Ελεύθερη εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Της Έλενας Κουντουρά

Βουλευτού Α' Αθηνών - Ανεξάρτητοι Έλληνες

Τι συμβαίνει ουσιαστικά μέχρι σήμερα, πέρα από τις μικροαλλαγές που νομοθετεί κάθε κυβέρνηση;

Κατ' αρχήν, το Λύκειο λειτουργεί μόνο ως προθάλαμος εισαγωγής σε ΑΕΙ και ΤΕΙ και δεν λειτουργεί αυτόνομα και αποτελεσματικά ως προς την εκπαιδευτική του αποστολή. Με απλά λόγια, ο μαθητής περνά ένα τυπικό ωράριο στο σχολείο, δε δίνει ιδιαίτερη βάση στη δουλειά που γίνεται εκεί μέσα και αφιερώνει την προσοχή και ενέργειά του στα φροντιστήρια, διότι αυτά είναι που τον προπονούν για να πετύχει σε κάποια σχολή. Φυσικά, αποτελεί πανευρωπαϊκή εξαίρεση να έχουμε σχολεία τα οποία πληρώνουμε με τους φόρους μας και αντί τα παιδιά μας να αποκτούν τη μόρφωσή τους εκεί, να επενδύουμε πάνω στα φροντιστήρια τα οποία επίσης ξαναπληρώνουμε.

Αντίστοιχα, οι καθηγητές που βιώνουν την ίδια απαξίωση, στρέφουν το ενδιαφέρον τους και αυτοί προς τα ιδιαίτεραμαθήματα, αναζητώντας ταυτόχρονα ένα έξτρα εισόδημα στο μισθό πείνας που τους δίνει το κράτος. Και επειδή δεν έχουν δικαίωμα εργασίας εκτός Δημοσίου, δεν μπορούν να κόψουν απόδειξη και πληρώνονται μαύρα, πράγμα που στερεί από το κράτος φόρους, αλλά και ματώνει οικονομικά κάθε ελληνική οικογένεια, καθώς οι γονείς πληρώνουν ένα σωρό λεφτά που δεν μπορούν να δηλώσουν ως δαπάνη στην εφορία.

Οι συνέπειες δεν σταματούν εδώ...

Οι μαθητές υποβάλλονται υποχρεωτικά στο διπλό ωράριο σχολείου - φροντιστηρίου, αφιερώνουν ώρες ολόκληρες για μελέτη στο σπίτι, στριμώχνονται, αγχώνονται, αποκτούν μία πίεση δυσανάλογη του νεαρού της ηλικίας τους και του δυνάμεων που διαθέτουν, ενώ στους ίδιους εξοντωτικούς (από κάθε άποψη) ρυθμούς μπαίνει και ολόκληρη η οικογένεια. Δεν υπάρχουν σαββατοκύριακα, εκδρομές, καλοκαιρινές διακοπές, οικογενειακός χρόνος, διαλείμματα ξεγνοιασιάς. Ανάλογη περίπου κατάσταση βιώνουν και οι καθηγητές που κάνουν ιδιαίτερα, οι οποίοι εξαφανίζονται επίσης από το σπίτι και την οικογένειά τους, εργαζόμενοι δεκάξι ώρες την ημέρα.

Επιπλέον οι μαθητές δεν έχουν χρόνο, ούτε και δυνάμεις για άλλες δραστηριότητες που διαπλάθουν την προσωπικότητα και υποστηρίζουν την εξέλιξη του ανθρώπου. Μιλάμε για τέχνες, αθλητισμό, κοινωνική δράση, φιλικές συναναστροφές, ψυχαγωγία κ.α.

Τέλος, εάν και εφόσον καταφέρουν να πετύχουν σε σχολή, ήδη έχουν εξαντλήσει πολλά ψυχικά και πνευματικά αποθέματα και ένα μεγάλο μέρος ενέργειας, ενώ είναι πιθανό η εικόνα που θα συναντήσουν μπαίνοντας στο πανεπιστήμιο να βρίσκεται σε αναντιστοιχία με τα όνειρα που έκαναν και τον κόπο που κατέβαλλαν.

Και εδώ ακριβώς, βρίσκεται ένα άλλο τεράστιο λάθος του συστήματος. Αντί γυμνάσιο και λύκειο να δίνουν τροφή στο μαθητή για μία πιο σφαιρική μόρφωση χωρίς πίεση και άγχος, τον βάζουν σε μία μέγγενη πίεσης και ανταγωνισμού που έχει μοναδικό προορισμό τις εξετάσεις για εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Και τελικά, όταν επιτύχει ο διαγωνιζόμενος, μετά αντιμετωπίζει τις πανεπιστημιακές σπουδές με χαλαρότητα, λόγω της προηγούμενης πίεσης που έχει δεχθεί. Σε προηγμένα κράτη του εξωτερικού, ο πήχης του -υγιούς εννοείται- ανταγωνισμού ανεβαίνει εντός του πανεπιστημίου, στο οποίο μπορεί να μην σε εμποδίζει κανείς να μπεις, αλλά για να το τελειώσεις, χρειάζεται ενδιαφέρον, κόπος, μελέτη μέσα σε αυστηρές προδιαγραφές ως προς τη διάρκεια των σπουδών και τις επιδόσεις.

Ένα άλλο ζήτημα, είναι ότι όσοι από τους αποφοίτους των λυκείων μας, δεν μπούν σε σχολές, εμφανίζονται στη συνέχεια απροετοίμαστοι σε μία αγορά εργασίας που υποδέχεται ανειδίκευτο προσωπικό μόνο με χαμηλά μεροκάματα και επαχθείς όρους απασχόλησης, ή συμμετέχουν σε μαθήματα ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων που δεν εξασφαλίζουν πάντα επαγγελματική επάρκεια ή προοπτική. Πολλοί ακόμη καταφεύγουν σε ΑΕΙ του εξωτερικού προκαλώντας μία ακατάσχετη εξαγωγή χρήματος (για δίδακτρα, νοίκια, έξοδα διαμονής κλπ.) από την Πατρίδα μας που το έχει τόση ανάγκη, σε άλλα κράτη. Και εδώ, τίθεται το ζήτημα και η ανάγκη να συμφωνήσουμε ίσως στην ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, αρκεί να λειτουργούν υπό το καθεστώς ακαδημαϊκής και διοικητικής επάρκειας, διαφάνειας και αξιοκρατίας και να υπακούουν και αυτά, σε κάποια κοινωνικά κριτήρια (π.χ. αποδοχή φοιτητών από ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα, με μεγάλη έκπτωση στα δίδακτρα και με την οικονομική συνδρομή του κράτους, ιδρυμάτων, κληροδοτημάτων κ.α. μέσω υποτροφιών).

ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

Με βάση τα παραπάνω, δεν θέλει ρώτημα αν είναι επιβεβλημένη η ελεύθερη εισαγωγή των νέων μας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με αποσύνδεση της διαδικασίας εισαγωγής από το Λύκειο που πρέπει να βρει τον αληθινό του ρόλο και η απλοποίησή της πάνω στις αρχές και στις μεθόδους αξιολόγησης που υπάρχουν σε όλα τα αναπτυγμένα εκπαιδευτικά κράτη, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τον τρόπο αυτό, το Λύκειο θα μεταβληθεί σε χώρο πραγματικής μόρφωσης και μάθησης, ενώ οι ανώτερες και ανώτατες σχολές μας σε εκπαιδευτικά εργαστήρια μέσα στα οποία οι φοιτητές θα αντλούσαν όλες τις επιστημονικές γνώσεις και τα εφόδια που θα τα αξιοποιούσαν στη συνέχεια για το δικό τους προσωπικό μέλλον, αλλά και γιατο όφελος της έρευνας, της επιστήμης, της αγοράς και της κοινωνίας.

Επίσης, με μία τέτοια εξέλιξη θα γέμιζαν ξανά φοιτητές και ζωή οι κεντρικές πανεπιστημιακές σχολές. Μαζί με αυτές και όλα τα παραρτήματα στην Ελληνική Περιφέρεια, που τώρα βάζουν λουκέτο το ένα πίσω από το άλλο, κάτω από την πίεση της Τρόικας, την πρόφαση της εφαρμογής του σχεδίου Καλλικράτης και με το επιχείρημα ότι δεν χρειάζονται, διότι δεν έχουν φοιτητές. Θα αναζωογονείτο η ζωή στην Περιφέρεια, το χρήμα που φεύγει από την Ελλάδα για τους φοιτητές εξωτερικού θα κατευθυνόταν σε δικές μας πόλεις και κωμοπόλεις, θα ενισχυόταν η τοπική απασχόληση και θα αξιοποιείτο ικανός αριθμός επιστημονικού, διοικητικού και υπαλληλικού προσωπικού του Δημοσίου, τους οποίους η Τρόϊκα και οι εδώ συνεργάτες της, το έχουν για εφεδρεία ή για απόλυση.

Τέλος, ανοίγοντας την υπόθεση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και την εισαγωγή σε αυτήν, θα μπορούσαμε να βάλουμε εμπρός και ένα μεγάλο εθνικό στοίχημα που δεν είναι άλλο από την προσέλκυση ξένων φοιτητών στην Ελλάδα. Είναι παράλογο η χώρα που έδωσε τα φώτα της στην Ευρώπη και στον κόσμο πάνω στις θεωρητικές και στις θετικές επιστήμες να εξάγει, αντί να εισάγει φοιτητές. Όπως είναι παράλογο να μην λειτουργεί η Ελλάδα ως ένας παγκόσμιος πανεπιστημιακός πόλος αρχαϊκών, κλασσικών και ελληνιστικών σπουδών.

Το πιο εύκολο πράγμα θα ήταν να διατηρήσουμε την παρούσα εικόνα, βουλιάζοντας και άλλο στη μιζέρια την Παιδεία. Εδώ όμως χρειάζεται σκέψη, τόλμη και αποφάσεις, που θα δώσουν λύσεις και θα ανοίξουν ορίζοντες. Να ανοίξουμε τις πόρτες των πανεπιστημίων μας στους νέους, δεν αφορά σε παραχώρηση, αλλά σε υποχρέωσή μας, η οποία δεν έχει μόνο έναν ηθικό άξονα αντίληψης και εκπλήρωσης, αλλά πρόκειται να αποδώσει και ουσιαστικά αποτελέσματα.