Η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων το στοίχημα του 2023
Η αύξηση των μέσων μισθών, και όχι μόνο των κατώτατων ορίων, αποτελεί το μεγάλο στοίχημα του 2023, καθώς καμία βελτίωση δεν έχει επέλθει σε αυτή την κατηγορία των αμοιβών, παρά τις αυξήσεις που δόθηκαν στις κατώτατες αμοιβές τα τελευταία χρόνια.
Το συγκεκριμένο «στοίχημα» θα κριθεί – εν πολλοίς – από την επιστροφή ή όχι του καθεστώτος που ίσχυε γύρω από τις κλαδικές συμβάσεις πριν από τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης. Η κυβέρνηση δέχεται ισχυρές πιέσεις από τα συνδικάτα προς την κατεύθυνση αυτή, χωρίς ωστόσο να έχει αποσαφηνίσει τις προθέσεις της.
Το 2021 υπογράφηκαν 16 εθνικές κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις εργασίας, 9 τοπικές ομοιοεπαγγελματικές και 182 επιχειρησιακές. Οι κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές που βρίσκονται σε ισχύ καλύπτουν δυνητικά περίπου 625.000 άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 27% του συνόλου των μισθωτών εργαζομένων, όταν ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση φτάνει το 70%.
Οι 182 νέες επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας καλύπτουν δυνητικά 152.077 μισθωτούς. Αυτό σημαίνει ότι ο μεγαλύτερος αριθμός των εργαζομένων στερείται συμβάσεων, αμείβεται με χαμηλές αμοιβές και πλήττεται περισσότερο από τη νέα έξαρση της κρίσης.
Συνεπώς η επαναφορά όλων των μισθών σε τροχιά αυξήσεων προϋποθέτει την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων. Η κυβέρνηση δέχεται πιέσεις για επαναφορά και νομικού καθεστώτος που ίσχυε για τις συλλογικές συμβάσεις προ της οικονομικής κρίσης και της ισχύος των μνημονίων.
Στο μεταξύ δρομολογείται εντός του Ιανουαρίου η διαδικασία καθορισμού της τρίτης – κατά σειρά – αύξησης του κατώτατου μισθού, η οποία αναμένεται να εξελιχθεί με ταχύτατους ρυθμούς, ώστε να έχει ολοκληρωθεί τον Μάρτιο και να εφαρμοστεί από την 1η Μαΐου 2023.
Η επίσπευση της διαδικασίας για τον καθορισμό του νέου κατώτατου μισθού – ώστε οι αυξήσεις να είναι γνωστές πριν από τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών – και η διαμόρφωση των κατώτατων αμοιβών πάνω από τα 751 ευρώ και κοντά στα 800 ευρώ μηνιαίως αποτελούν τα νέα στοιχεία που προκύπτουν εν όψει της εκκίνησης της διαδικασίας.
Η κυβέρνηση θέλει να εμφανίσει την αύξηση του κατώτατου μισθού ως ένα ακόμη «όπλο» για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των εργαζομένων εξαιτίας της ακρίβειας και του πληθωρισμού.