Τράπεζα της Ελλάδος: Απαγορευτική η απόκτηση κατοικίας για το μέσο νοικοκυριό

Πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν άμεσα κυβερνητική παρέμβαση τη στιγμή που επικρατούν συνθήκες «φούσκας» στην αγορά ακινήτων, όπως περιγράφουν τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος.

Στην «Εκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2023-2024», επισημαίνεται ότι η σημαντική και συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών των ακινήτων αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για το μέσο νοικοκυριό, καθώς καθιστά απαγορευτική την απόκτηση κατοικίας και αυξάνει σημαντικά το κόστος στέγασης, ειδικά για τα νέα ζευγάρια. Αυτό επιτείνει την κοινωνική ανισότητα, ενώ έχει αρνητικές προεκτάσεις και στον οικογενειακό προγραμματισμό, δυνητικά επηρεάζοντας δυσμενώς και το ποσοστό γεννήσεων. Οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά 66,4% από το χαμηλό του 2017, όμως οι οικονομικές δυνατότητες του Ελληνα εργαζόμενου δεν είχαν ανάλογη ενίσχυση.

Νέο ρεκόρ ακρίβειας

Πλέον οι κατοικίες έχουν τιμές κοντά στο ιστορικό υψηλό τους (το 2008), στα προ κρίσης επίπεδα, ενώ απέχουν μόλις 4,1% για να πετύχουν νέο ρεκόρ ακρίβειας.

Σύμφωνα με τους δείκτες τιμών διαμερισμάτων που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος, συνεχίστηκε η ανοδική τάση των τιμών και φέτος. Το α΄ τρίμηνο οι ονομαστικές τιμές των διαμερισμάτων ήταν αυξημένες σε ετήσια βάση κατά 10,4%, ενώ για όλο το 2023, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν με μέσο ρυθμό 13,8%. Υπενθυμίζεται ότι οι τιμές των κατοικιών είναι μόλις 4,1% χαμηλότερες από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί πριν από τη δημοσιονομική κρίση (γ΄ τρίμηνο του 2008), ενώ σε σχέση με την κατώτατη τιμή που καταγράφηκε το γ΄ τρίμηνο του 2017 οι τιμές είναι αυξημένες κατά 66,4%. Από την ανάλυση των στοιχείων κατά παλαιότητα, το α΄ τρίμηνο του 2024 καταγράφεται ελαφρώς υψηλότερος ρυθμός αύξησης στα νέα διαμερίσματα (έως 5 ετών) κατά 10,8% σε σχέση με αυτόν των παλαιών διαμερισμάτων (10,1%), ενώ με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία για το 2023 εντονότερος ρυθμός αύξησης καταγράφηκε στα παλαιά διαμερίσματα έναντι των νέων (14,5% και 12,7% αντίστοιχα).

Στεγαστικά

Εκτός από τις υψηλές τιμές, η απόκτηση κατοικίας έχει γίνει δυσκολότερη και λόγω του ακριβού κόστους χρηματοδότησης. Από το 2022 και μετά, τα επιτόκια των στεγαστικών έχουν πάρει την ανηφόρα και η ζήτηση για στεγαστικά, την… κατηφόρα. Βελτίωση φαίνεται για πρώτη φορά, στην αρχή του 2024, όπου το συνολικό ύψος των νέων στεγαστικών δανείων αυξήθηκε το πρώτο τετράμηνο κατά 38,9%, έναντι μείωσης κατά 7,2% την αντίστοιχη περίοδο του 2023, αν και σύμφωνα με την ΤτΕ, συνεχίζει να βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. Παράλληλα, στην έκθεση επισημαίνεται ότι η αύξηση των επιτοκίων συνετέλεσε στη μείωση της ζήτησης στεγαστικών δανείων επί σχεδόν δύο έτη, οπότε συμπεραίνουμε ότι και η ανάκαμψη της ζήτησης μπορεί να χρειαστεί αρκετό χρόνο.

Ξένες επενδύσεις

Τέλος, οι τιμές μπορεί να είναι ακριβές για τους Ελληνες, όμως παραμένουν φθηνότερες από τις αντίστοιχες σε άλλα συγκρίσιμα ευρωπαϊκά κράτη και τα στοιχεία δείχνουν αύξηση στις ξένες επενδύσεις, ειδικά μέσα από προγράμματα όπως η «Golden Visa». Ειδικότερα, το α΄ τρίμηνο του 2024 οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα για την αγορά ακινήτων κατέγραψαν θετικό ετήσιο ρυθμό μεταβολής (+4,6%) και ανήλθαν σε 520 εκατ. ευρώ, έναντι 497 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2023.

Σε άνοδο η οικοδομική δραστηριότητα Μαρτίου

Οικοδομική «έκρηξη» σχεδόν 40% τον Μάρτιο, κόντρα στην ακρίβεια των υλικών! Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., ο κλάδος βρίσκεται σε ολική επαναφορά, τόσο τον Μάρτιο όσο και όλο το α΄ τρίμηνο του έτους. Σε επίπεδο μηνός, το μέγεθος της Συνολικής Οικοδομικής Δραστηριότητας είχε σημαντική μεγέθυνση 39,8% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών (3.756 οικοδομικές άδειες), αύξηση κατά 34,8% στην επιφάνεια (873.036 m2) και αύξηση κατά 11,2% στον όγκο (3.285.556 m3), σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Συγκρίνοντας τρίμηνα, την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2024, η Συνολική Οικοδομική Δραστηριότητα εμφανίζει, στο σύνολο της χώρας, αύξηση κατά 42% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, αύξηση κατά 38,3% στην επιφάνεια και αύξηση κατά 25% στον όγκο, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του έτους 2023. Ενδιαφέρον ότι οι ανοδικές τάσεις βασίζονται κυρίως στο άνοιγμα της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, που κατά την ίδια περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2024, εμφανίζει στο σύνολο της χώρας, αύξηση κατά 42,2% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, αύξηση κατά 40,4% στην επιφάνεια και αύξηση κατά 26,7% στον όγκο, σε σχέση με την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2023.