Τα χαρακτηριστικά του παιδόφιλου & του παιδεραστή - Αναγνωρίστε τους

Σύγχυση γύρω από τους όρους «παιδόφιλος» και «παιδεραστής», όπου πολύ συχνά παρερμηνεύονται και μπερδεύονται, υπάρχει ακόμη και σήμερα.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; Πώς θα τους αναγνωρίσετε για να προστατεύσετε τα παιδιά σας; Η Μαρίνα Μόσχα, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, εξηγεί.

«Αρχικά, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι δύο όροι αφορούν δύο ξεχωριστές κατηγορίες ατόμων. Η παιδοφιλία συγκαταλέγεται στις παραφιλίες στο Διαγνωστικό Εγχεριρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, DSM-5. Η παραφιλία χαρακτηρίζεται από σεξουαλική διέγερση που προκαλείται από παρεκκλίνουσες ενέργειες ή καταστάσεις που δεν σχετίζονται άμεσα με τον συνηθισμένο τρόπο σεξουαλικής συνεύρεσης. Έτσι, η παιδοφιλία ορίζεται από επαναλαμβανόμενες και επίμονες σεξουαλικές τάσεις και φαντασιώσεις που αφορούν σεξουαλική δραστηριότητα με παιδιά. Σύμφωνα με το κριτήριο αυτό, δεν απαιτείται σωματική δραστηριότητα και, επομένως η διάγνωση της παιδοφιλίας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε άτομα που έχουν επιθυμία αλλά δεν την διαπράττουν. Ο παιδόφιλος επίσης θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 16 ετών και τουλάχιστον 5 χρόνια μεγαλύτερος από το παιδί. Αν και η παιδοφιλία αφορά και στα δύο φύλα, εν τούτοις η μεγάλη πλειονότητα των παιδόφιλων είναι άνδρες.

Ποιος είναι ο παιδόφιλος; Ποια τα χαρακτηριστικά του;

Ο παιδόφιλος χαρακτηρίζεται από κοινωνική απομόνωση και εσωστρέφεια. Συνήθως, δεν συνάπτει ερωτικούς δεσμούς και δεν παντρεύεται ποτέ καθώς ασιθάνεται άβολα με τους ενήλικες. Αναζητά να βρίσκεται μαζί με παιδιά γιατί ελκύεται από αυτά, τόσο συναισθηματικά, κοινωνικά, όσο και σεξουαλικά. Ως εκ τούτου, ο παιδόφιλος συνήθως διαλέγει καριέρα που να σχετίζεται με παιδιά, ώστε να βρίσκεται κοντά τους και να απολαμβάνει την παρέα τους. Οι παιδόφιλοι αν και επιθυμούν να έχουν σεξουαλική δραστηριότητα με παιδιά, συχνά δεν πραγματοποιούν τις ορμές τους, είτε από ηθικές αναστολές, είτε από τον φόβο της επιβολής του νόμου.

Ποιος είναι ο παιδεραστής; Ποια τα χαρακτηριστικά του;

Αντίθετα, ο παιδεραστής είναι το άτομο, το οποίο έχει κακοποιήσει σεξουαλικά ένα παιδί. Ο παιδεραστής επίσης ελκύεται από παιδιά αλλά διαφέρει συμπεριφορικά, γνωστικά και συναισθηματικά από τον παιδόφιλο. Δεν αφήνει τις ορμές του με παιδιά μόνο στη σφαίρα της φαντασίας, αλλά προβαίνει και στην πραγματοποίησή τους. Ο παιδεραστής εγκληματεί και παρενοχλεί σεξουαλικά το θύμα του. Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να απαγάγει, να βιάσει και να σκοτώσει το θύμα του.

Ο παιδεραστής σε αντίθεση με τον παιδόφιλο, παντρεύεται και αποκτά απογόνους. Επιλέγει τα θύματά του από τον οικογενειακό και τον κοινωνικό του περίγυρο. Συνήθως δεν επιθυμεί να βρίσκεται συναισθηματικά κοντά σε παιδιά, όπως ο παιδόφιλος, γι’αυτό συνήθως δεν επιλέγει χώρους εργασίας που να εμπλέκονται παιδιά. Οι παιδεραστές αρνούνται τις συνέπειες των πράξεων τους και τις εκλογικεύουν με τον ισχυρισμό ότι "και το παιδί το ήθελε".

"Θέλει να χτίσει μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί"

Συνήθως ο παιδεραστής επιλέγει να χτίσει αρχικά μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί. Αφού επιτευχθεί αυτό, στην συνέχεια το παρενοχλεί σεξουαλικά."

Πώς να προφυλάξτε τα παιδιά από πράξεις ασέλγειας ή κακοποίησης

Με τα περιστατικά κακοποίησης αλλά και ασέλγειας παιδιών να αυξάνονται σε όλο τον κόσμο, είναι χρήσιμο να γνωρίζουν οι γονείς πώς μπορούν να τα βοηθήσουν.

Όπως επισημαίνει η ΕΛΑΣ, η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων είναι η οποιουδήποτε τύπου επαφή ενός ενηλίκου (ή μεγαλύτερου εφήβου) με έναν ανήλικο ή ανήλικη με στόχο τη σεξουαλική ικανοποίηση του ενηλίκου. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι ανήλικοι κακοποιούνται από κάποιο άτομο που βρίσκεται στο κοντινό περιβάλλον τους.

Οδηγίες πρόληψης προς ενηλίκους (γονείς, εκπαιδευτικούς, κλπ.)

• Κουβεντιάστε με τα παιδιά και ακούστε ό,τι έχουν να σας πουν.
• Συζητήστε από πολύ νωρίς για τα μέρη του σώματος με το πραγματικό τους όνομα.
• Μιλήστε μαζί τους και απαντήστε στις απορίες που έχουν για τις ανθρώπινες σχέσεις και το σεξ.
• Μάθετε στα παιδιά τα όρια και εξηγήστε ότι κανείς δεν πρέπει να τα παραβιάζει.
• Τονίστε τους ότι το σώμα τους είναι δικό τους.
• Κερδίστε την εμπιστοσύνη τους και δώστε τους το δικαίωμα να μπορούν να σας πουν οτιδήποτε χωρίς να φοβούνται ή να ντρέπονται.
• Διδάξτε τους τις συμπεριφορές που είναι αποδεκτές απέναντι στους ενηλίκους, αλλά και απέναντι στα παιδιά της ηλικίας τους.
• Συνοδέψτε τα παιδιά στις δραστηριότητές τους και γνωρίστε όλους τους ενηλίκους και μεγαλύτερους εφήβους που ενδεχομένως έχουν επαφή και επικοινωνία με το παιδί σας.
• Ζητήστε από το παιδί να σας υποδείξει το ίδιο ένα πρόσωπο αναφοράς εκτός της οικογένειας, στο οποίο να μπορεί να μιλήσει αν για οποιοδήποτε λόγο εσείς δεν είστε διαθέσιμοι.

Σημάδια που πρέπει να προσέξετε:

• Παρουσιάζει το παιδί κάποια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά του;
• Μήπως εμφανίζει ξαφνικά προβλήματα στον ύπνο ή βλέπει πιο συχνά εφιάλτες;
• Ζωγραφίζει θέματα με σεξουαλικό περιεχόμενο;
• Έχει σεξουαλική συμπεριφορά που δεν ταιριάζει με την ηλικία του ή επιδεικνύει σεξουαλική συμπεριφορά προς άλλα παιδιά;
• Έχει παλινδρομήσει σε προηγούμενες συμπεριφορές, ενώ είχε αποκτήσει έλεγχο των σφιγκτήρων;
• Φοβάται πρόσωπα ή μέρη που δεν φοβόταν παλιότερα;
• Μιλάει τον τελευταίο καιρό συνέχεια για κάποιον ενήλικο για τον οποίο δε μιλούσε στο παρελθόν;
• Έχει χρήματα (ή καινούρια ρούχα, αντικείμενα, κλπ.) που δεν μπορεί να δικαιολογήσει την προέλευσή τους;
• Προσπαθεί να σας πει κάτι, αλλά σταματά όταν εμφανίζεται κάποιος άλλος ενήλικος;
• Έρχεται σπίτι με σκισμένα ρούχα ή λερωμένα εσώρουχα;
• Εμφανίζει δυσκολία να περπατήσει ή να καθίσει;

Τι κάνουμε όταν υποψιαζόμαστε ότι ένα παιδί κακοποιείται:

• Διατηρούμε την ψυχραιμία μας και επιλέγουμε έναν ιδιωτικό και ασφαλή χώρο για να μιλήσουμε με το παιδί.
• Πιστεύουμε ό,τι μας λέει και δεν προσπαθούμε να διερευνήσουμε την αλήθεια ή μη των λεγομένων του.
• Κάνουμε μόνο ανοιχτές ερωτήσεις και δεν καθοδηγούμε το παιδί (π.χ. «τι συνέβη μετά;» και όχι «τι άλλο σου έκανε;»).
• Αποφεύγουμε οποιαδήποτε ερώτηση μπορεί να απαντηθεί με ένα σκέτο «ναι» ή «όχι» (π.χ. «σου είπε μετά να μην μιλήσεις σε κανέναν;»).
• Δεν εκφράζουμε οποιαδήποτε κρίση για το δράστη και τις πράξεις του.
• Δεν κάνουμε ποτέ και για κανένα λόγο καμία απολύτως ερώτηση που να ξεκινάει με τη λέξη «γιατί;» ή φράσεις όπως «για ποιο λόγο...», κλπ.
• Τονίζουμε ότι υπάρχουν και άλλα παιδιά που τους έχει συμβεί κάτι παρόμοιο, αλλά και ότι υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να βοηθήσουν, ωστόσο αποφεύγουμε τις υποσχέσεις.
• Εξηγούμε στο παιδί ότι θα πρέπει να απευθυνθούμε στις αρμόδιες Αρχές για να το βοηθήσουν και το ευχαριστούμε για την εμπιστοσύνη που μας έδειξε με το να μας μιλήσει.
• Αναφέρουμε οποιοδήποτε περιστατικό κακοποίησης ανήλικου, ανήλικης, αμέσως.
• Έχουμε υποχρέωση να το κάνουμε και καμία δικαιολογία να το αποκρύψουμε.

Για αναφορές περιστατικών κακοποίησης ανηλίκων μπορείτε να απευθυνθείτε:

• στην Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής - Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής (ΓΑΔΑ): Λεωφ. Αλεξάνδρας 173, τηλ. 210 6476370, email: ypa.daa@hellenicpolice.gr
• στην Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης: Μοναστηρίου 326, τηλ. 2310 388456.
• στις κατά τόπους Υπηρεσίες Ασφάλειας των Νομών των υπόλοιπων Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας.

Για αναφορές περιστατικών διαδικτυακής παρενόχλησης - παιδοφιλίας ή πορνογραφίας ανηλίκων, μπορείτε να επικοινωνείτε με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στα ακολούθα στοιχεία επικοινωνίας:

• Τηλεφωνικά: 11188
• Με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) στο: ccu@cybercrimeunit.gov.gr