Η «ακτινογραφία» του προϋπολογισμού – Πού αυξάνονται οι φόροι, πώς επηρεάζονται μισθοί και συντάξεις

Στην αύξηση των εισοδημάτων των πολιτών, την υγεία, την παιδεία και την άμυνα θα κατευθυνθεί την επόμενη τετραετία το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των λειτουργικών δαπανών του Δημοσίου, σύμφωνα με το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού που κατατέθηκε εχθές (07/10) στη Βουλή από τον Υφυπουργό Οικονομικών, Θάνο Πετραλιά.

Τα μέτρα για τις μειώσεις ασφαλιστικών και φορολογικών επιβαρύνσεων

– Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα από 01/01/2025. Αυτή η μείωση αναλύεται σε μείωση 0,5% στις εισφορές των εργαζομένων και 0,5% στις εργοδοτικές εισφορές κλάδου Υγείας, με το ετήσιο καθαρό κόστος να ανέρχεται σε 440 εκατ. ευρώ.

– Kατάργηση από 01/01/2025 του ετήσιου τέλους επιτηδεύματος των 325 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες, με κόστος 125 εκατ. ευρώ.

– Μονιμοποίηση της επιστροφής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο με νέο σύστημα, το οποίο βασίζεται στην πραγματική κατανάλωση, με κόστος 100 εκατ. ευρώ.

– Αύξηση από το 2025 του ποσοστού μείωσης του ΕΝΦΙΑ από 10% σε 20% για κατοικίες φυσικών προσώπων που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές με φορολογητέα αξία έως 500.000 ευρώ. Οι κατοικίες με φορολογητέα αξία άνω των 500.000 ευρώ συνεχίζουν να έχουν έκπτωση 10%, όπως ίσχυε από 01/01/2024, χωρίς, ωστόσο, να αποζημιώνονται σε περίπτωση φυσικής καταστροφής μετά την 01/06/2025.

– Απαλλαγή για τρία έτη από τον φόρο εισοδήματος των εισοδημάτων από ενοίκια ακινήτων εμβαδού έως 120 τετραγωνικά μέτρα, τα οποία θα εκμισθωθούν με μακροχρόνια μίσθωση, ενώ ήταν κενά ή σε βραχυχρόνια μίσθωση για τουλάχιστον τρία έτη. Το εκτιμώμενο κόστος για το 2025 ανέρχεται σε 3 εκατ. ευρώ.

– Επέκταση για ένα ακόμα έτος (μέχρι το τέλος του 2025) της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, με σκοπό την αύξηση των προς διάθεση κατοικιών, με ετήσιο κόστος 18 εκατ. ευρώ.

– Αυτοτελής φορολόγηση των εφημεριών των ιατρών του ΕΣΥ. Από 01/01/2025 θεσπίζεται η αυτοτελής φορολόγηση της αποζημίωσης των εφημεριών των ιατρών του ΕΣΥ με συντελεστή 22%, με κόστος 40 εκατ. ευρώ.

– Κατάργηση τέλους σταθερής τηλεφωνίας 5% για συνδέσεις με οπτική ίνα ≥100 mbps από την 01/01/2025. Το κόστος του μέτρου ανέρχεται σε 24 εκατ. ευρώ.

– Απαλλαγή από τον φόρο ασφαλίστρου 15% των συμβολαίων υγείας για παιδιά έως 18 ετών. Το κόστος ανέρχεται σε 17 εκατ. ευρώ.

– Φοροαπαλλαγή οικειοθελών παροχών υπέρ νέων γονέων, με κόστος 6 εκατ. ευρώ.

– Κατάργηση του τέλους χαρτοσήμου. Καταργείται από την 01/12/2024 το τέλος χαρτοσήμου και θεσπίζεται ψηφιακό τέλος συναλλαγών για συγκεκριμένο αριθμό συναλλαγών. Οι κυριότερες συναλλαγές για τις οποίες καταργείται το τέλος αφορούν σε συμβατικούς τόκους επιχειρηματικών δανείων, ασφαλιστικές συναλλαγές, χρησιδάνεια, ενέγγυες πιστώσεις τραπεζών υπέρ εισαγωγέων, σύσταση και αύξηση κεφαλαίου μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων, διάφορες άδειες για άσκηση επαγγέλματος ή έναρξη δραστηριότητας, χρήση εγκαταστάσεων για βιομηχανικό σκοπό, άδειες λειτουργίας τουριστικού γραφείου και πλήθος άλλων συναλλαγών. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 32 εκατ. ευρώ ετησίως.

Μέτρα αύξησης των φορολογικών εσόδων

Αύξηση από 01/01/2025 του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση για τα τουριστικά καταλύματα. Η αύξηση κυμαίνεται από 0,5 ευρώ έως 5 ευρώ, αναλόγως της κατηγορίας των ξενοδοχείων και καταλυμάτων, κατά τους μήνες από Απρίλιο έως Οκτώβριο. Επιπλέον, προβλέπεται και επέκταση κατά έναν μήνα (Μάρτιο) της περιόδου εφαρμογής του χαμηλού τέλους. Η ετήσια αύξηση των εσόδων από τις εν λόγω μεταβολές υπολογίζεται σε 203 εκατ. ευρώ.

Επιβολή τέλους κρουαζιέρας από το 2025, με πρόβλεψη για επιπλέον έσοδα 52 εκατ. ευρώ.

Μέτρα αύξησης των δημοσίων δαπανών

Αύξηση των συντάξεων με βάση τον ρυθμό μεταβολής του πληθωρισμού και του ΑΕΠ, με κόστος 401 εκατ. ευρώ.

Αυξήσεις βασικών μισθών για όλους τους υπαλλήλους και λειτουργούς του Δημοσίου. Από τον Απρίλιο 2025 θα καταβληθεί οριζόντια αύξηση στους βασικούς μισθούς όλων των δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών, έτσι ώστε ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο να μην υπολείπεται του επιπέδου του κατώτατου μισθού του ιδιωτικού τομέα. Το μικτό κόστος της νέας αυτής παρέμβασης εκτιμάται κατ’ αρχάς σε 143 εκατ. ευρώ περίπου.

Aύξηση από 01/01/2025 της αποζημίωσης για τη νυχτερινή απασχόληση του ένστολου προσωπικού (Ελληνική Αστυνομία, Πυροσβεστικό Σώμα, Λιμενικό Σώμα, Ένοπλες Δυνάμεις), με κόστος 25 εκατ. ευρώ.

Διπλασιασμός της μέγιστης επιδότησης του προγράμματος «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» από το ποσό των 4.000 ευρώ στο ποσό των 8.000 ευρώ, η οποία θα καλύπτει το 60% έναντι του 40% των δαπανών. Το πρόγραμμα έχει προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ και συγκεκριμένα 25 εκατ. ευρώ για το 2024 και 25 εκατ. ευρώ για το 2025.

Αύξηση του επιδόματος στέγασης, στο πλαίσιο της εν γένει αναμόρφωσης των επιδομάτων, από το ποσό των 70 ευρώ στο ποσό των 125 ευρώ και στο ποσό των 75 ευρώ, αναλόγως της εισοδηματικής κλίμακας, το οποίο προσαυξάνεται κατά 30% για κάθε τέκνο, ενώ παράλληλα εισάγονται και στοχευμένα περιουσιακά κριτήρια.

Έκτακτες ενισχύσεις τον Δεκέμβριο

Επιπλέον, τον Δεκέμβριο του 2024 θα καταβληθούν ενισχύσεις ύψους 243 εκατ. ευρώ σε 1,9 εκατ. δικαιούχους περίπου, στους οποίους περιλαμβάνονται: (α) συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά, οι οποίοι θα λάβουν ενίσχυση που κυμαίνεται από 100 έως 200 ευρώ, αναλόγως του ύψους της σύνταξής τους και για συντάξεις έως και 1.600 ευρώ, (β) δικαιούχοι επιδόματος παιδιού ΟΠΕΚΑ, οι οποίοι θα λάβουν μία επιπλέον μηναία δόση, (γ) δικαιούχοι επιδόματος ΑμεΑ ΟΠΕΚΑ και αναπηρικών επιδομάτων e–ΕΦΚΑ, οι οποίοι θα ενισχυθούν με 200 ευρώ, (δ) ανασφάλιστοι υπερήλικες, οι οποίοι θα λάβουν ενίσχυση 200 ευρώ και (ε) δικαιούχοι Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, για τους οποίους προβλέπεται καταβολή προσαυξημένης μηνιαίας δόσης κατά 50%.

Το Δημόσιο θα προσθέσει στα κρατικά ταμεία 3,3 δισ. ευρώ περισσότερα από όσα ανέμενε ότι θα εισπράξει εφέτος από φόρους, όταν κατέθετε πέρυσι τον προϋπολογισμό του 2024. Τα έσοδα του κράτους από φόρους θα ανέλθουν στα 66,247 δισ. ευρώ, καταγράφοντας υπέρβαση κατά 3,288 δισ. ή 5,2% έναντι του στόχου του προϋπολογισμού του 2024.

Σύμφωνα με το προσχέδιο του νέου κρατικού προϋπολογισμού, αυτή η υπέρβαση εσόδων από φόρους, δεν προέκυψε κατά κύριο λόγο εξαιτίας της ακρίβειας, αλλά από τη φορολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων.