Μάρκος Χαϊδεμένος: «Όσο μεγαλώνω εμπιστεύομαι περισσότερο την προσωπική μου αισθητική»

Όταν μιλάμε για τον Μάρκο Χαϊδεμένο, έχουμε να κάνουμε με έναν ξεχωριστό καλλιτέχνη που διαρκώς εξελίσσεται. Το βιογραφικό του πλούσιο με αρκετές συνεργασίες και διακριτή δισκογραφική παρουσία: σπουδές σε κλασικό και τζαζ πιάνο, μεταπτυχιακές σπουδές πάνω στην τζαζ εκτέλεση με επιβλέποντα καθηγητή τον Γιώργο Κοντραφούρη, 12 χρόνια εμπειρίας σε ενορχηστρώσεις, συνθέσεις και με ζωντανές εμφανίσεις παίζοντας πιάνο σε τζαζ events, festivals και σκηνές της Ελλάδας και του εξωτερικού, 4 προσωπικούς δίσκους (Remains 2019, New Era 2020, Caravan 2021, The Day After 2024) και δισκογραφικές συνεργασίες με καλλιτέχνες όπως η Μαρίζα Ρίζου, ο Τάκης Πατερέλης, ο Γιώργος Κρομμύδας, ο Γιώργος Φακανάς, ο Mike Stern και πολλοί άλλοι.

Με το νέο δίσκο στις «μουσικές αποσκευές» του και το ιδιαίτερο Τρίο του, ο Μάρκος Χαϊδεμένος έρχεται στις 6 Μαρτίου στο Half Note.

The Day After. Ο τίτλος του επερχόμενου άλμπουμ, αλλά και της παράστασης στο Half Note. Τι σηματοδοτεί η επόμενη μέρα και τι να περιμένουμε ως ακροατές;

Ουσιαστικά η χρήση της φράσης σχετίζεται με την διαχείριση της αλλαγής και πιο συγκεκριμένα της απώλειας, οποιασδήποτε μορφής. Αυτό εμπεριέχει τις συνέπειες μίας απώλειας, τα στάδια του πένθους αλλά και τον τρόπο που στεκόμαστε απέναντι στην απειλή μίας καινούριας συνθήκης. Το μόνο σίγουρο κατά τη γνώμη μου είναι ότι υπάρχει η δυνατότητα να αντιμετωπίσεις μία θλιβερή εξέλιξη ως αφορμή εξέλιξης.

Ξεκίνησες ως αυτοδίδακτος σε μικρή ηλικία, στο πιάνο της γιαγιάς σου και κατέληξες με μεταπτυχιακό στην Τζαζ Εκτέλεση. Όταν συνθέτεις, υπάρχει «διαμάχη» ανάμεσα στην απόλυτη καλλιτεχνική ελευθερία και τις νόρμες ή τους κανόνες;

Το θεωρώ αναπόφευκτο αλλά και αποδεκτό. Δηλαδή μου φαντάζει σχεδόν ουτοπικό να θεωρήσω ότι υπάρχει απόλυτη ελευθερία καθώς είμαι όπως όλοι μας, κράμα των επιρροών μου. Αυτό που προσπαθώ να καταφέρω όσο μεγαλώνω είναι να εμπιστεύομαι όλο και περισσότερο την προσωπική μου αισθητική μη επηρεαζόμενος από το τι θα ήθελε να ακούσει κάποιος άλλος. Και αυτό μπορεί αν ακούγεται αρχικά εγωιστικό αλλά είναι κατ’εμέ ο γόνιμος τρόπος δημιουργίας και αυτός που τελικά έχει το πραγματικό νόημα για τον ακροατή. Δηλαδή να του επικοινωνηθεί κάτι ειλικρινές.

Το Τρίο που έχεις δημιουργήσει κινείται ανάμεσα στη μοντέρνα και παραδοσιακή τζαζ, δημιουργώντας ωστόσο ένα προσωπικό, χαρακτηριστικό και σύγχρονο ήχο. Η «καλλιτεχνική» οικειότητα που έχετε εδώ και οκτώ χρόνια πόσο σημαντική είναι κατά τη δημιουργία; Είναι καθοριστική η ενεργειακή αλληλεπίδραση μεταξύ σας;

Ειδικά στο είδος της αυτοσχεδιαστικής μουσικής είναι παραπάνω από καθοριστική. Κάθε εκτέλεση είναι μοναδική και η μοναδικότητα αυτή εξαρτάται από τις επιλογές των μελών στην εκάστοτε περίπτωση. Είναι ένα συνεχές ρίσκο που παίρνει ο καθένας μόνος του αλλά σεβόμενος τους συμπαίκτες του. Όπως στην οποιαδήποτε συνθήκη συνύπαρξης έτσι και σε ένα τζαζ σχήμα, η ιδανική συνθήκη είναι να έχεις μονάδες με αυτοπεποίθηση και σιγουριά για τις επιλογές τους αλλά με σεβασμό για τον χώρο των υπολοίπων. Η οικειότητα κατα συνέπεια μπορεί να συνεισφέρει στον αλληλοσεβασμό αλλά και την κατανόηση των επιλογών των συμπαικτών.

Είχες πει κάποτε ότι «ένας μουσικός που νιώθει καλλιτεχνικά αδρανής μπορεί να αποστραφεί τη μουσική». Η καλλιτεχνική αδράνεια προκύπτει τελικά από την έλλειψη έμπνευσης, τις μειωμένες ευκαιρίες προβολής ή την αβεβαιότητα που έχει στο σύνολό του ο χώρος της μουσικής;

Η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, αλλά όσων αφορά σε εμένα, θεωρώ ότι η δραστηριοποίηση και η έκθεση είναι το κλειδί της εξέλιξης ενός μουσικού. Παρότι οι επιλογές προβολής είναι λίγες και η αβεβαιότητα του χώρου είναι υπαρκτό φαινόμενο, σε πολλές περιπτώσεις αποφεύγουμε να εκτεθούμε γιατί εμπεριέχεται ρίσκο. Το ρίσκο αυτό και η μη ανάληψή του μπορεί να μας στρέψει με τη σειρά του στο να νιώσουμε άβολα απέναντι στην ίδια την μουσική ή τη δημιουργία. Η αλήθεια είναι ότι το συγκεκριμένο θέμα αποτελεί αφορμή για μακροσκελή συζήτηση.

Πού νιώθεις πιο δημιουργικός; Στον κλειστό χώρο του studio ή σε ένα live;

Η κάθε συνθήκη έχει τα θετικά και αρνητικά της. Η ποιότητα του ήχου και το γεγονός του ότι ακούς πολύ καλά τους συμπαίκτες σου, σίγουρα είναι από τα θετικά του στούντιο. Από τα αρνητικά, ειδικά τις πρώτες φορές, μπορεί να είναι το άγχος της εγγραφής που μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα. Έχω την χαρά να πω πως πλέον το στούντιο είναι μία συνθήκη που δεν μου προκαλεί το παραμικρό άγχος. Το αντιμετωπίζω με πολλή όρεξη και ανυπομονώ για την επόμενη δισκογραφική δουλεία. Αντίστοιχα τα live έχουν την αλληλεπίδραση με τον κόσμο. Η ενέργεια που σου μεταφέρεται έχει κάτι το ξεχωριστό. Επίσης, το να μοιράζεσαι την δημιουργία σου σε πραγματικό χρόνο αποτελεί για μένα έναν από τους σημαντικότερους λόγους να παίζεις μουσική.

Γιατί θεωρείς ότι η τζαζ μουσική δεν έχει ευρεία αποδοχή στη νεολαία;

Καταρχάς, θα έλεγα ότι αποτελεί ένα πιο σύνθετο άκουσμα σε σχέση με την ποπ ή άλλες μουσικές χωρίς να εννοώ ότι υπερέχει ποιοτικά. Υπάρχουν τζαζ δίσκοι που δεν θα άκουγα ποτέ και ποπ δίσκοι που θαυμάζω. Οι μελωδίες, ο ρυθμός και η αλληλεπίδραση συνθέτουν ένα αποτέλεσμα που πολλές φορές δεν καθίσταται εύπεπτο και εύκολα κατανοητό ειδικά για κάποιον που δεν έχει την συγκεκριμένη μουσική στην παράδοση του και δεν είναι εξοικειωμένος. Για την ακρίβεια, ειδικά στην εποχή του stride ή της bebop, οι μουσικοί σκοπίμως ήθελαν να κάνουν το άκουσμα δύσκολο και πολυσύνθετο. Το έκαναν βέβαια με τρομερή μουσικότητα. Αλλά σίγουρα το να μπορέσεις να παρακολουθήσεις αυτό το άκουσμα σε πολλές περιπτώσεις προϋποθέτει το να έχεις εντρυφήσει στο συγκεκριμένο είδος. Όπως και στον χώρο του κινηματογράφου για να κάνω έναν συσχετισμό, το να παρακολουθήσεις με προσοχή μία ταινία του Μπέργκμαν δεν συγκρίνεται για μένα με το να παρακολουθήσεις μία σειρά όπως Τα Φιλαράκια. Βλέπω με μεγάλη ευχαρίστηση και τα δύο αλλά καταλαβαίνω γιατί το δεύτερο είναι μακράν πιο δημοφιλές.

Πόσο ανοιχτός είσαι και σε άλλα είδη μουσικής;

Είμαι αρκετά ανοιχτός σε πολλά είδη καθώς τζαζ ξεκίνησα να ακούω συστηματικά ως φοιτητής. Μεγάλωσα με ακούσματα κυρίως κλασικής, ροκ, ποπ και αργότερα ραπ μουσικής.

Πώς προκύπτει η έμπνευση; Είναι οι στιγμές ευτυχίας, μία περίοδος αναζητήσεων ή και θλίψη που μπορεί να σε οδηγήσει στη δημιουργία; Τι σου δίνει ώθηση να πας όσο πιο μακριά;

Θα έλεγα ότι μπορεί να προκύψουν και σε στιγμές ευτυχίας και σε δυστυχίας με την πλάστιγγα να γέρνει λίγο στην δεύτερη περίπτωση. Μπορεί επίσης να προκύψουν από τον τρόπο που θα επιδράσει ένα άκουσμα. Πολλές φορές έχω γράψει δηλαδή με αφορμή κάτι που άκουσα και μου άρεσε πολύ. Έτσι γεννιούνται αφορμές για να ψάξεις συγκεκριμένες αρμονίες ή μελωδίες και να τις φέρεις στα μέτρα των δικών σου συνθετικών τρόπων.

Πληροφορίες

Μάρκος Χαϊδεμένος
THE DAY AFTER
Half Note Jazz Club
Τετάρτη 6 Μαρτίου
Ώρα έναρξης: 21:30

Διαβάστε επίσης

Ο Πάνος Δημάκης των «17 Κλωστών» στο Newsbomb.gr: «Είμαι συγγραφέας με χρονοκαθυστέρηση»

Η Τζώρτζια ακούει και στο «Γιωργάρη», κάνει μακάβριες σκέψεις και πάει κόντρα στους φόβους της

Γιάννης Κότσιρας στο Newsbomb.gr: «Τα παιδιά μου με έκαναν καλύτερο άνθρωπο»