Διδάγματα για την μετά πανδημία εποχή

Ένας νέος κόσμος φαίνεται πως ανατέλλει μετά την πανδημία. Η καθημερινότητα και η ίδια η ζωή δισεκατομμυρίων πολιτών σ΄ ολόκληρο τον κόσμο δοκιμάστηκε σε δύσκολες συνθήκες.Υγειονομική κρίση και οικονομική δυσπραγία δημιούργησαν και συνεχίζουν να δημιουργούν έναν ασφυκτικό κύκλο ανασφάλειας και διακινδύνευσης για πολίτες, οικογένειες, κοινωνίες, κράτη.

Μόνο που σε αυτήν την κρίση, ειδικά στην Ευρώπη, υπήρξε μια σημαντική ιδιαιτερότητα: ότι όλα τα Κράτη της Ευρώπης «πλούσια» και «φτωχά», αντιμετώπισαν ανάλογα προβλήματα.Στην υγειονομική κρίση δοκιμάστηκαν το ίδιο ο φτωχός Νότος και ο πλούσιος Βορράς. Ελλείψεις υλικών, καθυστερήσεις αποφάσεων, καταρρεύσεις και αδυναμίες νοσηλευτικών δομών, υπήρξαν παντού.

Νέες ανάγκες, νέες διεκδικήσεις για προστασία της ζωής και της αξιοπρέπειας των πολιτών. Το ίδιο το περιεχόμενο πλέον των δικαιωμάτων του ανθρώπου, όπως το γνωρίζουμε στις Ευρωπαϊκές και Διεθνείς συμβάσεις και διακηρύξεις, διευρύνεται και ζητά να συμπεριλάβει τις νέες ανάγκες και να αποκτήσει νέα χαρακτηριστικά.
Αναδύονται δηλαδή νέας γενιάς δικαιώματα, τα οποία επιζητούν επιτακτικά το χώρο τους στο πλαίσιο των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, καθίσταται σαφές ότι το δικαίωμα στην ατομική και δημόσια υγεία αφορά όλα τα κράτη του κόσμου και όλης της ανθρωπότητας.

Αυτό μας δίδαξε και μας διδάσκει η πανδημία. Ό,τι μπροστά στον υγειονομικό κίνδυνο είμαστε όλοι ευάλωτοι αν δεν είμαστε όλοι και όλες ασφαλείς. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, τα μέτρα που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τα δικαιώματα των πιο ευάλωτων ομάδων της κοινωνίας μας, όπως είναι τα παιδιά, οι πρόσφυγες, οι μετανάστες, οι ηλικιωμένοι, οι Ρομά και τα άτομα με αναπηρίες και χρόνιες παθήσεις. Η πανδημία ανέδειξε την διάσταση του δικαιώματος στην υγεία, την προστασία του, δηλαδή, ως συμφέροντος του κοινωνικού συνόλου, ως δημοσίου συλλογικού αγαθού (δημόσια υγεία).

Ένα στιβαρό σύστημα δημόσιας υγείας εξασφαλίζει την προστασία της ζωής όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτου οικονομικής κατάστασης. Τα μέτρα κατά της πανδημίας- και οποιασδήποτε πανδημίας και ζητήματος δημόσιας υγείας- θα πρέπει να λαμβάνονται με γνώμονα τα δικαιώματα και να αφορούν την καθημερινή ζωή των πολιτών, όπως στην κοινωνική αποστασιοποίηση χωρίς να οδηγούν, όμως, σε κοινωνική απομόνωση, στην προστασία των ευάλωτων ομάδων με στοχευμένα μέτρα, στην παρακολούθηση και στην αναφορά ρατσιστικών περιστατικών και στην προστασία της παιδικής ηλικίας και των προσωπικών δεδομένων με σωστή πληροφόρηση με στόχο την παροχή υπηρεσιών υγείας.

Η μείζονά πρόκληση της εποχής μας όμως είναι η κλιματική αλλαγή. Συμπυκνώνει όλες τις αντιθέσεις, τις ανισότητες, τις αδικίες του συγχρόνου κόσμου. Οι εκπομπές ρύπων σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη επηρεάζουν τους ανθρώπους οπουδήποτε. Ρυπαίνεις δεν ρυπαίνεις υφίστασαι τις συνέπειες αυτού που ρυπαίνει. Κυρίως, όμως, επιβάλλει έναν νέο τρόπο σκέψης ή την συνειδητοποίηση ότι η ληστρική αντιμετώπιση της φύσης, δεν μπορεί να συνεχιστεί. Αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για την ανθρωπότητα η πιο ταξικά φορτισμένη μεταβολή, η οποία θα συντρίψει τις φτωχές χώρες, αλλά ακόμα και φτωχούς που κατοικούν σε εύρωστες οικονομικά χώρες. Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει πλέον κάθε χώρα σε κάθε ήπειρο. Διαταράσσει τις εθνικές οικονομίες και επηρεάζει τις ζωές, ενώ έχει σημαντικές επιπτώσεις στους ανθρώπους, τις κοινότητες και τις χώρες του σήμερα, αλλά ακόμα περισσότερο, του αύριο.

Η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης σε όλες τις πτυχές οργάνωσης της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και της κοινωνικής πραγματικότητας είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να αποφύγουμε τις κλιματικές καταστροφές. Ο αγώνας ενάντια στην κλιματική αλλαγή είναι αγώνας για περισσότερη δικαιοσύνη, αλληλεγγύη, ισότητα, για περισσότερα δικαιώματα.

Η υγειονομική και περιβαλλοντική κρίση συμπυκνώνουν με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο όλες τις αντιφάσεις ενός στρεβλού αναπτυξιακού προτύπου που κυριάρχησε στον σύγχρονο κόσμο και πρέπει να αλλάξει.

Ο Καζίνο – καπιταλισμός στον οποίο μέχρι πριν λίγο καιρό ορκίζονταν οι συντηρητικές και νεοφιλελεύθερες ελιτ έδειξε τα όρια του. Από την υγειονομική στην περιβαλλοντική κρίση (κρίσεις που όπως αποδείχτηκε μπορεί και να αλληλο-τροφοδοτούνται) και τις τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες είναι ένας μακρής δρόμος όλο και πιο συχνών καταστροφικών γεγονότων.

Η συνεργασία των προοδευτικών και Αριστερών δυνάμεων στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο, έρχεται να απαντήσει δυναμικά στις νέες επιτακτικές διεκδικήσεις των λαών για νέου τύπου ανάπτυξη, ασφάλεια και ευημερία μέσα από την κατοχύρωση νέων δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.