Πως η πανδημία «ξέπλυνε» το μαύρο χρήμα

Η αύξηση των χαρτονομισμάτων, από τον Μάρτιο του 2020 που ξεκίνησε η πανδημία και τα lockdown έως τον φετινό Απρίλιο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, άγγιξε τα 3 δισ. ευρώ. Μάλιστα, σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2019 καταγράφεται άνοδος κοντά στα 3,6 δισ. ευρώ.

Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι την κρίσιμη περίοδο των lockdown οι καταθέσεις των Ελλήνων στις τράπεζες έκαναν άλμα πάνω από 20 δισ. ευρώ! Αλλωστε ενδεικτικό της αυξημένης κυκλοφορίας των μετρητών είναι ότι οι ηλεκτρονικές πληρωμές στο ίδιο διάστημα αυξήθηκαν σε αξία μόλις κατά 7%, ενώ η αγορά ήταν κλειστή και θα περίμενε κανείς εκτίναξη των αγορών με κάρτες.

Η καραντίνα, όπως εξηγούν γνώστες της αγοράς, άφησε χώρο για άνθηση της παραοικονομίας και διεύρυνση της γκρίζας αγοράς, αυξάνοντας έτσι τη χρήση μετρητών κυρίως για πληρωμές μεγαλύτερης αξίας. Ανάλογο φαινόμενο αύξησης της κυκλοφορίας των μετρητών στην αγορά είχε παρατηρηθεί και την κρίσιμη περίοδο του 2015, όταν η ανασφάλεια των πολιτών για τις εξελίξεις οδήγησε σε μαζική απόσυρση καταθέσεων από τις τράπεζες, κάτι που δεν συμβαίνει τώρα, αφού αυξήθηκαν οι καταθέσεις.

Τα στοιχεία από το οικονομικό επιτελείο και την Τράπεζα της Ελλάδος, που επεξεργάστηκαν «ΤΑ ΝΕΑ», αποτυπώνουν ξεκάθαρα το τοπίο από την αρχή της πανδημίας, δηλαδή από τον Μάρτιο του 2020, διάστημα κατά το οποίο η χώρα μας έχει καταγράψει από τα πιο σκληρά lockdown στην Ευρώπη. Βλέπουμε, λοιπόν, πως από τον Μάρτιο του 2020 έως τον φετινό Απρίλιο σημειώθηκε άνοδος στην ποσότητα των μετρητών που κυκλοφορούν στην αγορά, η οποία άγγιξε τα 3 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι τον Δεκέμβριο του 2019 το συνολικό ποσό των μετρητών ήταν στα 28,3 δισ. ευρώ, τον Φεβρουάριο ήταν στα 28,2 δισ. ευρώ, τον Μάρτιο του 2020 στα 29 δισ. ευρώ, τον Απρίλιο στα 29,2 δισ. ευρώ, ενώ τον Απρίλιο του 2021 εκτινάχθηκε στα 31,96 δισ. ευρώ.

Στην άλλη πλευρά του «νομίσματος», σύμφωνα με τα Νέα, σημαντική αύξηση παρουσίασε τον Μάιο μόνο ο αριθμός των ηλεκτρονικών συναλλαγών στην αγορά. Κινήθηκε με διψήφιο ποσοστό για 13ο συνεχόμενο μήνα, με αύξηση της τάξης του 21% σε ετήσια βάση. Το γεγονός ωστόσο ότι η αξία των ηλεκτρονικών πληρωμών αυξήθηκε μόνο κατά 7% καθ' όλη τη διάρκεια της καραντίνας δείχνει ότι ο αυξημένος αριθμός συναλλαγών αφορά μικροποσά.

Εντυπωσιακά είναι και τα στοιχεία από το μέτωπο των αποταμιεύσεων κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, αύξηση κατά 2,96 δισ. ευρώ σημείωσαν οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) τον Απρίλιο του 2021, μετά την ενίσχυση κατά 1,65 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Η σωρευτική αύξηση τους τελευταίους 12 μήνες ανέρχεται σε 21,55 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι ο ρυθμός αύξησης των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα διαμορφώθηκε σε 14,7% τον Απρίλιο του 2021, από 13,8% τον Μάρτιο.