Εκλογές 2023: Αυτά είναι τα σενάρια της επόμενης ημέρας - «Κλειδώνουν» δεύτερες κάλπες 2 Ιουλίου
Ένα από τα κρίσιμα ερωτήματα πέντε ημέρες πριν από τις εκλογές είναι αν βγαίνουν τα κουκιά για σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας από την πρώτη Κυριακή.
Με βάση τις πρόσφατες δημοσκοπικές αναλύσεις, μαθηματικά και θεωρητικά υπάρχει ανοιχτό το ενδεχόμενο να μπορέσουν να σχηματίσουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία 151+ η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, εάν και εφόσον η ΝΔ είναι πρώτο κόμμα.
ΝΔ και ΠΑΣΟΚ μπορούν;
Για παράδειγμα, στην τελευταία δημοσκόπηση της Pulse, που μεταδόθηκε πριν από λίγες μέρες από το ΣΚΑΪ, η ανάλυση των δεδομένων κατέληξε στο ότι κατά μία εκδοχή και με αναλογική κατανομή των αναποφάσιστων η ΝΔ θα φτάσει στις εκλογές της 21ης Μαΐου στο 36,5%. Ο ΣΥΡΙΖΑ να κινηθεί στο 29,5% και το ΠΑΣΟΚ στο 10,5%. Με βάση αυτή τη μέθοδο εκτίμησης, η ΝΔ θα καταλάβει 120 έδρες και το ΠΑΣΟΚ 34. Θεωρητικά, δηλαδή, θα μπορούν να σχηματίσουν μια κυβέρνηση με κοινοβουλευτική στήριξη 154 βουλευτών.
Με αναλογική κατανομή της λεγόμενης «γκρίζας ζώνης», που υποθετικά περιλαμβάνει εξακομματική Βουλή και «εκτός» των κοινοβουλευτικών εδράνων το 8,5%, η Νέα Δημοκρατία φτάνει τις 120 έδρες που αποτελεί το πρώτο βήμα για την επίτευξη της αυτοδυναμίας στη δεύτερη κάλπη. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει 97 έδρες, ΠΑΣΟΚ 34 έδρες, ΚΚΕ 23 έδρες, Ελληνική Λύση 11 έδρες, ΜέΡΑ25 15 έδρες. Τι σημαίνει αυτό; Πως μόνο η συνεργασία της Πειραιώς με τη Χαριλάου Τρικούπη θα μπορούσαν να δώσουν μια πλειοψηφία 154 εδρών. ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ – ΜέΡΑ25 συγκεντρώνουν 146 βουλευτές επιβεβαιώνοντας πως μαθηματικά η «κυβέρνηση των ηττημένων» είναι μια πολύ ειδική συνθήκη που δύσκολα θα μπορούσε να προχωρήσει.
Στο δεύτερο σενάριο, που περιλαμβάνει την κατανομή των αναποφάσιστων με βάση το παραπάνω ειδικό ερώτημα (περί πιο πιθανής ψήφου), η εικόνα αλλάζει, αλλά όχι δραματικά. Με 11% εκτός Βουλής και με έξι κόμματα να παίρνουν το «εισιτήριο» η Νέα Δημοκρατία συγκεντρώνει 35% (118 έδρες) και ο ΣΥΡΙΖΑ 28,5% (96 έδρες). Ακολουθούν ΠΑΣΟΚ 10,5% (35 έδρες), ΚΚΕ 7% (24 έδρες), Ελληνική Λύση 3,5% (12 έδρες), ΜέΡΑ25 4,5% (15 έδρες). Το άθροισμα δηλαδή της κοινοβουλευτικής δύναμης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ θα έδινε μια πλειοψηφία 153 εδρών.
Άρα θεωρητικά μπορεί να επιτευχθεί συγκυβέρνηση αυτοδυναμίας από την πρώτη διαδικασία.
Τα πολιτικά δεδομένα
Πολιτικά όμως είναι δυνατόν να συμβεί κάτι τέτοιο; Δύσκολο. Πλειοψηφία από 151 μέχρι 153 με «ασταθή» πολιτικό εταίρο, ο οποίος μάλιστα προβάλλει και εξωπραγματικούς όρους διακυβέρνησης, δεν είναι ισχυρή λένε έμπειρα γαλάζια στελέχη. Γι’ αυτό και ο Κυριάκος Μητσοτάκης αρνείται συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ από την πρώτη Κυριακή.
Την ίδια ώρα είναι βέβαιο πως ούτε ο Νίκος Ανδρουλάκης επιθυμεί κυβέρνηση με πρωθυπουργό Μητσοτάκη. Συνεπώς το σενάριο ΝΔ – ΠΑΣΟΚ «καίγεται» από τα αποδυτήρια.
Τι θα κάνουν ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ – ΜέΡΑ25
Πρόβλημα συνεννόησης φαίνεται να υπάρχει και γύρω από την λεγόμενη προοδευτική διακυβέρνηση όπως την έχει θέσει ο Αλέξης Τσίπρας. Από τις μέχρι στιγμής δημόσιες τοποθετήσεις των αρχηγών της αντιπολίτευσης δεν προκύπτει κάποια διάθεση συνεργασίας. Οι συνεχείς δικαιολογίες που προβάλλουν μεταξύ τους ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και το ΜέΡΑ25 δείχνουν ότι κανείς από τους τρεις δεν θέλει να κυβερνήσει και απλά ο ένας πετά στον άλλο το μουτζούρη στο πλαίσιο του blame game. Πρακτικά, όλοι κρατούν κλειστά χαρτιά για το τι θα κάνουν τις διερευνητικές εντολές μετά τις 22 Μαΐου και κινούνται στη στρατηγική όλοι εναντίον όλων. Οι δεύτερες κάλπες είναι μονόδρομος. Πώς διαμορφώθηκαν τα πολιτικά δεδομένα μέχρι στιγμής:
- Στην αρχή ο Αλέξης Τσίπρας έριξε στο τραπέζι το σενάριο «κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας» με τον κ. Ανδρουλάκη, τον κ. Βαρουφάκη και τον κ. Κουτσούμπα. Πρώτος τον άδειασε ο γραμματέας του ΚΚΕ και αμέσως μετά και ο γραμματέας του ΜέΡΑ25
- Στη συνέχεια ο κ. Βαρουφάκης άρχισε να μιλά για «Δήμητρες», οπότε ο κ. Τσίπρας αναγκάστηκε να πάρει αποστάσεις από τον κ. Βαρουφάκη.
- Αργότερα ήρθε στην επικαιρότητα το σενάριο της «κυβέρνησης ανοχής», χωρίς δηλαδή την απόλυτη πλειοψηφία της Βουλής. Και αυτή του η πρόταση απορρίφθηκε τόσο από τον κ. Κουτσούμπα που μίλησε για «μούφα» όσο και από τον κ. Ανδρουλάκη, αλλά και από τον Βαρουφάκη που είπε «δεν θα κάνω τον Τσίπρα ξανά πρωθυπουργό από την πίσω πόρτα».
- Αμέσως μετά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έβγαλε από την εξίσωση τον πρώην υπουργό Οικονομικών του, Γιάνη Βαρουφάκη, και άρχισε να μιλά για κυβέρνηση με τον κ. Ανδρουλάκη και τον ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα.
- Το τελευταίο σενάριο που έφερε ο Αλέξης Τσίπρας είναι η κυβέρνηση ειδικού σκοπού, με απώτερο στόχο την συγκρότηση ειδικού δικαστηρίου και προανακριτικής επιτροπής επί των υποκλοπών για το οποίο φαίνεται να παίρνει αποστάσεις το ΠΑΣΟΚ.
Συμπερασματικά και προσώρας, με βάση τις τοποθετήσεις των πολιτικών αρχηγών και το μπλοκ της αντιπολίτευσης δεν είναι ιδιαίτερα πρόθυμο για δημιουργία κυβέρνησης. Το πιθανότερο είναι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις 28 Μαΐου να ορκίσει υπηρεσιακή κυβέρνηση προκειμένου στις 2 Ιουλίου να οδηγηθούμε στη δεύτερη κάλπη με την ενισχυμένη – κλιμακούμενη αναλογική.