Το «Ορυχείο Ίψεν» από τη Θεσσαλονίκη στην Νορβηγία

Ήταν αυτή η -μάλλον αποδοτική τελικά- συνομιλία του αστικού δράματος με το θέατρο-ντοκουμέντο.

Η ίδια βραβευμένη παράσταση ταξιδεύει τώρα και θα παρουσιαστεί στις 22 και 23 Σεπτεμβρίου στην πόλη - γενέτειρα του δραματουργού Ερρίκου Ίψεν, το Σκίεν της Νορβηγίας.

Η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή. Τα ερωτήματα επανέρχονται, αιώνες τώρα, οι απαντήσεις διχάζονται ανάμεσα σε έννοιες του "ηθικού" και μη, του πολιτικά και ανθρώπινα σωστού, των οικονομικών συμφερόντων, της αλήθειας, της ενημέρωσης, της απόκρυψής της, του ρόλου των όποιων κατά καιρούς μέσων ενημέρωσης, του λαού...

Εκατόν τριάντα δύο (132) χρόνια πριν, στη μακρινή Νορβηγία... "ένας ευσυνείδητος επιστήμονας, ο γιατρός Στόκμαν, έχοντας υποστηρίξει πρώτος ότι η πόλη του μπορούσε να γίνει μια υποδειγματική λουτρόπολη, δεν διστάζει να αποκαλύψει δημοσίως ότι τα ιαματικά λουτρά αποδείχτηκαν μολυσμένα. Έτσι, όμως, έρχεται αντιμέτωπος με τον δήμαρχο, που είναι και αδερφός του αλλά και με την ιδιοτέλεια των συμπολιτών του. Τα νερά είναι... δημόσιος κίνδυνος. Όμως... θα φέρουν χρήμα στην περιοχή και αυτό θα επανεκλέξει το δήμαρχο, οπότε... ίσως θα έπρεπε να αποσιωποιηθεί... Ο γιατρός όμως επιμένει.. Αποτέλεσμα; Γίνεται ο 'εχθρός του λαού'".

Είναι το θεατρικό έργο του Ερρίκου Ίψεν "Ο εχθρός του λαού" - γραμμένο το 1882 και ανεβασμένο έκτοτε σε δεκάδες θεατρικές σκηνές ανά τον κόσμο.

"Ορυχείο Ίψεν: Ένας εχθρός του λαού συναντάει το λαό" είναι ο τίτλος που δόθηκε στην παράσταση-θεατρική δράση που παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη, τον περασμένο Ιανουάριο, σε σύλληψη και σκηνοθεσία των Κορίνας Βασιλειάδου και Χάρη Πεχλιβανίδη, με τη συνεργασία του ΚΘΒΕ και του Δήμου της πόλης, που παραχώρησε την αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου για τη θεατρική του παρουσίαση. Είναι αυτή η πρόταση - με τον αγγλικό τίτλο "Μin(d)ing Ibsen: An Enemy of the people meets the people" - που διακρίθηκε ανάμεσα σε 99 συμμετοχές από όλο τον κόσμο και κέρδισε την Υποτροφία Ίψεν 2013 του διεθνώς αναγνωρισμένου θεσμού Ibsen Scholarship του Υπουργείου Πολιτισμού της Νορβηγίας το οποίο αντιστοιχεί στο ποσό των 33400 ευρώ).

"Πέρσι διαβάσαμε στις ηλεκτρονικές σελίδες των υποτροφιών για προτάσεις καλλιτεχνικών σχεδίων (όχι απαραίτητα θεατρικών, αλλά των όποιων έχουν σχέση με το έργο του Ίψεν και τη διαχρονία του, όπως λογοτεχνία, μετάφραση, φωτογραφία, κινηματογράφος και θέατρο) και υποβάλαμε την πρότασή μας. Επιχειρήσαμε, μέσω του κειμένου του έργου, να συναντήσουμε τη σύγχρονη πραγματικότητα και μάλιστα στην Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη των καιρών μας, επιχειρώντας να ανοίξουμε έναν από σκηνής διάλογο πάνω στο αμφιλεγόμενο θέμα της εξόρυξης χρυσού στην περιοχή της Χαλκιδικής. Το ίδιο το κείμενο, αλλά και η δική μας πρόταση παρουσιάζει - ουσιαστικά καταθέτει χωρίς να παίρνει θέση πολιτική, επιστημονική, ηθική- όλα τα διλήμματα που προκύπτουν. Τις ιδεολογικές και πολιτικές μεταλλάξεις και μεγεθύνσεις που παρατηρούνται στους ανθρώπους. Αποφεύγουμε συνειδητά να πάρουμε την οποιαδήποτε θέση. Η παράσταση δεν έχει... τελεία. Ερωτηματικά μόνο.

Η επιλογή του χώρου της αίθουσας του Δημοτικού Συμβουλίου είναι απόλυτα συνειδητή, μετατρέποντας έναν κατ' εξοχήν χώρο δημοσίου διαλόγου σε θεατρική σκηνή. Έτσι γίνεται η μίξη του ρεαλιστικού θεάτρου με το θέατρο ντοκουμέντο" έλεγε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο βραβευμένος 30χρονος ηθοποιός και χορευτής του ΚΘΒΕ (απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου "Devised Theatre" από το Dartigton College of Arts Incorporating Fallmouth University της Αγγλίας) Χάρης Πεχλιβανίδης.

Η επιτροπή των βραβείων (τα οποία απονέμονται επισήμως κάθε Σεπτέμβριο στο πλαίσιο του σχετικού Φεστιβάλ, που πραγματοποιείται στην πόλη) απαρτίζεται, όχι από υπαλλήλους του υπουργείου αλλά αποκλειστικά από ανθρώπους των Τεχνών, πανεπιστημιακούς και μελετητές των έργων του συμπατριώτη τους διεθνούς δραματουργού.

Στην ιδιότυπη, βραβευμένη ελληνική διασκευή-παράσταση, εκτός από τους επτά ηθοποιούς, συμμετέχει ομάδα ειδικών (experts)- όπως δημοσιογράφοι, κάτοικοι της περιοχής κ.ά.

Η σύλληψη και σκηνοθεσία των Κορίνας Βασιλειάδου και Χάρη Πεχλιβανίδη είχε για δραματουργικό σύμβουλο τον Πρόδρομο Τσινικόρη, μεταφραστή (από τα αγγλικά) τον ηθοποιό Δημήτρη Ναζίρη και άλλους συνεργάτες, μεταξύ των οποίων τη συμμετοχή στη διανομή της ηθοποιού της Πειραματικής Σκηνής της Τέχνης και καθηγήτριας υποκριτικής στο τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ Έφης Σταμούλη στο ρόλο της Κατρίνας Στόκμαν.

Η θεματική του φετινού συνεδρίου είναι ο διάλογος του Ιψενικού έργου, με σύγχρονα πολιτικά και κοινωνικά θέματα. Επίσημος προσκεκλημένος του φεστιβάλ θα είναι, φέτος, ο διεθνούς φήμης δραματουργός και πολυβραβευμένος Αυστριακός συγγραφέας Πέτερ Χάντκε.