Πως το ψιλικατζίδικο της γειτονιάς σου είναι σχεδιασμένο σαν καζίνο;

Ο μέσος άνθρωπος επισκέπτεται ένα επίγειο καζίνο περίπου δύο φορές το χρόνο κι ένα ψιλικατζίδικο (ή σούπερ μάρκετ) σχεδόν σε εβδομαδιαία βάση. Αν και οι λόγοι για τους οποίους επισκεπτόμαστε τα δύο αυτά μέρη είναι εντελώς διαφορετικοί, ο σχεδιασμός τους παρουσιάζει πολλές και μεγάλες ομοιότητες.

Αυτό οφείλεται στην αυξημένη κατανόηση της ψυχολογίας των καταναλωτών, καθώς τόσο τα σούπερ μάρκετ όσο και τα καζίνο (όχι μόνο τα επίγεια, αλλά και τα online casino) εφαρμόζουν συγκεκριμένη πολιτική με στόχο να ψωνίζουμε και να παίζουμε αντίστοιχα περισσότερο.

Παρακάτω θα αναλύσουμε πως το ψιλικατζίδικο της γειτονιάς σου είναι σχεδιασμένο σαν καζίνο και διαβάζοντας τις ενότητες που ακολουθούν θα διαπιστώσεις πως είναι κάτι που ισχύει σε μεγάλο βαθμό.

Η σκόπιμη τοποθέτηση προϊόντων και παιχνιδιών καζίνο

Μπορεί να φαίνεται πως ο καθένας μας έχει την ελεύθερη βούληση σχετικά με το που θα περιπλανηθεί, αλλά ο έξυπνος σχεδιασμός καταστημάτων και καζίνο καθιστά ιδιαίτερα προβλέψιμα τα σημεία όπου θα σταματήσουν οι περισσότεροι καταναλωτές και παίκτες. Στην πραγματικότητα και σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια «τίποτα στα σούπερ μάρκετ και τα ψιλικατζίδικα δεν συμβαίνει τυχαία!».

Λόγω της έρευνας που αποκαλύπτει πως τα αντικείμενα στα αριστερά μας τραβούν την προσοχή περισσότερο από αυτά που βρίσκονται στα δεξιά, τα καταστήματα έχουν την τάση να κατευθύνουν τους πελάτες τους αντίθετα από τη φορά των δεικτών του ρολογιού. Προκειμένου λοιπόν να πετύχουν τον στόχο, οι σχεδιαστές τοποθετούν εντυπωσιακά στην όψη αντικείμενα στη δεξιά πλευρά της εισόδου.

Παράλληλα, βασικά καθημερινά είδη όπως το ψωμί, το γάλα και τα αυγά είναι τοποθετημένα μακριά το ένα από το άλλο και πολύ συχνά στο πιο απομακρυσμένο σημείο του καταστήματος, διασφαλίζοντας έτσι ότι οι πελάτες θα διασχίσουν τους περισσότερους διαδρόμους έως ότου τα προσεγγίσουν. Ένα ακόμη trick είναι το μέγεθος των καλαθιών στα σούπερ μάρκετ, καθώς δίνει την αίσθηση πως όσο δεν γεμίζει, τόσο περισσότερο ο εκάστοτε καταναλωτής πρέπει να συνεχίσει τις αγορές του.

Στα σύγχρονα επίγεια καζίνο, αυτή η τμηματοποιημένη προσέγγιση συναντάται σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό. Οι high-roller παίκτες «συχνάζουν» συνήθως στις περιοχές με τα παιχνίδια υψηλότερων ορίων, ενώ όσοι επιδίδονται σε πιο συντηρητικό παιχνίδι περιηγούνται στις πολυτελείς αίθουσες μέσω των κουλοχέρηδων και των επιτραπέζιων παιχνιδιών με τα χαμηλότερα όρια. Παράλληλα, οι τουαλέτες στα καζίνο βρίσκονται πάντα σε αρκετά απομακρυσμένα σημεία, κάτι που συμβαίνει σκόπιμα προκειμένου η προσέγγιση τους να συνοδευτεί από την περιήγηση ανάμεσα σε πολλά διαφορετικά παιχνίδια και τραπέζια που πιθανότατα θα δελεάσουν τους θαμώνες.

Οι διατάξεις των καζίνο λαμβάνουν επίσης υπόψη τις προτιμήσεις διαφορετικών δημογραφικών στοιχείων. Τα φρουτάκια για παράδειγμα αποτελούν το αγαπημένο παιχνίδι της πλειοψηφίας των γυναικών και ως εκ τούτου τα καζίνο φροντίζουν να υπάρχουν slots σε πολλά σημεία που δεν χρειάζεται ιδιαίτερη κίνηση με τα πόδια για να τα προσεγγίσει κάποιος. Γενικότερα, τα δημογραφικά στοιχεία των επισκεπτών κάθε καζίνο επηρεάζουν τόσο τα διαθέσιμα συνολικά παιχνίδια, όσο και τον φωτισμό του χώρου γενικότερα.

Μια πολύ-αισθητηριακή εμπειρία

Είτε πρόκειται για ψιλικατζίδικο είτε για καζίνο, καμία από τις έξι αισθήσεις δεν έχει αγνοηθεί από τους σχεδιαστές. Είναι γεγονός πως τα σύγχρονα ψιλικατζίδικα και σούπερ μάρκετ μοιράζονται πολλές από τις βασικές αρχές των καζίνο, όπως για παράδειγμα το περιορισμένο φυσικό φως και η απουσία παραθύρων και ρολογιών. Πιο συγκεκριμένα, αντί για ρολόγια και πρόσβαση στο φως του ήλιου, στο μπροστινό μέρος των καταστημάτων πώλησης αγαθών οι αισθήσεις βομβαρδίζονται με προϊόντα, μυρωδιές και ήχους από τα πιο ελκυστικά τμήματα όπως αυτό με τα λουλούδια και το αρτοποιείο.

Παράλληλα, τα έντονα χρώματα ενισχύονται από ειδικό φωτισμό και ψεκασμούς ομίχλης. Ακόμη και η μουσική που ακούγεται μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς επιστημονική μελέτη έδειξε αύξηση ύψους 38% στις πωλήσεις των καταστημάτων που έπαιζαν μουσική εν συγκρίσει με εκείνα που δεν ήταν εξοπλισμένα με κάποια μουσική υπόκρουση. Όλες αυτές οι συνδυαζόμενες αισθήσεις δημιουργούν στους καταναλωτές μια θετική και υγιή διάθεση που τους ωθεί στο να γεμίσουν το καλάθι τους.

Με παρόμοιο τρόπο λειτουργούν και τα καζίνο, ιδίως σε ότι αφορά τις μυρωδιές που αναδύονται στις πολυτελείς αίθουσες. Τα αρώματα προάγουν την αίσθηση της πολυτέλειας και στο πλαίσιο αυτό τα καζίνο επενδύουν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος εστιασμένου στις αισθήσεις προκειμένου να τις ενεργοποιήσουν στον μέγιστο βαθμό, κάνοντας τους θαμώνες να αισθάνονται ευχάριστα και να παρατείνουν τον χρόνο παραμονής τους. Πρόσφατη μελέτη μάλιστα, αποκάλυψε πως οι περιοχές με τα φρουτάκια όπου υπήρχε έντονος αρωματισμός απέφερε 45% περισσότερα κέρδη σε σύγκριση με άλλες περιοχές εντός του καζίνο που ήταν οσφρητικά αδιάφορες.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τον ήχο των νομισμάτων που εκπέμπεται από τα μηχανήματα των κουλοχέρηδων καθώς αποτελεί έναν πόλο έλξης για την πλειοψηφία των επισκεπτών, παρά το γεγονός πως στην πράξη τα χάρτινα κουπόνια έχουν πλέον αντικαταστήσει τα πραγματικά νομίσματα.

Η σημασία της πρώτης εντύπωσης

Οι πιο έμπειροι σχεδιαστές γνωρίζουν ότι η πρώτη εντύπωση είναι αυτή που διαρκεί και δίνει έμφαση σε ότι βλέπουν στη συνέχεια οι καταναλωτές κατά την είσοδο τους σε ένα σούπερ μάρκετ ή ψιλικατζίδικο. Στην προσπάθεια τους να επιβραδύνουν την περιήγηση των επισκεπτών έτσι ώστε να εξετάσουν περισσότερες πιθανές αγορές, τα καταστήματα τοποθετούν μια σειρά προϊόντων εκτός συσκευασίας έτσι ώστε οι υποψήφιοι αγοραστές να μπορούν να τα δοκιμάσουν και να τα αξιολογήσουν άμεσα. Παράλληλα, η «μονοδρόμηση» στους διαδρόμους δυσκολεύει τη γρήγορη είσοδο και έξοδο των καταναλωτών. Αυτό σημαίνει πως ακόμη κι αν δεν σταθούν σε κάποιο συγκεκριμένο διάδρομο, θα περάσουν μπροστά από πολλά προϊόντα που πιθανότατα θα τους δελεάσουν.

Η φιλοσοφία των «old school» καζίνο βομβάρδιζε τους επισκέπτες με τέτοιο τρόπο ώστε να ρίχνονται στη μάχη από την πρώτη στιγμή της εισόδου τους, καθώς ήταν σύνηθες να τοποθετούνται (κυρίως) φρουτάκια ακριβώς μπροστά στην είσοδο. Ωστόσο, τα καζίνο πλέον έχουν επανασχεδιαστεί και πλέον οι κεντρικές είσοδοι θυμίζουν τα μεγάλα λόμπι των ξενοδοχείων με τα περίτεχνα έργα τέχνης και τις μοντέρνες διαρρυθμίσεις. Για παράδειγμα, η πρόσφατη ανανέωση του δημοφιλούς καζίνο Bellagio στο Las Vegas, έφερε ένα τεράστιο γλυπτό σχεδιασμένο από τον Dale Chihuly να κρέμεται από την οροφή, δίνοντας την αίσθηση στους παίκτες πως νιώθουν ευπρόσδεκτοι έτσι ώστε να δοκιμάσουν την τύχη τους σε ένα ιδιαίτερα «χαλαρό» περιβάλλον. Παράλληλα, οι είσοδοι των καζίνο είναι πλέον έτσι σχεδιασμένες ώστε να μαγνητίζουν όσο το δυνατόν περισσότερους περαστικούς.

Διαφορετικά δημογραφικά στοιχεία

Μια άλλη πρόκληση που αντιμετωπίζουν τόσο τα καζίνο όσο και τα σούπερ μάρκετ είναι η προσπάθεια έκκλησης σε μια μεγάλη ποικιλία προϋπολογισμών και δημογραφικών στοιχείων. Στα σούπερ μάρκετ, οι διάδρομοι με ύψος έξι τουλάχιστον ραφιών έχουν άφθονο χώρο για την τοποθέτηση μιας σειράς προϊόντων που πωλούνται σε διαφορετικές τιμές. Με βάση αυτή την πολιτική, μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι οι πιο ακριβές επωνυμίες βρίσκονται ακριβώς στο ύψος των ματιών, ενώ οι πιο φθηνές τοποθετούνται χαμηλά, έτσι ώστε να είναι πιο δύσκολη η παρατήρηση τους. Εξαίρεση αποτελούν οι παιδικές τροφές όπως πχ τα δημητριακά που σκόπιμα τοποθετούνται στο ύψος των ματιών των παιδιών έτσι ώστε να προσελκύσουν την προσοχή τους.

Τα καζίνο τώρα, αντιμετωπίζουν μια τεράστια αλλαγή σε ότι αφορά τα δημογραφικά στοιχεία των πιο συχνών επισκεπτών. Πιο συγκεκριμένα, οι θαμώνες ηλικίας 55-60 ετών περιορίζουν αισθητά τις επισκέψεις τους, κάτι που έχει οδηγήσει τα καζίνο να εστιάζουν στη νέα γενιά που αφορά όσους έχουν γεννηθεί τον τρέχοντα αιώνα. Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρείται η ενσωμάτωση υπηρεσιών που συμβαδίζουν με την τεχνολογία, όπως για παράδειγμα το δίκτυο Wi-Fi, η δυνατότητα φόρτισης των κινητών συσκευών και πολλές επιλογές ψυχαγωγίας όπως θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες.

Οι άνθρωποι και οι προτιμήσεις τους πάντα θα εξελίσσονται, καθιστώντας τη δημιουργία της τέλειας διάταξης ενός καταστήματος ή ενός καζίνο έναν διαρκώς κινούμενο στόχο. Οι αλλαγές αυτές έχουν πάντα έναν και μοναδικό σκοπό: να μας ωθήσουν στο να ξοδέψουμε όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως είτε αναζητούμε τα βασικά προϊόντα σε ένα ψιλικατζίδικο είτε ένα μεγάλο τζάκποτ σε ένα καζίνο, ελέγχουμε λιγότερο τις αγοραστικές μας αποφάσεις από όσο πιστεύουμε.

21+ | Αρμόδιος Ρυθμιστής ΕΕΕΠ | Κίνδυνος εθισμού & απώλειας περιουσίας | Γραμμή βοήθειας
ΚΕΘΕΑ: 210 9237777 | Παίξε Υπεύθυνα