Βίλια: Το ορεινό χωριουδάκι της Αττικής στους πρόποδες του Κιθαιρώνα

Τα Βίλια είναι ένα ορεινό χωριό της Αττικής χτισμένο στις πλαγιές του Κιθαιρώνα. Βρίσκονται σε απόσταση 56 χιλιομέτρων βορειοδυτικά της Αθήνας, ενώ παλαιότερα ονομάζονταν Ειδυλλία.

Είναι οικοδομημένα αμφθιεατρικά, στο ανατολικό στόμιο του μεγάλου ανοίγματος που σχηματίζουν οι οροσειρές του Κιθαιρώνα και στους πρόποδες της κορυφής Λεστόρι. Ανήκει στη Δυτική Αττική και συγκεκριμένα στον δήμο Μάνδρας-Ειδυλλίας, ενώ μέχρι πρόσφατα ήταν έδρα του ομώνυμου δήμου.

Οι εκδοχές για την ονομασία Βίλια είναι πολλές. Στην αρχή ονομάζονταν Ειδυλλία, πιθανά λόγω του ειδυλλιακού τοπίου, αλλά με την πάροδο του χρόνου, επειδή οι Αρβανίτες δεν πρόφεραν σωστά την πολυσύλλαβη λέξη Ειδυλλία έγινε «Δύλλια» και στη συνέχει Βύλλια με ύψιλον και δύο λάμδα και μετά Βίλλια με ένα γιώτα και δύο λάμδα. Σήμερα, μετά τις απλοποιήσεις που έχει υποστεί η ελληνική γλώσα, τα Βίλια πλέον γράφονται με ένα λάμδα.

Μία δεύτερη εκδοχή λέει ότι προέρχεται από την λέξη Βίγλα, που σημαίνει παρατηρητήριο ή από την αρχαία περιοχή της Ηπείρου, Βυλλίδα. Η εκδοχή που ειπικρατεί είναι η πρώτη, ενώ μετά την απελευθέρωση του 1821 και με τη σύσταση των Δήμων και των Κοινοτήτων του κράτους, με βασιλικό διάταγμα συστήθηκε ως δήμος Ειδυλλίας, που μετά το Ναύπλιο ήταν ο δεύτερος δήμος στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Με επίσης βασιλικό διάταγμα της 31 Αυγούστου του 1912 συστήθηκε ως Κοινότης Βιλλίων ή Βυλλίων, ενώ με νομοθετικό διάταγμα της 26 Σεπτεμβρίου του 1946 συστήθηκε και πάλι Δήμος. Σήμερα μετά την εφαρμογή του σχεδίου Καλλικράτης, ο Δήμος Βιλίων καταργήθηκε και συνενώθηκε στο δήμο Μάνδρας - Ειδυλλίας.

Η έδρα των Βιλίων βρίσκεται μόλις μερικά χιλιόμετρα από τα επίνειά της, το Πόρτο Γερμενό, τη Ψάθα και το Αλεποχώρι, τρείς γραφικούς κολπίσκους κάτω από τις πλαγιές του Κιθαιρώνος, του Πατέρα και των Γεράνειων Όρων.