Οι κρίσιμες εξελίξεις – Πώς διαμορφώνεται το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης

Της Μαρίνας Πρωτονοταρίου

Το ισχυρό μήνυμα της ΕΚΤ στην Αθήνα να τηρήσει τις δεσμεύσεις της αποδυνάμωσε, σύμφωνα με αναλυτές, την ελληνική διαπραγματευτική θέση του Έλληνα υπουργού Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη, πριν από τη σημερινή (5/2/2015) συνάντησή του με το Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Β. Σόιμπλε.

Ωστόσο, τόσο ο κ. Βαρουφάκης όσο και ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, έστειλαν μήνυμα ότι θα εφαρμοστούν όλα αυτά για τα οποία ο λαός ψήφισε τον ΣΥΡΙΖΑ. «Δεν θα επιτρέψουμε οι πολίτες να εξαπατηθούν ξανά. Είμαστε κυρίαρχη χώρα και θα τηρήσουμε τη συμφωνία που έχουμε με τον λαό μας» τόνισε ο κ. Τσίπρας στην ομιλία του στην Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ.

Νωρίτερα, ο κ. Σόιμπλε επεσήμανε στη συνάντηση ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να παραβιάζει τους όρους υπό τους οποίους θα λάβει κεφάλαια διάσωσης, όπως τη μεταρρύθμιση στην αγορά εργασίας, και από την πλευρά της Ελλάδας διευκρινίστηκε για πρώτη φορά ότι το μεγαλύτερο μέρος του προηγούμενου προγράμματος δεν θα αλλάξει, αλλά θα γίνουν κάποιες προσαρμογές σε κάποια μέτρα και θα ληφθούν μέτρα για τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά.

Στο ευρύτερο πλαίσιο, ο κ. Μάριο Ντράγκι στην τηλεφωνική του συνομιλία με τον Αλέξη Τσίπρα, την Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου, τον ενημέρωσε για την απόφαση της ΕΚΤ, σημειώνοντας ότι το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν είναι σε κίνδυνο αυτή τη στιγμή και υπενθύμισε τις υποχρεώσεις της Ελλάδας ως μέλος της Ευρωζώνης. Ο κ. Τσίπρας απάντησε ότι οι Έλληνες πολίτες του έδωσαν εντολή να αλλάξει τις συμφωνίες και πως επιθυμεί να βρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση σύντομα.

Η χθεσινοβαραδινή (4/2/2015) απόφαση της ΕΚΤ έχει ως αποτέλεσμα οι ελληνικές τράπεζες να μην μπορούν από τις 11 Φεβρουαρίου να δανειστούν άμεσα από την επίσημη αναχρηματοδότηση της ΕΚΤ με σχεδόν μηδενικό κόστος. Με την απόφαση αυτή, η ΕΚΤ ουσιαστικά θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν είναι στο πλαίσιο ενός προγράμματος διάσωσης και έτσι ο επικεφαλής της, Μάριο Ντράγκι, έστειλε μια προειδοποίηση στην Αθήνα. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Ντράγκι ήδη προεκλογικά είχε στείλει το μήνυμα, ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα μπορεί να έχει πρόσβαση στο Ευρωσύστημα, μόνο εάν η χώρα είναι στο πλαίσιο ενός προγράμματος.

Ωστόσο, η απόφαση της ΕΚΤ δεν δημιουργεί άμεσα πρόβλημα ρευστότητας στις τράπεζες για δύο βασικούς λόγους:

1. Οι τράπεζες μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν ως ενέχυρα για τη ρευστότητά τους άλλα assets (ομόλογα υψηλότερης επενδυτικής αξίας) και να δανείζονται από την ΕΚΤ.

2. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν άλλα περιουσιακά στοιχεία για να δανειστούν από τον ELA, για τον οποίο η ΕΚΤ παρέτεινε την εξουσιοδότηση από δύο εβδομάδες, μέχρι τις 18 Φεβρουαρίου. Έτσι, οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να γεφυρώσουν το χάσμα χρηματοδότησης για μερικές εβδομάδες.
Αρνητική συνέπεια θα ήταν πάντως μία αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, λόγω της αύξησης στην ενίσχυση από τον ELA, γεγονός που θα μπορούσε να επιταχύνει εκροές καταθέσεων.

Το κύριο πρόβλημα είναι ότι η δυνατότητα ρευστότητας από τον ΕLA πρακτικά δεν είναι απεριόριστη, σημειώνουν αναλυτές. Εάν η Ελλάδα δεν είναι στο πλαίσιο ενός προγράμματος διάσωσης ή σε συμφωνία με την Ευρωζώνη, η ΕΚΤ μπορεί σε επόμενη φάση να θεωρήσει ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν είναι αξιόπιστες για την περαιτέρω αύξηση του δείκτη δανειακής επιβάρυνσή τους. Δηλαδή η ΕΚΤ μπορεί να θελήσει να πιέσει την Ελλάδα να καταλήξει σε μια λύση με την Ευρωζώνη ή με την τρόικα, καθώς έχει τη δυνατότητα να απορρίψει κάθε πρόσθετο δανεισμό μέσω του ELA ή να εγκρίνει μικρότερα ποσά.

Σύμφωνα με ξένους αναλυτές, η Ελλάδα χρειάζεται νέα χρηματοδότηση από την Ευρωζώνη, για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, στην πληρωμή ομολόγων, καθώς και μία επέκταση του προγράμματος διάσωσης, για να διαφυλάξει το χρηματοπιστωτικό της σύστημα. Μία τέτοια εξέλιξη απαιτεί έγκριση από όλες τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης και, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στη Γερμανία, κοινοβουλευτική επικύρωση, όπως σημειώνουν.

Το πλαίσιο των εξελίξεων

- Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), με την απόφασή της, πιέζει το Eurogroup να προχωρήσει τάχιστα στη σύναψη νέας, αμοιβαία επωφελούς συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τους εταίρους της.

- Η Ελλάδα θα πρέπει να βρει μια λύση με τους Ευρωπαίους εταίρους και το ΔΝΤ σύντομα, δήλωσε την Τετάρτη (4/2/2015) εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου.

- Ο Μάρτιν Σουλτς δήλωσε ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να κηρύξει πτώχευση εάν δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της.

- Γερμανικό έγγραφο για το Eurogroup διέρρευσε μέσω του Reuters, το οποίο αναφέρει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις της σύμφωνα με την τρέχουσα συμφωνία και να ακυρώσει όλες τις νέες υποσχέσεις της για τους κατώτατους μισθούς, τις ιδιωτικοποιήσεις κ.λπ.

- Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, καλεί σε ηρεμία μετά την απόφαση της ΕΚΤ.

- Το Χρηματιστήριο Αθηνών αντέδρασε αρνητικά στην απόφαση της ΕΚΤ.

- Οι συνολικές εκροές καταθέσεων το διάστημα Δεκέμβριος - Ιανουάριος υπερβαίνουν τα 14 δισ. ευρώ, ενώ αναλυτές υποστηρίζουν ότι αναμένονται και νέες εάν η κυβέρνηση δεν κάνει μια στροφή αμέσως.

- Χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο, για να παρουσιάσουμε το πρόγραμμά μας μέχρι το Μάιο, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης, κατά τη συνέντευξη Τύπου με τον Γερμανό ομόλογό του.

- Η λιτότητα δεν είναι ιδρυτικός κανόνας της Ε.Ε, είναι το μήνυμα του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, στο Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Επόμενες κρίσιμες ημερομηνίες

6 Φεβρουαρίου: Λήξη ομολόγου αξίας 1 δισ. ευρώ

7 - 9 Φεβρουαρίου: Προγραμματικές δηλώσεις και ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση

10 Φεβρουαρίου: Το ΥΠΟΙΚ ανακοινώνει την εκτέλεση του προϋπολογισμού του Ιανουάριου του 2015

12 Φεβρουαρίου: Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε

12 Φεβρουαρίου: Αποπληρωμή 780 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ

13 Φεβ: Ψηφοφορία για την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας

13 Φεβρουαρίου: Λήξη ομολόγου 1,4 δισ. ευρώ.

16 Φεβρουαρίου: Eurogroup -Η Ελλάδα θα πρέπει να ζητήσει παράταση του τρέχοντος προγράμματος ή να βρεθεί μια άλλη προσωρινή λύση

18 - 19 Φεβρουαρίου: Η ΕΚΤ αποφασίζει για την ανανέωση του ELA για τις ελληνικές τράπεζες

28 Φεβρουαρίου: Λήγει η επέκταση του τρέχοντος προγράμματος διάσωσης για την Ελλάδα.

Σχετικές ειδήσεις

• Γιατί ο Ευρωπαϊκός Βορράς φοβάται τον Τσίπρα...
• Απάντηση Τσίπρα σε Σόιμπλε: Η λιτότητα δεν είναι ιδρυτικός κανόνας της Ε.Ε.
• Στις 9 Μαΐου ο Αλέξης Τσίπρας στη Μόσχα-Τι είπε με τον Πούτιν στο τηλέφωνο