Κοινή έκκληση Βενιζέλου με άλλους ΥΠΕΞ για κατάργηση θανατικής ποινής

«Δικαιοσύνη η οποία σκοτώνει δεν είναι Δικαιοσύνη. Πεπεισμένοι ότι η έλλειψη ανθρωπιάς είναι έμφυτη στη θανατική ποινή, οι Υπουργοί Εξωτερικών των 42 χωρών που συνυπογράφουν την παρούσα έκκληση, αντιτίθενται στην επιβολή της θανατικής ποινής υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και οπουδήποτε στον κόσμο. Η θανατική ποινή αποτελεί μία μεγάλη προσβολή στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η επιβολή της συνδέεται με πολυάριθμες παραβάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των καταδικασθέντων και των οικογενειών τους.

Επιπλέον, η θανατική ποινή δεν έχει καμία θετική επίδραση στην αποτροπή των εγκλημάτων ή στην ενίσχυση της δημόσιας ασφάλειας και δεν μπορεί επ' ουδενί να αποζημιώσει τα θύματα και τις οικογένειές τους. Οπλισμένοι με αυτές τις πεποιθήσεις, με αφορμή την 11ης Παγκόσμια Ημέρα κατά της Θανατικής Ποινής, επιβεβαιώνουμε την αδιάκοπη προσήλωσή μας στο Κίνημα για την κατάργηση της θανατικής ποινής στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Σκοπός της έκκλησής μας δεν είναι να προβούμε σε μια διάλεξη, αλλά να μοιραστούμε την εμπειρία μας, καθώς και τις πεποιθήσεις μας. Αν μας έχει διδάξει κάτι το προηγούμενο από την κατάργηση της θανατικής ποινής σε διάφορες χώρες, αυτό είναι ότι ο δρόμος μπροστά μας είναι μακρύς και δύσκολος. Η θανατική ποινή δεν καταργήθηκε εν μία νυκτί. Η κατάργησή της επετεύχθη μόνο ως αποτέλεσμα αυξημένης αφύπνισης της κοινής γνώμης και συνεχούς συλλογικής προσπάθειας. Σταδιακά και με επίμονη προσπάθεια, ο αριθμός των εκτελέσεων μειώθηκε, ο κατάλογος με τα εγκλήματα που τιμωρούνται με θάνατο περιορίστηκε, η απονομή της δικαιοσύνης έγινε περισσότερο διαφανής, ίσχυσε de facto μορατόριουμ για τις εκτελέσεις και -τελικά- η θανατική ποινή εξαλείφθηκε. Αυτή είναι η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι χώρες που εξακολουθούν να πραγματοποιούν εκτελέσεις στο όνομα της δικαιοσύνης.

Τόσο τα κράτη, όσο και οι ιδιώτες πρέπει να επιδεικνύουν την ίδια αποφασιστικότητα που απαιτείται για την κατάργηση της θανατικής ποινής και αυτό είναι και το μήνυμα της κοινής έκκλησης σήμερα. Το μονοπάτι προς την κατάργηση της θανατικής ποινής δεν ακολουθήθηκε από κλειστές κοινωνίες ή χώρες αποκομμένες από τον υπόλοιπο κόσμο. Χάρη στην τεκμηριωμένη συζήτηση και στην απρόσκοπτη ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των χωρών και των κοινωνιών μας στην Ευρώπη σήμερα, η θανατική ποινή έχει σχεδόν καταργηθεί.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου συνέβαλαν καταλυτικά στην κατεύθυνση της εξάλειψης της θανατικής ποινής. Η έναρξη ισχύος του Πρωτοκόλλου 13 της εν λόγω Συμβάσεως (Πρωτόκολλο σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής σε όλες τις περιστάσεις) πριν από 10 χρόνια είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Σήμερα, εκπροσωπούμε 42 από τα 44 κράτη που έχουν επικυρώσει το πρωτόκολλο 13 και προτρέπουμε όλα τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης που δεν το έχουν ακόμη πράξει, να ενωθούν μαζί μας. Παροτρύνουμε σθεναρά το τελευταίο κράτος στην Ευρώπη που εξακολουθεί να εφαρμόζει τη θανατική ποινή, να ενταχθεί σε ένα παγκόσμιο μορατόριουμ εκτέλεσης θανατικής ποινής, γεγονός που θα αποτελούσε ένα πρώτο βήμα προς την κατάργησή της.

Το παράδειγμα της Ευρώπης υπογραμμίζει τον θεμελιώδη ρόλο που διαδραματίζουν οι περιφερειακοί και οι πολυμερείς οργανισμοί στην προσπάθεια για κατάργηση της θανατικής ποινής. Η κατάργηση της θανατικής ποινής σε πολλά κράτη της Αμερικής, της Αφρικής και της Ασίας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του καθολικού χαρακτήρα του δικαιώματος αυτού.

Καταδεικνύει, επίσης, την ανάγκη για ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα, καθώς και για τη συμμετοχή του συνόλου της κοινωνίας σε αυτές τις προσπάθειες. Σε αυτό το πνεύμα, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη δυναμική του 5ου Παγκόσμιου Συνεδρίου κατά της Θανατικής Ποινής, που πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους. Επαναλαμβάνουμε τις αρχές αυτές σήμερα, καθώς εισερχόμαστε σε μια κρίσιμη φάση της διαδικασίας για την κατάργηση της θανατικής ποινής παγκοσμίως.

Σήμερα, μόνο πενήντα περίπου χώρες εξακολουθούν να επιτρέπουν τη θανατική ποινή, ενώ είκοσι χρόνια πριν ο αριθμός τους ήταν σχεδόν διπλάσιος. Όπως δείχνουν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, μια όλο και αυξανόμενη πλειοψηφία κρατών υποστηρίζουν την εφαρμογή ενός παγκόσμιου μορατόριουμ εκτέλεσης θανατικής ποινής. Αυτή η θετική τάση μας επιτρέπει να ελπίζουμε ότι οι επόμενες γενιές θα ζήσουν σε έναν κόσμο χωρίς θανατική ποινή και μας προτρέπει σε κοινές προσπάθειες για τη στήριξη των χωρών στην πορεία τους προς την καθολική κατάργησή της».