Πράγα: Η ελληνική πρόταση για το αέριο στο επίκεντρο της Συνόδου

«Πρέπει να αναλάβουμε τολμηρή δράση. Η αγορά του φυσικού αερίου δεν λειτουργεί σωστά. Πρέπει να εξετάσουμε μια παρέμβαση σε επίπεδο χονδρικής αγοράς φυσικού αερίου. Και χαίρομαι που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υιοθετήσει την πρότασή μας», ανέφερε κατά πληροφορίες μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης στην παρέμβαση στο πάνελ «Ενέργεια, Κλίμα, Οικονομία», όπου ήταν συμπρόεδρος με τον πρόεδρο της Ελβετίας στις εργασίες της Ευρωπαικής Πολιτικής Κοινότητας στην Πράγα.

Επιπλέον, εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξει λύση μέχρι το τέλος Οκτωβρίου και διεμήνυσε: «αυτή τη στιγμή χρειάζεται περισσότερη αλληλεγγύη. Χρειάζεται κοινή απάντηση, όπως κάναμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Δεν μπορεί κάθε χώρα να πορεύεται μόνη της» διεμήνυσε με νόημα ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Υπενθυμίζεται πως το σχέδιο για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου βρίσκεται επί τάπητος στην άτυπη Σύνοδο που πραγματοποιείται στην Πράγα, με την Ελλάδα και άλλες 15 χώρες να έχουν προσυπογράψει επιστολή-αίτημα προς την Κομισιόν.

Κι ενώ αρχικά η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε απορρίψει την πρόταση, οι επικρίσεις που δέχθηκε από αρκετούς ευρωπαίους ηγέτες, την ανάγκασαν να αναδιπλωθεί και να αποστείλει επιστολή της προς τους «27» πριν τη Σύνοδο, δίνοντας το πράσινο φως για την εφαρμογή του μέτρου υπό όρους. Οι όροι αυτοί έχουν να κάνουν με την παροχή απαραίτητων διασφαλίσεων πως το πλαφόν δεν θα οδηγήσει σε ελλείψεις και προβλήματα επάρκειας. Σημειώνεται πως την αντίθεσή της στην επιβολή πλαφόν έχει εκφράσει η Γερμανία και οι δορυφόροι της (Ολλανδία, Αυστρία). Υπενθυμίζεται πως την περασμένη εβδομάδα η Γερμανία ανακοίνωσε ένα εθνικό σχέδιο 200 δισ. ευρώ για την προστασία της οικονομίας της από την αύξηση των τιμών της ενέργειας προκάλεσε επικρίσεις ευρωπαίων αξιωματούχων, οι οποίοι εκφράζουν φόβους για αθέμιτο ανταγωνισμό και κατακερματισμό της ενιαίας αγοράς, καθώς πολυάριθμα κράτη δεν είναι σε θέση να αποδεσμεύσουν τέτοια ποσά για να προστατεύσουν τις επιχειρήσεις τους.

Πάντως ο Εμανουέλ Μακρόν δεσμεύθηκε «να πείσει» τους άλλους Ευρωπαίους -και συνεπώς να υπερβεί μερικές από τις γερμανικές αντιρρήσεις- σχετικά με ένα μηχανισμό καθορισμού ανώτατου ορίου στις τιμές του αερίου που χρησιμεύει για την παραγωγή ηλεκτρικού. «Το υποστηρίζουμε πολύ αυτό», δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος στη διάρκεια μιας συνόδου επιχειρηματιών που οργανώθηκε στο Παρίσι από τη Δημόσια Τράπεζα Επενδύσεων.

«Θα πείσουμε τους άλλους Ευρωπαίους», «το αργότερο» μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί στις 20 και 21 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, διαβεβαίωσε. «Θα δημιουργήσουμε ένα σύστημα στο πλαίσιο του οποίου θα θέσουμε ανώτατο όριο στο αέριο που χρησιμοποιούμε για να παράγουμε ηλεκτρικό», κάτι που «θα επιτρέψει να μειωθεί η τιμή του παραγόμενου ηλεκτρικού», τόνισε.

Η επιστολή στην πρόεδρο της Κομισιόν

Θυμίζεται πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήδη από τα τέλη Ιουλίου κατέθεσε ολοκληρωμένη πρόταση στην πρόεδρο της Κομισιόν.

Κεντρική ιδέα της πρότασης του πρωθυπουργού είναι η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού για την προστασία νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Στόχος της ελληνικής πρότασης είναι να μπορέσει η Ευρώπη να αντιμετωπίσει τις απώλειες που θα προκύψουν σε περίπτωση διακοπής του φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

«Το ιδανικό θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε έναν συνδυασμό εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων,», σημειώνει ο πρωθυπουργός και καλεί σε άμεσες αποφάσεις. Η ιδέα, λέει, «πρέπει να εφαρμοστεί γρήγορα -θα λειτουργήσει μόνο αν μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε αυτές τις ποσότητες μέχρι τον Σεπτέμβριο, δείχνοντας στη Ρωσία την αποφασιστικότητά μας και επαναπροσδιορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο η αγορά φυσικού αερίου αντιμετωπίζει την Ευρώπη».

Όπως τονίσει ο κ. Μητσοτάκης «είναι μια σημαντική ευκαιρία ώστε να κάνουμε μια τολμηρή κίνηση για να προστατεύσουμε τις οικονομίες μας και τους πολίτες μας, πριν από τον προσεχή χειμώνα».

Αναλυτικά η επιστολή:

«Αγαπητή Πρόεδρε von der Leyen,

Με την επιστολή αυτή σας καταθέτω μία πρόταση προκειμένου να ενισχύσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια για τον ερχόμενο χειμώνα και, ταυτόχρονα, να μειώσουμε τις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας. Πιστεύω ότι είναι καιρός να συνδυάσουμε το σημαντικότερο πλεονέκτημά μας, την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, με έναν από τους σημαντικότερους μοχλούς που διαθέτουμε για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας: τη δική μας κατανάλωση. Θέλω να σας προτείνω έναν πανευρωπαϊκό μηχανισμό μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τον ερχόμενο χειμώνα.

Η ιδέα χρησιμοποιεί ως βάση το καίριας σημασίας έργο που έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το σχέδιο «Save Gas for a Safe Winter». Αποτελεί κάτι ενδιάμεσο ανάμεσα στην εθελοντική μείωση της ζήτησης, που πρέπει όλοι μας να διασφαλίσουμε, και την υποχρεωτική μείωση που ενδέχεται να προκύψει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η πρόταση αυτή έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να οδηγήσει σε μία σημαντική ανταπόκριση από την πλευρά της βιομηχανίας, καθώς προσφέρει οικονομικά κίνητρα, αντί να βασίζεται σε διακοπές στην παροχή στη διάρκεια μιας έκτακτης ανάγκης.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρουσίαζε έλλειψη κατά 45 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) εάν οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία σταματούσαν πλήρως. Εάν μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε, μέχρι τον Σεπτέμβριο, ότι μεγάλο ποσοστό αυτής της ποσότητας θα καλυπτόταν από ισχυρές δεσμεύσεις για μείωση της κατανάλωσης, το επιπρόσθετο κόστος που προκύπτει από τα ρίσκα που διαβλέπουν οι αγορές θα συρρικνωνόταν και το «όπλο» της Ρωσίας θα είχε εξουδετερωθεί σε μεγάλο βαθμό. Ο φόβος των ελλείψεων θα μειωνόταν και μία μικρή αίσθηση κανονικότητας θα μπορούσε να επιστρέψει στην αγορά.

Οι αγορές ενέργειας έχουν θεσπίσει εργαλεία που τους επιτρέπουν να πληρώνουν τους χρήστες προκειμένου να μην καταναλώνουν ενέργεια, όταν αυτό ωφελεί το σύστημα στο σύνολό του. Ο μηχανισμός που προτείνω θα ήταν πιο ευρύς, καλύπτοντας τη μείωση της ζήτησης για αρκετούς μήνες και όχι για ώρες ή ημέρες. Για να λειτουργήσει, αυτό το εργαλείο θα συνδύαζε στοιχεία από τον σχεδιασμό της αγοράς ενέργειας -το πότε, πόσο, για πόσο καιρό- και έναν τρόπο να αποζημιωθεί δίκαια η βιομηχανία. Το ιδανικό θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε έναν συνδυασμό εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη και επιτρέποντας τη ροή κεφαλαίων σε εκείνους που έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να μειώσουν την κατανάλωσή τους. Πρόκειται για μια ιδέα που συνδυάζει την οικονομική και την ενεργειακή αποδοτικότητα με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Τα οφέλη από την επιτυχή υλοποίηση αυτής της ιδέας θα ήταν πιθανότατα σημαντικά. Τα οικονομικά οφέλη για τις οικονομίες και τα εμπορικά ισοζύγιά μας, λόγω των χαμηλότερων τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, κατά πάσα πιθανότητα θα αντιστάθμιζαν τις όποιες δαπάνες θα απαιτούσε αυτό το πρόγραμμα. Πρόκειται για μια ιδέα που πιθανότατα θα καλύψει τις δαπάνες που θα προκαλέσει, μειώνοντας την ανάγκη για δημοσιονομική στήριξη που παρέχεται ήδη από αρκετά κράτη-μέλη. Πρόκειται όμως για μία ιδέα που πρέπει να εφαρμοστεί γρήγορα -θα λειτουργήσει μόνο αν μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε αυτές τις ποσότητες μέχρι τον Σεπτέμβριο, δείχνοντας στη Ρωσία την αποφασιστικότητά μας και επαναπροσδιορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο η αγορά φυσικού αερίου αντιμετωπίζει την Ευρώπη. Είναι μια σημαντική ευκαιρία ώστε να κάνουμε μια τολμηρή κίνηση για να προστατεύσουμε τις οικονομίες μας και τους πολίτες μας, πριν από τον προσεχή χειμώνα.

Ελπίζω ότι θα βρείτε την ιδέα μου επίκαιρη και παραμένω στη διάθεσή σας για μια πιο λεπτομερή ανταλλαγή απόψεων πάνω στο ζήτημα.

Με εκτίμηση,
Κυριάκος Μητσοτάκης»

Διαβάστε επίσης

• Πράγα: Το ψυχροπολεμικό κλίμα και η πληρωμένη απάντηση Μητσοτάκη - Στο τραπέζι και τα ενεργειακά
• Σε παράκρουση ο Ερντογάν μετά την ένταση με Μητσοτάκη – Επανέλαβε το «θα έρθουμε νύχτα ξαφνικά»
• Κυριάκος Μητσοτάκης ενώπιον Όλαφ Σολτς: Χρειάζεται κοινή απάντηση στην ενεργειακή κρίση