Από την «μόδα» των ΙΚΕ στις εταιρείες συμμετοχών – Τι αλλάζει σε 48 μήνες

Και αυτό δεν ήταν δύσκολο, καθώς οι ΙΚΕ απλοποίησαν τα πάντα. Μια ΙΚΕ συστήνεται μέσω της υπηρεσίας μιας στάσης. Το καταστατικό της καταρτίζεται κατά κανόνα με ιδιωτικό συμφωνητικό. Δεν απαιτείται παράσταση δικηγόρου. Γίνεται δημοσίευση μόνο στο ΓΕΜΗ. Απαιτείται σύμπραξη συμβολαιογράφου, όταν το επιβάλλει ειδική διάταξη του νόμου ή όταν εισφέρεται στην εταιρεία ακίνητο. Το κόστος σύστασης περιορίζεται στο ελάχιστο, γιατί δεν καταβάλλονται αμοιβές και τέλη δημοσίευσης στο ΦΕΚ. Το δε κεφάλαιο της, επιβαρύνεται με φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου 1%.

Σύντομα, αναμένεται πως οι ΙΚΕ θα βρουν ανταγωνιστή. Πρόκειται για τις εταιρείες συμμετοχών (holding), το καθεστώς των οποίων θα ενισχυθεί έως το 2024.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε προ εβδομάδων μια βασική πρωτοβουλία για την καταπολέμηση της κατάχρησης εικονικών οντοτήτων για αθέμιτους φορολογικούς σκοπούς. Με την πρόταση αυτή θα εξασφαλίζεται ότι οι οντότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες έχουν μηδενική ή ελάχιστη οικονομική δραστηριότητα, δεν θα μπορούν να επωφελούνται από φορολογικά πλεονεκτήματα και δεν θα επιβαρύνουν οικονομικά τους φορολογούμενους. Επίσης, η πρόταση θα συμβάλει στην προστασία των ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τη συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, οι οποίες είναι καίριας σημασίας για την ανάκαμψη της ΕΕ, και θα εξασφαλίσει ότι οι απλοί φορολογούμενοι δεν υφίστανται πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση εξαιτίας όσων προσπαθούν να αποφύγουν την καταβολή του μεριδίου που τους αναλογεί. Η πρόταση θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2024, αφού εγκριθεί από τα κράτη μέλη.

Πρόκειται στην ουσία για μια πρωτοβουλία στο πλαίσιο της εργαλειοθήκης μέτρων της Κομισιόν που αποσκοπεί στην καταπολέμηση των καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών. Το 2022, η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια ακόμη πρόταση όσον αφορά στη διαφάνεια, η οποία θα απαιτεί από ορισμένες μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες να δημοσιεύουν τους πραγματικούς φορολογικούς συντελεστές τους, καθώς και την 8η οδηγία σχετικά με τη διοικητική συνεργασία, η οποία θα παρέχει στις φορολογικές διοικήσεις τις πληροφορίες που χρειάζονται για την κάλυψη των κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων. Πέρα από την πρωτοβουλία αυτή που αφορά στην κατάσταση εντός της ΕΕ, η Επιτροπή θα παρουσιάσει το 2022 μια νέα πρωτοβουλία με στόχο την αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με τις εικονικές οντότητες εκτός της ΕΕ.

Αναμένοντας τις εξελίξεις σε σχέση με την έγκριση και εφαρμογή από το φορολογικό έτος 2024 της νέας πρότασης για την καταπολέμηση της κατάχρησης εικονικών οντοτήτων, ο επανασχεδιασμός της εταιρικής δομής με την δημιουργία ελληνικής εταιρείας συμμετοχών θα συνιστά μία ελκυστική επιλογή.

Γιατί; Διότι οι ελληνικές holding που θα διατηρούν μετοχές λειτουργικών εταιρειών στην Ελλάδα και οι πραγματικοί τους δικαιούχοι θα είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας, αναμένεται ότι θα εξαιρούνται των νέων υποχρεώσεων υποβολής φορολογικών στοιχείων βάσει της προτεινόμενης Οδηγίας, που θέλει να καταπολεμήσει τις εικονικές εταιρείες.

Παράλληλα, ήδη με βάση την ισχύουσα φορολογική νομοθεσία, σχήματα που περιλαμβάνουν αλλοδαπές holding, συνήθως σε χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, που είτε δεν έχουν την κατάλληλη διοικητική και φυσική υπόσταση (substance) είτε εμπίπτουν στους κανόνες για τις ελεγχόμενες αλλοδαπές επιχειρήσεις (CFC rules), βρίσκονται εκτεθειμένα ενώπιον των ελληνικών φορολογικών αρχών και κινδυνεύουν να φορολογηθούν τελικά στην Ελλάδα.