια επανάληψη της αναταραχής του 2012 να μην είναι ορατή, ωστόσο το νέο δημοσιονομικό τοπίο έχει ήδη αλλάξει τη συμπεριφορά των επενδυτών, οι οποίοι στρέφονται στα περιφερειακά κρατικά ομόλογα της Γηραιάς Ηπείρου, γυρίζοντας την πλάτη στα παραδοσιακά ασφαλείς κρατικούς τίτλους, που πλέον δεν προσφέρουν σημαντικές αποδόσεις.

Η JPMorgan Asset Management έχει τοποθετηθεί μαζικά στα ισπανικά ομόλογα μαζί με τη Neuberger Berman, όπου οι διαχειριστές κεφαλαίων προτιμούν επίσης την Πορτογαλία και την Ελλάδα. Η Goldman Sachs Group Inc. και η Societe Generale SA προβλέπουν ότι τα ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας της Ευρώπης θα συνεχίσουν να έχουν καλύτερη απόδοση το επόμενο έτος.

Είναι τέτοια η αλλαγή που η Commerzbank AG υποστηρίζει πως πλέον είναι παραχωρημένος ο χαρακτηρισμός PIIGS που είχε επινοηθεί για την «περιφέρεια» κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους, χώρες της οποίας χρειάστηκαν τεράστια προγράμματα διάσωσης.

Το μαζικό ξεπούλημα που καταγράφηκε στα αμερικανικά και ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα, οδήγησε σε μετατόπιση του ενδιαφέροντος για τίτλους της Πορτογαλίας, Ιρλανδίας και Ελλάδας, ενώ τα γερμανικά ομόλογα χάνουν την λάμψη τους. Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων της Πορτογαλίας μειώθηκαν σχεδόν κατά 40 μονάδες βάσης φέτος, με τα αντίστοιχα της Ελλάδας να υποχωρούν σε διπλάσιο ποσοστό.

Για τη Γερμανία τα σύννεφα όλο και πυκνώνουν. Η οικονομία της προβλέπεται να συρρικνωθεί φέτος και οι προοπτικές έχουν υπονομευτεί περαιτέρω από τη δημοσιονομική κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Από την άλλη πλευρά η Γαλλία έλαβε σύσταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η να περιορίσει τις δαπάνες για να τηρήσει τους δημοσιονομικούς κανόνες του μπλοκ.

«Μεγάλος μέρος από την ευρωπαϊκή απαισιοδοξία προέρχεται πραγματικά από τη γερμανική οικονομία», δήλωσε ο Robert Dishner, ανώτερος διευθυντής χαρτοφυλακίου στη Neuberger Berman. «Στην πραγματικότητα, οι περιφερειακές οικονομίες είναι αυτές που αντέχουν καλύτερα από τον πυρήνα».

Η θετική άποψη ήρθε παράλληλα με τις αναβαθμίσεις αξιολογήσεων. Τις τελευταίες εβδομάδες, η Πορτογαλία αναβαθμίστηκε από τη Moody's Investors Service και η Ελλάδα έλαβε την επενδυτική βαθμίδα από την S&P Global Ratings.
Ακόμη και η Ιταλία, που θεωρείται το «ατίθασο παιδί» της Ευρώπης λόγω των έωλων δημοσιονομικών της σχεδίων , κέρδισε μια επιτυχία αυτόν τον μήνα όταν η Moody's απέσυρε μια αρνητική προοπτική, βγάζοντάς την από το χείλος του «σκουπιδιού».

«Οι μικρότερες χώρες της ζώνης του ευρώ έχουν βελτιώσει σημαντικά τις δημοσιονομικές τους επιδόσεις και οι θετικές προοπτικές τους έχουν αντικατοπτριστεί στις ευρωπαϊκές αγορές κρατικών ομολόγων», δήλωσε ο Sean Kou, στρατηγικός αναλυτής επιτοκίων της SocGen. «Η δυναμική αναμένεται να συνεχιστεί τόσο στις αξιολογήσεις όσο και στις τιμές της αγοράς».

Υπάρχουν κι άλλα ζητήματα που προσελκύουν τους επενδυτές στο περιφερειακό χρέος. Η Goldman Sachs επισημαίνει τους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα που θα στηρίξουν τα ομόλογά τους το επόμενο έτος, παράλληλα με πιο μέτρια καθαρά επίπεδα έκδοσης.

Υπάρχουν περίπου 50 δισεκατομμύρια ευρώ που προέρχονται από τα τρεις χώρες το 2024 σε σύγκριση με σχεδόν τετραπλάσια από τη Γαλλία και τη Γερμανία, σύμφωνα με την Goldman Sachs. Η Ισπανία πούλησε γραμμάτια τριών και εννέα μηνών αυτόν τον μήνα με χαμηλότερες αποδόσεις από αυτές που πληρώθηκαν από ισοδύναμα γερμανικά στη σχετική δημοπρασία.

Αλλά για τον Robert Dishner, ανώτερο διευθυντή χαρτοφυλακίου στη Neuberger Berman, οποιαδήποτε πώληση θα παρείχε ένα ελκυστικό σημείο εισόδου για να προσθέσει μεγαλύτερη έκθεση στις αγορές χρέους της Πορτογαλίας, της Ελλάδας και της Ισπανίας.

Η JPMorgan Asset Management, η οποία έχει σημαντικές θέσεις σε ισπανικά ομόλογα ανέφερε ότι τα περιφερειακά ομόλογα κινδυνεύουν λιγότερο.

Πολλές χώρες της περιφέρειας πλήρωσαν υψηλό τίμημα για να βελτιώσουν τη δημοσιονομική τους θέση, επιβάλλοντας χρόνια λιτότητας που μείωσε σοβαρά τις δαπάνες για τις δημόσιες υπηρεσίες.

Ενώ οι επιθετικές μειώσεις στις δαπάνες παραμένουν αμφιλεγόμενες, η προσπάθεια έβαλε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα σε τροχιά για πρωτογενή πλεονάσματα το επόμενο έτος, θετικό ισοζύγιο χωρίς το κόστος τόκων, ενώ στον αντίποδα Γαλλία και Βέλγιο οδεύουν προς τα μεγαλύτερα ελλείμματα.