Εκθεση των ΗΠΑ: Η Κύπρος έχει υψηλά ποσοστά σωματεμπορίας
Εκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, σχετικά με την εμπορία προσώπων για το 2014 στη Κύπρο, αποκαλύπτει πως η κυβέρνηση δεν έκανε ικανοποιητικές έρευνες για τον εντοπισμό δραστών. Επιπλέον, επισημαίνει πως οι τιμωρίες των καταδικασθέντων για εγκλήματα σωματεμπορίας ήταν μικρές.
Ετσι το αμερικανικό Υπουργείο υποβάθμισε την Κύπρο στην Κατηγορία 2 Υπό Επιτήρηση (Tier 2 WatchList), από την Κατηγορία 2 που ήταν προηγουμένως. Στην Κατηγορία 3, που είναι η χειρότερη, τοποθέτησε τα κατεχόμενα.
Χώρα προέλευσης και προορισμού
Η Κύπρος περιγράφεται στην έκθεση ως χώρα προέλευσης και προορισμού για άντρες και γυναίκες θύματα εμπορίας για εργασιακή και σεξουαλική εκμετάλλευση.
Παραθέτοντας κάποια θετικά στοιχεία που αφορούν τον τομέα αυτό, η έκθεση υπενθυμίζει ότι τον Απρίλη 2014 η κυβέρνηση θέσπισε νόμο που εφαρμόζει την Οδηγία της ΕΕ και ενισχύει το νομικό πλαίσιο καταπολέμησης του trafficking, ενώ υιοθέτησε ένα νέο εθνικό σχέδιο δράσης για καταπολέμηση του trafficking, για την περίοδο 2013-15.
Προσθέτει ότι η κυβέρνηση ενίσχυσε το Γραφείο Καταπολέμησης της Εμπορίας Προσώπων της Αστυνομίας με ένα συνολικό αριθμό οκτώ λειτουργών, περιλαμβανομένου δικανικού ψυχολόγου, εγκληματολόγου και κοινωνικού λειτουργού.
Εν τούτοις, σύμφωνα με τους Αμερικανούς, «υπήρξε σημαντική υποχώρηση στις αστυνομικές προσπάθειες. Η διερεύνηση υποθέσεων μειώθηκε κατά 68%, οι προσαγωγές στο δικαστήριο κατά 70% και οι καταδίκες κατά 55%».
Μικρές τιμωρίες, λιγότερα θύματα
Σύμφωνα με την αμερικανική έκθεση, η πλειοψηφία των δραστών συνέχισαν να καταδικάζονται με βάση τον ποινικό κώδικα που προνοεί ελαφρότερες τιμωρίες από αυτές του νόμου κατά της εμπορίας προσώπων. Η κυβέρνηση αναγνώρισε λιγότερα θύματα εμπορίας, ενώ ένα από τα θύματα αυτά απελάθηκε παράνομα. Συγκεκριμένα η κυβέρνηση αναγνώρισε 25 θύματα εμπορίας το 2013, σε σύγκριση με 34 το 2012. Τα 8 από τα 25 θύματα ήταν άντρες, ενώ τα 12 από τα 25 ήταν θύματα trafficking στην εργασία.
Το 2013 υπήρξε αυξημένος αριθμός αναγνωρισμένων θυμάτων εμπορίας στην εργασία, από την Ινδία. Αιτητές ασύλου από τη νοτιοανατολική Ασία, την Αφρική και την Ανατολική Ευρώπη υπήρξαν θύματα καταναγκαστικής εργασίας στις οικοδομές, τη γεωργία και την οικιακή εργασία. Ασυνόδευτα παιδιά, παιδιά μεταναστών και αιτητών ασύλου, παραμένουν ιδιαίτερα ευάλωτα στο σωματεμπόριο και την καταναγκαστική εργασία.
Τα κατεχόμενα στην Κατηγορία 3
Για την κατάσταση του σωματεμπορίου στα κατεχόμενα, η αμερικανική έκθεση σημειώνει ότι δεδομένου ότι οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν την αποκαλούμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», δεν μπορούν να την κατατάξουν επίσημα. Αν μπορούσαν να το κάνουν, θα την κατέτασσαν στη χειρότερη κατηγορία 3.
Η έκθεση διαζωγραφίζει με σκοτεινά χρώματα την κατεχόμενη περιοχή που ελέγχουν οι Τούρκοι όσον αφορά ζητήματα σεξουαλικής και εργασιακής εκμετάλλευσης, χαρακτηρίζοντας τα κατεχόμενα «ζώνη ατιμωρησίας της εμπορίας ανθρώπων».
Αναφέρει ότι είναι προορισμός γυναικών από την Κεντρική Ασία, την ανατολική Ευρώπη και την Αφρική που εξαναγκάζονται στην πορνεία σε νυχτερινά κλαμπ ιδιοκτησίας Τουρκοκυπρίων. Προσθέτει ότι άντρες και γυναίκες εξαναγκάζονται να δουλεύουν υπό καθεστώς σκληρής εκμετάλλευσης στις οικοδομές, τη γεωργία, την οικιακή εργασία, τα εστιατόρια και το λιανικό εμπόριο. Τα θύματα στην εργασία ελέγχονται μέσω χρεών, απειλών απέλασης, περιορισμού στη μετακίνηση και απάνθρωπων συνθηκών ζωής και εργασίας.
Κι όλα αυτά χωρίς να υπάρχει «νόμος» που να απαγορεύει την εμπορία προσώπων στον κατεχόμενο «βορρά», ή να καταδικάζει τους εγκληματίες που κατάσχουν τα διαβατήρια των θυμάτων ή κατακρατούν τους μισθούς τους, ενώ οι Τουρκοκύπριοι δεν παρέχουν εκπαίδευση για αναγνώριση ή διερεύνηση θυμάτων και υποθέσεων εμπορίας ανθρώπων.
Ανησυχεί η Cyprus STOP Trafficking
Σχολιάζοντας την υποβάθμιση της Κύπρου στην έκθεση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών, η οργάνωση CyprusSTOPTrafficking που ασχολείται με το φαινόμενο της εμπορίας προσώπων από το 2007, αναφέρει ότι «φοβόταν αυτή την αρνητική αξιολόγηση από τότε που το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, είχε απελάσει αναγνωρισμένο θύμα εμπορίας τον Ιούλιο του 2103, που μάλιστα ήταν από τις σπάνεις περιπτώσεις που είχε δώσει ικανοποιητική μαρτυρία στο δικαστήριο και έτσι καταδικάστηκε ο κατηγορούμενος σε ποινή φυλάκισης».
Προστίθεται ότι «το άλλο που μας είχε ανησυχήσει και συνεχίζει να μας ανησυχεί, είναι το γεγονός ότι παρόλο που το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων της Αστυνομίας έχει τώρα οκτώ αστυνομικούς, δεν φαίνεται να λειτουργεί ικανοποιητικά. Ξέρουμε ότι η δομή της Αστυνομίας είναι μια μεγάλη πυραμίδα με απαράκαμπτη ιεραρχία. Πολλές φορές έχουμε την εντύπωση ότι κάπου μεταξύ του Γραφείου Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων και του Αρχηγού της Αστυνομίας, το θέμα σκαλώνει.
Είναι λόγω γραφειοκρατίας, ή γιατί ορισμένοι υψηλόβαθμοι αστυνομικοί δεν έχουν ακόμα καταλάβει τι είναι η εμπορία προσώπων, παρά τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και δεν δίνουν την σημασία που πρέπει στην καταπολέμηση αυτού του εγκλήματος;
Όσο δε για την δικαιοσύνη, είναι γνωστό ότι περπατά με βήματα χελώνας, πράγμα το οποίο ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την ατιμωρησία των ενόχων. Μια δίκη που αρχίζει μετά από πέντε χρόνια και κρατεί άλλα τρία, ευνοεί τους κατηγορουμένους. Κανένα θύμα δεν μπορεί να δώσει ικανοποιητική μαρτυρία για τα τρομερά που έχει βιώσει μετά από έξι χρόνια».
Διαβάστε επίσης
Πήγε να τον σφάξει για τα μάτια... μιας σερβιτόρας