Δύσκολες μέρες και για τα Fast Food

· Η αξία της εγχώριας αγοράς αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης, παρουσίασε ανοδικές τάσεις την περίοδο 1992-2008, ενώ το 2009 και το 2010 παρουσίασε πτώση κατά 3,9% και3,7% αντίστοιχα. Το 2011 η εξεταζόμενη αγορά εκτιμάται ότι σημείωσε νέα υποχώρηση (-7%) σε σχέση με το 2010.

· Τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην αγορά είχαν οι αλυσίδες εστιατορίων με βάση το burger. Ακολούθησε η κατηγορία snack-sandwich, η κατηγορία pizza, η κατηγορία σουβλάκι-ethnic και τέλος η κατηγορία «λοιποί» .

Στον κλάδο των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης δραστηριοποιείται σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων, οι οποίες μπορούν να διακριθούν σε μερικές βασικές κατηγορίες (burger, pizza, snack-sandwich, σουβλάκι-ethnic και «λοιποί»). Μεταξύ των εταιρειών του κλάδου οι οποίες έχουν στην ιδιοκτησία τους τα διάφορα εμπορικά σήματα, παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις ως προς τη σύνθεση των πωλήσεών τους και το ουσιαστικό αντικείμενο δραστηριότητας. Σε ορισμένες από αυτές ο κύκλος εργασιών προέρχεται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό του από πωλήσεις προς δικαιοδόχους ή την είσπραξη δικαιωμάτων, ενώ σε άλλες αφορά κυρίως την απ' ευθείας εκμετάλλευση εταιρικών εστιατορίων. Ο βαθμός στον οποίο κάθε επιχείρηση χρησιμοποιεί το θεσμό της δικαιόχρησης (και κατ΄ επέκταση η σύνθεση του κύκλου εργασιών καθεμίας) διαφέρει ανάλογα με την έκταση του δικτύου της κάθε αλυσίδας, το χρονικό διάστημα παρουσίας της στη συγκεκριμένη αγορά και την πολιτική γεωγραφικής επέκτασης που εφαρμόζει. Οι πρόσφατες μεταβολές και προοπτικές εξέλιξης του συγκεκριμένου κλάδου παρουσιάζονται στη δωδέκατη έκδοση της σχετικής Κλαδικής Μελέτης που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group Α.Ε.

Σχετικά με την πορεία και τη διάρθρωση της αγοράς των Αλυσίδων Εστιατορίων Γρήγορης Εξυπηρέτησης, η Διευθύντρια Οικονομικών - Κλαδικών Μελετών της ICAP Group, κ. Σταματίνα Παντελαίου, τόνισε τα εξής:

«Η συνολική αξία της εγχώριας αγοράς των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης, παρουσίασε ανοδική τάση την περίοδο 1992-2008, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 15,2%. Αντίθετα, το 2009 παρουσίασε μείωση κατά 3,9% σε σύγκριση με το 2008. Η πτωτική τάση συνεχίστηκε και το 2010, με το μέγεθος αγοράς να μειώνεται κατά 3,7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Για το 2011 η συνολική αξία της αγοράς εστίασης εκτιμάται ότι κινήθηκε επίσης καθοδικά (-7%).

Ο βαθμός συγκέντρωσης στον κλάδο των αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης είναι αρκετά υψηλός, καθώς οι έξι μεγαλύτερες επιχειρήσεις εκτιμάται ότι συγκέντρωσαν από κοινού ποσοστό της τάξης του 71,3% της συνολικής αγοράς αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης το 2010.

Τη μεγαλύτερη συμμετοχή στη συνολική αγορά εστίασης μέσω οργανωμένων αλυσίδων γρήγορης εξυπηρέτησης είχαν οι αλυσίδες με βάση το Burger με ποσοστό 37,4%. Ακολούθησε η κατηγορίαsnack-sandwich με ποσοστό 33,4%».

Η κατηγορία burger, εμφάνισε μείωση 3% την περίοδο 2010/09. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης την περίοδο 2002-2010 ήταν 0,5%, σημείο ενδεικτικό φαινομένων «κορεσμού» στη συγκεκριμένη κατηγορία. Παράλληλα, η κατηγορία pizza, μετά από μια ανοδική πορεία την περίοδο 2002/2008, όπου αναπτύχθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 7,0%, το 2009 παρουσίασε πτώση κατά 11,6%. Περεταίρω πτώση 3,6% παρουσίασε το 2010/2009. Η κατηγορία σουβλάκι - ethnic παρουσίασε διακυμάνσεις την περίοδο 2002-2010 και σε γενικές γραμμές η εξέλιξή της ήταν φθίνουσα. Το 2010 η συγκεκριμένη αγορά παρουσίασε μείωση της τάξης του 28%. Η κατηγορία snack-sandwich αναπτύχθηκε με έντονο ρυθμό την περίοδο 2002-2010 συνολικά (μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης 6,2%). Τέλος η κατηγορία «λοιποί» παρουσίασε διακυμάνσεις την περίοδο 2002/2010 με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 6,2%.

Στα πλαίσια της μελέτης έγινε και χρηματοοικονομική ανάλυση αντιπροσωπευτικών επιχειρήσεων αλυσίδων γρήγορης εξυπηρέτησης. Με βάση τον ομαδοποιημένο ισολογισμό που προέκυψε από δείγμα 15 αντιπροσωπευτικών εταιρειών, προκύπτουν τα εξής:

Οι συνολικές πωλήσεις των εταιρειών του δείγματος εμφάνισαν οριακή μόνο μεταβολή (0,97%) το 2010. Το μικτό κέρδος αυξήθηκε κατά 2,7%. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα λοιπά λειτουργικά έξοδα υπερκάλυψαν τα συνολικά μικτά κέρδη, με συνέπεια την εμφάνιση αρνητικού λειτουργικού αποτελέσματος και τα δύο έτη (2009-2010). Κατ’ επέκταση το τελικό καθαρό αποτέλεσμα ήταν ζημιογόνο και τα δύο έτη, ενώ διαπιστώνεται και υπερδιπλασιασμός των ζημιών το 2010.

Η μελλοντική εξέλιξη του κλάδου θα εξαρτηθεί από την ανάπτυξή του σε “κλειστές” και “ανοικτές” αγορές, αλλά και από τις γενικότερες εξελίξεις στη χώρα μας, δεδομένου ότι η ζήτηση επηρεάζεται από τη μείωση του διαθέσιμου οικογενειακού εισοδήματος, η οποία στα πλαίσια της οικονομικής κρίσης γίνεται όλο και πιο έντονη.