Κορονοϊός: Τι γνωρίζουμε και τι αγνοούμε για την πανδημία - Από όσα μας δίδαξε η Ιστορία στο «αύριο»

Έναν χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, ακόμα μαθαίνουμε για τον ιό και για τη νόσο που προκαλεί, ενώ οι επιστήμονες συνεχίζουν τον αγώνα για την παραγωγή εμβολίων, που θα περιορίσουν τη διασπορά του ιού και σίγουρα θα μετριάσουν τη βαρύτητα των συμπτωμάτων στους νοσούντες.

Ας δούμε τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα για τον κορονοϊό, καθώς και τι αγνοούμε.

Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα

• Η ανανέωση του αέρα στον χώρο μετράει

Από όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής και επιβεβαιώνεται κάθε μέρα, η αερομεταφερόμενη επαφή του ιού σε κλειστούς χώρους, είναι γεγονός. Το να καθαρίζουμε τις επιφάνειες, να φοράμε μάσκες και να πλένουμε τα χέρια μας, όλα έχουν πολύ μεγάλη σημασία, όμως το ίδιο σημαντικό είναι, να ανανεώνεται ο φρέσκος αέρας σε όλους τους κλειστούς χώρους.

• Οι μάσκες κάνουν δουλειά

Στην αρχή του ξεσπάσματος της πανδημίας και ενώ ακόμη δεν υπήρχαν αρκετά επιστημονικά δεδομένα, δεν ήταν λίγες οι κυβερνήσεις αλλά και οι αρμόδιοι φορείς, που δεν συνιστούσαν τη χρήση μάσκας ως υποχρεωτικό μέτρο προστασίας κατά του κορονοϊού. Παρόλα αυτά, η προληπτική χρήση μάσκας κέρδισε έδαφος και αποδείχτηκε, πως είναι ένας απλός και κυρίως ένας αποτελεσματικός τρόπος αποφυγής της διασποράς. Δεν ισχύει το ίδιο με τα κάθε είδους καλύμματα προσώπου, που χρησιμοποιήθηκαν από πολλούς κατά διαστήματα.

• Η σημασία του να πλένουμε τα χέρια μας

Εν μέσω επιβολής αυστηρών περιορισμών σε όλον τον κόσμο, με έμφαση στην τήρηση των αποστάσεων μεταξύ των πολιτών, υπάρχει ακόμη ένας κρίσιμος παράγοντας, που δεν είναι άλλος από το πλύσιμο των χεριών. Παρότι η μετάδοση του ιού μέσω «άψυχων» επιφανειών αποδείχτηκε μάλλον απίθανη, έχει αποδειχθεί, ότι ο ιός επιζεί στα χέρια ανθρώπων ου έχουν μολυνθεί με κορονοϊό, με την πιθανότητα να μπορεί ο ιός να μεταφερθεί σε άλλους, να μην έχει αποκλειστεί παντελώς. Δεδομένης δε και της τάσης των ανθρώπων, να αγγίζουν το πρόσωπό τους, η τήρηση της υγιεινής των χεριών κρίνεται μάλλον επιβεβλημένη.

• Η νόσος δεν επηρεάζει όλους το ίδιο

Όπως αποδείχθηκε, η νόσος της Covid-19 επηρεάζει διαφορετικά τους ανθρώπους ανάλογα με την ηλικία τους, ενώ φαίνεται πως «χτυπά» περισσότερο τους άνδρες, που την περνούν σοβαρότερα από ό,τι οι γυναίκες. Επίσης, κάποιοι άνθρωποι φαίνεται πως έχουν ενός είδους κρυμμένη «ανοσία», που αναπτύχθηκε στον οργανισμό τους, φυσικά, πολύ πριν το ξέσπασμα της πανδημίας.

• Η νόσος μπορεί να προκαλέσει ζημιά σε όργανα

Παρότι η Covid-19 είναι μία νόσος που πλήττει το αναπνευστικό σύστημα, δεν περιορίζεται στο να προκαλεί ζημιά μόνο στους πνεύμονες. Οι επιστήμονες γνωρίζουν πλέον, ότι μπορεί να επηρεάσει τα αιμοφόρα αγγεία, προκαλώντας προβλήματα σε πολλά όργανα, όπως την καρδιά, τον εγκέφαλο, τα νεφρά, το συκώτι, το πάγκρεας και τη σπλήνα. Αυτό έχει αποδειχθεί ακόμη και σε νέα άτομα, θεωρητικά χαμηλού κινδύνου, ενώ κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα, πόσο μπορεί να διαρκέσουν οι βλάβες ή αν θα αποκασταθούν ποτέ πλήρως.

• Τα εμβόλια είναι ασφαλή και αποτελεσματικά

Οι επιστήμονες και οι φαρμακοβιομηχανίες κινήθηκαν άμεσα, κάτω από πρωτόγνωρη πίεση για την εξεύρεση του φαρμάκου κατά του κορονοϊού. Δεδομένης δε της προσδοκίας των πολιτών παγκοσμίως, δημιούργησαν ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια, που δοκιμάστηκαν υπό αυστηρούς κανόνες, για να φτάσουν στην έγκριση και διάθεση σε όλον τον κόσμο. Για κάποια από τα εμβόλια έχουν καταγραφεί παρενέργειες, ωστόσο, οι αρμόδιες Αρχές, που τα «εξέτασαν» εκ νέου, αποφάνθηκαν σε όλες τις περιπτώσεις, ότι τα οφέλη είναι δυσανάλογα περισσότερα από τους κινδύνους που εγκυμονούν.

• Το εμβόλιο δεν σημαίνει «κατάργηση» των άλλων μέτρων προστασίας

Μπορεί με μία δόση εμβολίου να αποκτά κάποιος αντισώματα, αυτό όμως δεν τον καθιστά και «άτρωτο» απέναντι στον ιό. Κάθε άλλο. Όπως συνιστούν οι ειδικοί ανά τον κόσμο, είναι σημαντικό, ακόμη και μετά την πρώτη δόση εμβολίου να τηρούνται οι κανόνες προστασίας, όπως η τήρηση των αποστάσεων και η χρήση μάσκας. Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι, που συνιστούν, να συμπεριφερόμαστε, αν και εμβολιασμένοι σαν να μην συνέβη ποτέ, μέχρις ότου επιτευχθεί η ανοσία στον γενικό πληθυσμό.

• Η ανοσία της αγέλης θα έρθει με τα εμβόλια

Η ανοσία της αγέλης είναι η αντίσταση σε μία νόσο, που επιτυγχάνεται στον γενικό πληθυσμό ως αποτέλεσμα της ανοσίας σε κάθε έναν ξεχωριστά από τους πολίτες. Επιστήμονες εκτιμούν, ότι η άποψη εκείνων που υποστηρίζουν, ότι η ανοσία θα επιτευχθεί με το να αφεθεί ανεξέλεγκτος ο ιός, είναι επικίνδυνη και θα οδηγούσε σε τρομακτικά άγνωστο αριθμό νεκρών. Αντίθετα, κοινή παραδοχή αποτελεί το γεγονός, ότι η ανοσία μπορεί να επιτευχθεί μέσω των εμβολίων, που προσφέρουν πολύ υψηλή προστασία από τη μόλυνση και τις όποιες συνέπειες αυτής.

• Τα περισσότερα εμβόλια δεν θα σταματήσουν τη μετάδοση του ιού

Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε, τα εμβόλια που έχουν αναπτυχθεί μέχρι στιγμής, δεν θα σταματήσουν τη μετάδοση του ιού, αντιθέτως, δημιουργήθηκαν για να προστατεύουν όσους τα έχουν κάνει, από το να αναπτύξουν έντονα συμπτώματα και να νοσήσουν βαριά, εάν κολλήσουν τον ιό. Η έρευνα σχετικά με το εάν είναι δυνατόν τα εμβόλια να «φρενάρουν» την εξάπλωση της Covid-19 είναι σε εξέλιξη, ωστόσο προς το παρόν οι ενδείξεις για τα σκευάσματα της Pfizer/BioNTech και της AstraZeneca, επιτρέπουν μία χαραμάδα αισιοδοξίας. Την ίδια στιγμή, ενδείξεις γεννούν ελπίδα, ότι ίσως η μετάδοση του ιού να μπορεί να ανασταλεί οριστικά.

Τι μας έμαθε η Ιστορία

• Η ιχνηλάτηση μπορεί να αποτρέψει τη διασπορά

Ο τρόπος με τον οποίο χώρες όπως ο Καναδάς και η Ταϊβάν αντιμετώπισαν το ξέσπασμα του Sars το 2003, παραδίδει μαθήματα για την παρούσα πανδημία. Μεταξύ αυτών, η σημασία του να εντοπίζονται οι επαφές των ατόμων που έχουν μολυνθεί, η γνωστή σε όλους ιχνηλάτηση, καθώς και το πόσο σημαντικό είναι, οι νοσούντες να λαμβάνουν θεραπεία σε συνθήκες απομόνωσης.

• Η κοινωνική αποστασιοποίηση είναι... 400 ετών

Στον μακρινό 16ο αιώνα, στη Σαρδηνία, ένας γιατρός δημοσίευσε οδηγό για κοινωνική αποστασιοποίηση, κατά τη διάρκεια ξεσπάσματος πανούκλας. Μεταξύ άλλων, συνιστούσε μόνο ένα μέλος κάθε νοικοκυριού, να μπορεί να βγαίνει από το σπίτι, για τις απαραίτητες αγορές των ειδών πρώτης ανάγκης.

Τι δεν γνωρίζουμε

• Πόσο θα κρατήσουν οι συνέπειες της πανδημίας

Δεν έχει τελειώσει ακόμα τίποτα. Οι επιστήμονες που έχουν επιδοθεί στον αγώνα κατά της Covid-19 δεν έχουν ολοκληρώσει το έργο τους, καθώς ανακαλύπτουν συνεχώς καινούρια πράγματα. Μεταξύ αυτών, άγνωστες παραμένουν οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της νόσου στον οργανισμό. Ανεξάρτητα από τις όποιες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας στις κοινωνίες, παραμένει το ερώτημα, για πόσο θα ζει κάποιος που νόσησε από κορονοϊό με τις συνέπειές της.

• Τι αντίκτυπο θα έχει στο περιβάλλον

Παρότι στην αρχή της πανδημίας, οπότε και σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου μπήκαν σε καθεστώς lockdown, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σημείωσαν μείωση, ωστόσο ήδη έναν χρόνο μετά, τα δεδομένα φαίνεται πως επιστρέφουν στα προηγούμενα επίπεδα «κανονικότητας», με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς από ό,τι οι κοινωνίες. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες έρευνες, οι εκπομπές διοξειδίου του Άνθρακα μειώθηκαν κατά περίπου 7% το 2020 σε σχέση με το 2019, παγκοσμίως, κυρίως λόγω των lockdown. Οι ειδικοί εκτιμούν πάντως, ότι η πανδημία θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες στο περιβάλλον.

Με πληροφορίες από BBC

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.