Ελεύθεροι επαγγελματίες: Πώς θα συνταξιοδοτούνται οι οφειλέτες του ΕΦΚΑ

Άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών προϋποθέτει, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, η έκδοση σύνταξης σε οφειλέτες του ΕΦΚΑ με χρέη έως 30.000 ευρώ αν είναι ελεύθεροι επαγγελματίες ή έως 10.000 ευρώ αν είναι αγρότες.

Αν οι καταθέσεις τους είναι πάνω από 12.000 ευρώ ή άνω των 6.000 ευρώ για τους αγρότες, το αίτημα για συνταξιοδότηση θα απορρίπτεται.

Οι αγρότες με οφειλές έως 10.000 ευρώ και οι ελεύθεροι επαγγελματίες με χρέη έως 30.000 ευρώ δεν μπορούσαν μέχρι πρότινος να πάρουν σύνταξη λόγω χρεών. Με διάταξη που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο στον νόμο 5078/2023 προβλέφθηκε η έκδοση σύνταξης αρχικά με το 40% και στη συνέχεια με το 60%.

Για να προχωρήσει η αίτηση συνταξιοδότησης οι οφειλέτες θα πρέπει πρώτον να έχουν καταθέσεις στα όρια που ορίζει ο νόμος (έως 12.000 ευρώ ή έως 6.000 ευρώ), δεύτερον να συναινέσουν ότι θα αρθεί το απόρρητο των τραπεζικών τους λογαριασμών σε όλες τις τράπεζες και τρίτον να έχουν πληρώσει εισφορές για 20 χρόνια ασφάλισης.

Η έκδοση σύνταξης σε οφειλέτες θα γίνεται με 5 βήματα:

• Υποβολή αίτησης (ηλεκτρονικά).
• Δήλωση συναίνεσης για άρση τραπεζικού απορρήτου.
• Ελεγχος ελάχιστων ασφαλιστικών προϋποθέσεων (20ετής πληρωμή εισφορών).
• Ελεγχος ύψους οφειλής (έως 30.000 ευρώ για επαγγελματίες και έως 10.000 ευρώ για αγρότες).
• Εκδοση σύνταξης με καταβολή του 40% (πιθανώς χωρίς κατώτατο όριο) και συμψηφισμός του υπόλοιπου 60% της σύνταξης με την οφειλή που υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ για τους επαγγελματίες ή τις 6.000 ευρώ για τους αγρότες.

Χρέη μέχρι 10.000 ευρώ στον ΕΦΚΑ έχουν 108.000 ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες και πάνω από 15.000 ευρώ χρωστούν άλλοι 135.000 επαγγελματίες και αγρότες.

Εν όψει εφαρμογής της σχετικής διάταξης η διοίκηση του ΕΦΚΑ έχει σχεδιάσει ένα νέο πληροφοριακό σύστημα με το οποίο από τη στιγμή που θα υποβληθεί η αίτηση για συνταξιοδότηση θα ελέγχεται αυτόματα το ύψος των καταθέσεων που έχουν στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς οι οφειλέτες προκειμένου να διαπιστωθεί αν το ποσό είναι πάνω ή κάτω από το όριο που προβλέπει ο νόμος για να βγει η σύνταξη.

Η πρόσβαση θα αποκτηθεί σε συνεννόηση και με τη συγκατάθεση των τραπεζών καθώς θα πρέπει να άρουν το απόρρητο των τραπεζικών λογαριασμών των πελατών τους, αφού προηγουμένως οι ίδιοι οι οφειλέτες θα έχουν συναινέσει με την υποβολή της αίτησής τους στην άρση του τραπεζικού τους απορρήτου. Χωρίς τη συναίνεση του υποψήφιου συνταξιούχου-οφειλέτη για έλεγχο καταθέσεων, η αίτηση για σύνταξη θα απορρίπτεται.

Ταυτοπροσωπία

Ο αυτόματος έλεγχος των καταθέσεων θα γίνεται μέσω του ΑΦΜ ή και άλλων στοιχείων ταυτοπροσωπίας που θα συνδέουν τον ΕΦΚΑ με τους τραπεζικούς λογαριασμούς των οφειλετών που θα ζητούν να βγουν στη σύνταξη, όπως για παράδειγμα, ο αριθμός του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας και η ημερομηνία γέννησης.

Στην πράξη ο ΕΦΚΑ θα μπορεί να βλέπει με τα στοιχεία ταυτοπροσωπίας των οφειλετών αν και τι ύψους καταθέσεις έχουν στις τράπεζες και σε λογαριασμούς που εμφανίζονται ως κύριοι δικαιούχοι. Στην υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί τις επόμενες μέρες αναμένεται να ξεκαθαριστεί αν θα μπλοκάρεται η συνταξιοδότηση στην περίπτωση που οι οφειλέτες εμφανίζονται ως συνδικαιούχοι σε τραπεζικό λογαριασμό που ο κύριος δικαιούχος είναι άλλο πρόσωπο.

Εφόσον οι οφειλέτες πληρούν τις προϋποθέσεις θα παίρνουν σύνταξη ίση με το 40% της κανονικής.

Το υπόλοιπο 60% της σύνταξης θα μείνει στο ταμείο για να ισοφαρίσει την οφειλή, μέχρι αυτή να πέσει από 30.000 ευρώ στα 20.000 ευρώ για τους επαγγελματίες και από τα 10.000 ευρώ στα 6.000 ευρώ για τους αγρότες, οπότε και θα δίδεται ολόκληρη η σύνταξη.

Από αυτά τα όρια οφειλής και κάτω, θα λειτουργεί ο αυτόματος συμψηφισμός και το χρέος των 20.000 ευρώ ή 6.000 ευρώ, αντίστοιχα, θα «εξοφλείται» με παρακράτηση 60 μηνιαίων δόσεων από το ποσό της σύνταξης.

Προσοχή: Οι οφειλέτες που χρωστούν σήμερα έως 20.000 ευρώ σε ΟΑΕΕ-ΕΤΑΑ και έως 6.000 ευρώ στον ΟΓΑ δεν έχουν υποχρέωση να ανοίξουν τους λογαριασμούς τους καθώς η οφειλή τους παρακρατείται αυτόματα από τη σύνταξη σε 60 δόσεις.

Παραδείγματα

Η νέα διάταξη αφορά πάνω από 50.000 οφειλέτες αλλά εκτιμάται ότι θα καλύψει σε πρώτη φάση 15.000 αιτήσεις. Ο «Ε.Τ.» παραθέτει δυο παραδείγματα για τον νέο τρόπο με τον οποίο θα βγαίνει η σύναξη σε οφειλέτες:

1. Ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ με χρέη 30.000 ευρώ δικαιούται σύνταξης 800 ευρώ. Με τη νέα διάταξη (και μετά από συναίνεση σε άρση τραπεζικού απορρήτου) θα παίρνει το 40%, δηλαδή 320 ευρώ στο χέρι και τα άλλα 480 ευρώ θα συμψηφιστούν με το τμήμα οφειλής από 20.000 ευρώ έως 30.000 ευρώ, δηλαδή θα συμψηφιστούν με χρέος 10.000 ευρώ. Με τον συμψηφισμό τα 480 ευρώ της σύνταξης θα παρακρατηθούν για 20 μήνες και 8 μέρες, ώστε να ισοφαρίσουν το χρέος των 10.000 ευρώ (10.000/480=20,8). Από τη στιγμή που η οφειλή πέσει στα 20.000 ευρώ, ο συνταξιούχος θα πάρει τη σύνταξη των 800 ευρώ από την οποία θα παρακρατείται μηνιαία δόση 333,3 ευρώ για 60 μήνες μέχρι να σβήσει το χρέος των 20.000 ευρώ. Για αυτούς τους 60 μήνες ο συνταξιούχος από τα 800 ευρώ σύνταξης θα μένει με τα 466 ευρώ.

2. Ασφαλισμένος με χρέη 30.000 στον ΟΑΕΕ που δικαιούται σύνταξη 1.100 ευρώ θα πάρει το 40%, δηλαδή 440 ευρώ. Τα υπόλοιπα 660 ευρώ θα μείνουν στο ταμείο για να συμψηφιστεί η οφειλή των 10.000 ευρώ (από τα 20.000 έως τα 30.000 ευρώ). Με τον συμψηφισμό η οφειλή θα μηδενιστεί σε 15 μήνες και θα πέσει στα 20.000 ευρώ. Σε αυτό το όριο ο συνταξιούχος θα πάρει τη σύνταξη των 1.100 ευρώ από την οποία θα έχει παρακράτηση 333 ευρώ για 60 μήνες, ώστε να μηδενιστεί και το υπόλοιπο ποσό οφειλής των 20.000 ευρώ. Στο διάστημα των 60 μηνών θα λαμβάνει 767 ευρώ και μετά τους 60 μήνες θα παίρνει 1.100 ευρώ.