Financial Times: Απογοητευμένοι οι Ισπανοί με Γερμανία και Μέρκελ

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα «τις τελευταίες ημέρες τα λόγια των Ισπανών για τη Γερμανία και την καγκελάριο Μέρκελ, είναι παγωμένα, ενώ την ίδια ώρα οι δημοσκοπήσεις αποκαλύπτουν μια ευρεία αίσθηση ότι η Γερμανία έχει γίνει πολύ ισχυρή στην Ευρώπη και ότι ταυτόχρονα είναι απρόθυμη να βοηθήσει τις χώρες της περιφέρειας που έχουν πληγεί από την ύφεση

Μόλις πριν από ένα χρόνο, σημειώνει η εφημερίδα, οι Ισπανοί δήλωναν ότι η Μέρκελ είναι ο πιο αξιοθαύμαστος ηγέτης στην Ευρώπη. Σήμερα, την τοποθετούν κάτω από τους ηγέτες της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Βρετανίας.

«Οι χώρες της νότιας Ευρώπης έχουν ένα πρόβλημα αυτή τη στιγμή, και το πρόβλημα αυτό λέγεται Μέρκελ», τονίζει ο Μανουέλ Κονεχέρο, ιδιοκτήτης μιας μικρής επιχείρησης στο κέντρο της Μαδρίτης. «Οι Γερμανοί έχασαν δύο πολέμους πληρώνοντας πολύ υψηλό κόστος. Τώρα έχουν την ευκαιρία να κερδίσουν αυτόν τον νέο πόλεμο χωρίς να ρίξουν ούτε έναν πυροβολισμό, κι ενώ άλλες χώρες γύρω τους έχουν τραυματιστεί».

Οι Ισπανοί γνωρίζουν ότι οι δραστικές περικοπές και οι επώδυνες αυξήσεις των φόρων αποφασίστηκαν στη Μαδρίτη. Πολλοί, όμως, βλέπουν τον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι όπως τον βλέπει ο Περίδης, ο σκιτσογράφος της Ελ Παϊς: έναν μαζεμένο και φοβισμένο τύπο μπροστά σε μια πανίσχυρη καγκελάριο.

Όπως επισημαίνει ο Τσαρλς Πάουελ, διευθυντής του Real Instituto Elcano της Μαδρίτης, οι Ισπανοί περίμεναν από τη Μέρκελ να συμπεριφερθεί όπως ο Χέλμουτ Κολ. «Θυμούνται τον Κολ να θυσιάζει τα γερμανικά συμφέροντα για χάρη της Ευρώπης. Υπάρχει μια δυσαρέσκεια, αν όχι μια έκπληξη, για την κριτική διάθεση πολλών Γερμανών απέναντι στις οικονομικές επιδόσεις της Ισπανίας».

Από τη στιγμή που ο Ραχόι ανέλαβε την εξουσία, στα τέλη του 2011, προσπάθησε να αντιγράψει πολλές από τις στρατηγικές που βοήθησαν τη Γερμανία να βγει από τη δική της ύφεση πριν από μια δεκαετία. Στις στρατηγικές αυτές περιλαμβάνεται η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας και η έμφαση στις εξαγωγές και την ανταγωνιστικότητα. Η Ισπανία προσπαθεί επίσης να αντιγράψει ένα βασικό στοιχείο του γερμανικού εκπαιδευτικού συστήματος, την ενθάρρυνση δηλαδή πολλών νέων να ακολουθούν επαγγελματική εκπαίδευση όταν τελειώνουν το σχολείο.

Στα μάτια της κυβέρνησης, τα μέτρα αυτά έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς: το κόστος της εργασίας έχει μειωθεί, η ανταγωνιστικότητα αυξάνεται, το ίδιο και οι εξαγωγές. Η Morgan Stanley εξέφρασε πριν από λίγους μήνες την εκτίμηση ότι η Ισπανία μπορεί να γίνει «η επόμενη Γερμανία της ευρωζώνης».

Παρ'όλα αυτά, η ένταση ανάμεσα στο Βερολίνο και τη Μαδρίτη μοιάζει να μεγαλώνει. Ισπανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι περιμένουν τώρα μεγαλύτερη υποστήριξη από το Βερολίνο και ότι θέλουν να σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος στο ζήτημα της τραπεζικής ένωσης. Ο Ραχόι ζητά από το Βερολίνο να ενθαρρύνει περισσότερο την εγχώρια ζήτηση, κάτι που θα τονώσει τις ισπανικές εξαγωγές.

«Οι Ισπανοί περιμένουν από τη Γερμανία μια πιο επεκτατική πολιτική», επισημαίνει ο Αντρές Ορτέγκα, σύμβουλος της προηγούμενης κυβέρνησης. «Θέλουν περισσότερες παρεμβάσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ταχύτερα βήματα προς την τραπεζική ένωση. Θέλουν επίσης μια μορφή ευρωομολόγων».

Οι Γερμανοί όμως – προσθέτει ο Ορτέγκα – δεν είναι σίγουροι ότι οι Ισπανοί προβαίνουν στις σωστές μεταρρυθμίσεις. Ο Τόμας Στέλινγκ, διευθυντής του Ιδρύματος Κόνραντ Αντενάουερ στη Μαδρίτη, το θέτει ως εξής: «Υπάρχει κίνδυνος να εισέλθουμε σε μια φάση όπου η μια πλευρά θα λέει 'Είμαστε δυσαρεστημένοι επειδή δεν μας βοηθήσατε' και η άλλη πλευρά θα απαντά 'Είμαστε δυσαρεστημένοι επειδή δεν βλέπουμε η βοήθειά μας να έχει αποτελέσματα'».

Παρά τις εντάσεις αυτές, πάντως, η θεμελιώδης σχέση ανάμεσα στις δύο χώρες παραμένει αμετάβλητη. Το κοινωνικό και οικονομικό μοντέλο της Γερμανίας εξακολουθεί να αποτελεί πρότυπο για τους Ισπανούς, ενώ οι Γερμανοί δεν κουράζονται να επαναλαμβάνουν ότι η Μαδρίτη έχει κάνει περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα της περιφέρειας για να αποκαταστήσει την οικονομική της ευρωστία. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα, για παράδειγμα, οι Ισπανοί σπανίως κάνουν συγκρίσεις με το ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας. Βοηθά βέβαια και το γεγονός ότι η Ισπανία είναι μια από τις λίγες χώρες της Ευρώπης που δεν ήταν ποτέ σε πόλεμο με τη Γερμανία...