Αριστοτέλης Σαρρηκώστας: Χάρη στη δική του φωτογραφία δεν παραποιήθηκε η Ιστορία για το Πολυτεχνείο

Σε λίγες ημέρες είναι η επέτειος του Πολυτεχνείου. Η φωτογραφία με το τανκ από την Πατησίων να εισβάλει στην πύλη της σχολής είναι αυτή που έχει χαραχτεί στην μνήμη μας.

Ξέρετε όμως πως αν δεν υπήρχε αυτή η φωτογραφία ίσως να μην γνωρίζαμε για το Πολυτεχνείο; Πως αυτή η φωτογραφία αποτέλεσε την αφορμή για να αλλάξει εκείνη την στιγμή η αλληλουχία των γεγονότων; Η κυβέρνηση των Συνταγματαρχών επιχείρησε να «κουκουλώσει» το γεγονός με το τανκ.

Όμως ο φωτορεπόρτερ Αριστοτέλης Σαρρηκώστας είχε βγάλει το επίμαχο καρέ και ως συνεργάτης του Associated Press είχε στείλει την φωτογραφία, η οποία ήταν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων όλης της Ευρώπης.

Τότε ο Παττακός αναγκάστηκε να ανακαλέσει και να παραδεχθεί την παρέμβαση, λέγοντας μάλιστα, «έπρεπε να επέμβουμε να τελειώνει αυτή η ιστορία με τα παλιόπαιδα».

«Πολύ φοβούμαι πως αν δεν υπήρχε αυτή η φωτογραφία θα υπήρχε παραποίηση ιστορίας. Τις επόμενες ώρες ο Πατακός σε δηλώσεις του είχε αναφέρει πως δεν είχε συμβεί τίποτα το προηγούμενο βράδυ. Όμως εγώ επειδή ήμουν φωτογράφος του Associated Press την φωτογραφία μου έφερε στα πρωτοσέλιδά του ο διεθνής Τύπος. Οπότε, όταν υπήρξε η πίεση από τον δημοσιογραφικό κόσμο εκτός συνόρων αναγκάστηκαν να πουν τότε, ότι όντως υπήρξε ένταση το προηγούμενο βράδυ έξω από το Πολυτεχνείο», λέει χαρακτηριστικά στο Newsbomb.gr ο κορυφαίος Έλληνας φωτορεπόρτερ.

Ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας μιλά στο Newsbomb.gr για την φωτογραφία αυτή που τον χαρακτήρισε και αναρωτιέται γιατί δεν βρίσκεται στα βιβλία της ελληνικής Ιστορίας.

Ταυτόχρονα μιλά για την 40χρονη καριέρα του από το 1964 έως το 2004 όπου η σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας έχει εμφανιστεί από τα φιλμ του την οποία μάλιστα την έχει κάνει και βιβλίο με τον τίτλο «Ζην Επικινδύνως».

Έχετε καταγράψει με τον φωτογραφικό σας φακό κομμάτια της ελληνικής ιστορίας...

«Νομίζω πως ναι, έχω φωτογραφίσει όλη την πολιτική ιστορία της Ελλάδας από το 1964 μέχρι και το 2000, ήταν η δουλειά μου αυτή. Κάθε φωτορεπόρτερ σε αυτή την δουλειά έχει να φωτογραφίζει και να αναδεικνύει γεγονότα».

Ηχηρές πολιτικές προσωπικότητες και ηγέτες στην Ελλάδα όπως τους είχατε γνωρίσει εσείς λείπουν σήμερα από το προσκήνιο;

«Ναι, αυτό είναι αυτονόητο. Όποιος διαβάσει λίγο την ιστορία και δει πώς λειτουργούσαν οι τότε κυβερνώντες, χωρίς να θέλω να υποτιμήσω τους σημερινούς, αλλά αυτή είναι η αλήθεια, θα διαπιστώσει μεγάλη διαφορά. Προς το παρόν δεν έχει εμφανιστεί ένας δεύτερος Καραμανλής και φυσικά δεν έχει παρουσιαστεί ένας Ανδρέας Παπανδρέου».

Το μεγαλύτερο λάθος που έχουμε κάνει τα τελευταία 40 χρόνια; Όπως ζήσατε εσείς τα γεγονότα;

«Ως έθνος έχουμε κάνει πολλά λάθη αλλά είμαστε ακόμη ζωντανοί. Ως λαός όμως στεκόμαστε όρθιοι, γιατί είμαστε Έλληνες».

Σας έχει χαρακτηρίσει η φωτογραφία που τραβήξατε με το τανκ την στιγμή που έμπαινε στο Πολυτεχνείο. Μάλιστα η δικιά σας φωτογραφία ντοκουμέντο ήταν η απόδειξη του τι είχε συμβεί τα ξημερώματα της 17^ης Νοεμβρίου, καθώς η κυβέρνηση των Συνταγματαρχών επιχείρησε να «κουκουλώσει» το περιστατικό.

«Δεν θέλω να περιαυτολογώ, αλλά αν δεν ήμουν εγώ κάτω στην είσοδο και αν δεν ήταν πάνω κρυμμένος στο ξενοδοχείο Ακροπόλ ο Σουηδός δημοσιογράφος Άλμπερτ Κόεν, μπορεί και το γεγονός αυτό να μην είχε γίνει γνωστό.

Ο Σουηδός οποίος τράβηξε αυτό το βιντεάκι που δείχνει την κίνηση του τανκ που γκρεμίζει την πόρτα και οι δικές μου φωτογραφίες φωτογραφίες γέμισαν τα πρωτοσέλιδα όλων των ευρωπαϊκών εφημερίδων αποτέλεσαν ατράνταχτά και αναμφισβήτητα στοιχεία.

Ο Στυλιανός Παττακός υπουργός εσωτερικών της χούντας είχε πει «Για ποιο Πολυτεχνείο μιλάτε, δεν συνέβη απολύτως τίποτα». Αυτό το είπε το πρωί. Το μεσημέρι όταν έφθασε στην Ελλάδα ο Διεθνής Τύπος και είδε τις φωτογραφίες ζήτησε εκ νέου συνέντευξη τύπου και μάσησε τα λόγια του, λέγοντας επί λέξει «έπρεπε να επέμβουμε να τελειώνει αυτή η ιστορία με τα παλιόπαιδα».

Άρα ναι, έπαιξαν σημαντικό ρόλο και οι φωτογραφίες μου και το βιντεάκι του συναδέλφου. Είναι ένα γεγονός αυτό με το τανκ σημαντικό στην ιστορία. Εύχομαι να το διδαχθούν οι νέοι μας».

Αυτή η φωτογραφία γιατί δεν υπάρχει στα σχολικά βιβλία;

«Ρωτήστε τον εκάστοτε υπουργό Παιδείας, που τόσα χρόνια λείπει αυτή η φωτογραφία. Βέβαια, εδώ κοιτάζουν να αφαιρέσουν ιστορικά γεγονότα πολύ μεγαλύτερα από το Πολυτεχνείο, όπως η καταστροφή της Σμύρνης».

Φωτογραφίζοντας με κίνδυνο στην επταετία – Δύο περιστατικά για τον Αριστοτέλη Σαρρηκώστα

Στο βιβλίο του «Ζην επικίνδυνως» ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας περιγράφει, πόσο δύσκολο ήταν να φωτογραφίζει κατά την διάρκεια της επταετίας. Οι φωτογραφίες του είναι σημείο ιστορικής αναφοράς και με δεδομένες τις συνθήκες των τότε εποχών ήταν θαύμα τα κλικ που αποτύπωνε κάτω από την μύτη πολλών που ενοχλούνταν.

Συγκεκριμένα γράφει στο βιβλίο του, «Φωτογράφιζα συλλήψεις, στρατοδικεία, κρατητήρια όπως αυτά τα ΕΑΤ-ΕΣΑ, δίπλα από την αμερικανική πρεσβεία, με κίνδυνο να με συλλάβουν. Έκανα τον περαστικό δέκα φορές από μπροστά και δέκα προσπάθειες να βρω ή να μου ανοίξει κάποια πόρτα στην απέναντι πλευρά του δρόμου για να ανέβω στην ταράτσα κι όταν την έβγαλα, την έστειλα στο εξωτερικό και με τις λεζάντες εξηγούσαμε ακριβώς τι έκαναν μέσα.

Ένα άλλο περιστατικό κατά την διάρκεια των βαλκανικών Αγώνων το 1968 πηγαίνοντας στο στάδιο Καραϊσκάκη για να φωτογραφίσω την έναρξη των Αγώνων βλέπω στο διπλανό μικρό γηπεδάκι, που ήταν για προθέρμανση των αθλητών, αστυνομικούς με αυτόματα όπλα στα χέρια να φυλάνε το χώρο.

Μου άρεσε σαν εικόνα και σε λίγο είχα την φωτογραφία που ήθελα,δηλαδή πρώτο τον αστυνομικό με αυτόματο στα χέρια του και στο βάθος αθλητές να τρέχουν κάνοντας την προθέρμανση τους.

Μαζί με τις άλλες έστειλα αυτή την φωτογραφία εξηγώντας ότι είναι από το χώρο της προθέρμανσης.

Την άλλη μέρα αυτή η φωτογραφία ήταν στην πρώτη σελίδα της «Heralnd Tribune» μία από τις καλύτερες και με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Ευρώπη αμερικάνικη εφημερίδα που εκδιδόταν στο Παρίσι.

Με τη μόνη διαφορά ότι ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας είχε αλλάξει τη λεζάντα και έλεγε. «Κοιτάξτε που γίνονται οι Βαλκανικοί Αγώνες στην Αθήνα». Σε άδεια γήπεδα και υπό το βλέμμα της Αστυνομίας».

Σε όλες τις φωτογραφίες που έστελνα στο εξωτερικό όλα αυτά τα 35 χρόνια που εργάστηκα στο Associated Press, πάντα έγραφα το όνομα μου στο τέλος της λεζάντας, Aris Sarris, υπέγραφα για συντομία.

Όπως ήταν φυσικό, την επόμενη το πρωί με κάλεσαν από το υπουργείο Τύπου, μου μίλησε ο ίδιος ο υφυπουργός Σπύρος Ζουρνατζής, ο οποίος είχε αναλάβει αυτή θέση πριν λίγο και μου είπε να πάω επειγόντως στο γραφείο του.

Αμέσως κατάλαβα γιατί ήθελε να με δει, Μόλις με είδε μου λέει με αυστηρό τόνο, «Αυτό που έκανες είναι απαράδεκτο,, η φωτογραφία με τη λεζάντα που έστειλες είναι ψευδής και θα πας μέσα».

Του απαντάω «Δεν έχω αντίρρηση να πάω μέσα αλλά το λάθος δεν είναι δικό μου και μπορώ να σας το αποδείξω και του δείχνω την φωτογραφία με την λεζάντα όπως την είχα στείλει. Του υποσχέθηκα όμως ότι θα προσπαθήσω να φανεί η αλήθεια γιατί δεν μου άρεσε εσφαλμένα ή οικειοθελώς να αλλάζουν λεζάντα δικής μου φωτογραφίας και έφυγα για το γραφείο μου. Ηρέμησε και με πιο μαλακό ύφος μου ζήτησε να διορθωθεί και στην εφημερίδα και να δημοσιευθεί η φωτογραφία στο ίδιο σημείο της πρώτης σελίδας με την σωστή λεζάντα.

Πριν προλάβω να μπω μέσα, μου είπαν ότι είχαν δεύτερο τηλεφώνημα από το κολαστήριο της οδό Μπουμπουλίνας όπου στεγαζόταν η Ασφάλεια Αθηνών με την παράκληση να περάσω από εκεί για προσωπική μου υπόθεση.

Κατάλαβα ότι θα είναι για τον ίδιο λόγο που είχε καλέσει και ο Ζουρνάτζης. Εν τω μεταξύ είχα αγοράσει και εγώ την εφημερίδα «Heralnd Tribune» από το Σύνταγμα και βλέποντας τι είχαν γράψει στην φωτογραφία μου είπα στον διευθυντή μου και στους υπόλοιπους να βρουν και να μου αγοράσουν τον «Captian Black το χρυσό», τον μόμο καπνό που κάπνιζα, γιατί πίστευα πως θα πέρναγα για αρκετό καιρό στη φυλακή. Αμέσως ενεργοποιήθηκε όλο το σύστημα, από το υπουργείο Τύπου, η Ένωση Ηενων Ανταποκριτών και το σπουδαιότερο ο Ηλίας Μαλάτος,, γραφείο Τύπου του Παπαδόπουλου.

Φθάνοντας στην ασφάλεια της Μπουμπουλίνας, με περίμεναν οι γνωστοί ανάκριτές οι οποίοι αρχικά μου πρότειναν καφέ και τσιγάρο, εν συνέχεια με πολύ αυστηρό τόνο μου έδειξαν την εφημερίδα με την φωτογραφία μου και μου είπαν αν δεν διορθώσω αυτή την ανακρίβεια, να ετοιμάσω τα μπογαλάκια μου για την στενή, όπως ήταν το άλλο όνομα φυλακής. (….)

Πίστευα ότι θα με κρατούσαν εκεί έως ότου γίνει όλη η διαδικασία (της διόρθωσης) και προφανώς θα γινόταν αν δεν μεσολαβούσε το τηλεφώνημα του Ηλία Μαλάτου από το γραφείο του Παπαδόπουλου.

Με άφησαν να φύγω με την εντολή να φροντίσω το συντομότερο της δημοσίευση της αλήθειας. Πράγματι ο διευθυντής μου έστειλε ένα ΄τέλεξ στην «Heralnd Tribune» εξηγώντας τους σε τι περιπέτεια μας έβαλαν. Μας άκουσαν και την επόμενη ημέρα έκαναν την διόρθωση, στο ίδιο σημείο η ίδια φωτογραφία με τη σωστή λεζάντα. Το λάθος διορθώθηκε και το θέμα έληξε εκεί. Αυτό για να δείτε πόσο εύκολα μπορούσες να μπλέξεις εκείνες τις ημέρες.

Εδώ πρέπει να ομολογήσω ότι άλλοι συνάδελφοι εργαζόμενοι σε εφημερίδες λίγο πιο αριστερίζουσες για μικρότερα παραπτώματα είχαν άσχημα ξεμπερδέματα και το χειρότερο ότι τους είχαν σταμπάρει και σε όποια ευκαιρία έβρισκαν οι αστυνομικοί τους ξυλοφόρτωναν και τους τραβολογούσαν στην ασφάλεια».

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.