Όσκαρ Πιστόριους: Έγκλημα την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου – Η υπόθεση που σόκαρε τον πλανήτη

Τα τελευταία χρόνια τα εγκλήματα πάθους και ζήλιας αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης της επιστημονικής κοινότητας, καθώς η αύξηση τους ήταν δραματική. Είναι χαρακτηριστικό ότι φτάνουν το 20% των συνολικών περιπτώσεων, ένα ποσοστό ιδιαίτερα μεγάλο, αν αναλογιστεί κανείς ότι το αντίστοιχο για τους προμελετημένους φόνους φτάνουν μόλις στο 5%.

Ένα από τα εγκλήματα πάθους και ζήλιας που συγκλόνισαν όλο τον πλανήτη και παραμένει αξέχαστο, έγινε πριν από οκτώ χρόνια, ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου. Ήταν Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013, όταν ο Πιστόριους πυροβόλησε θανάσιμα τη σύντροφο του, Ρίβα, σε μια υπόθεση που η απόφαση άλλαξε πολλές φορές.

Η... γέννηση του «Blade Runner»

Ο Νοτιοαφρικανός ακρωτηριάστηκε και στα δυο του πόδια, κάτω από τα γόνατα, καθώς εκ γενετής του έλειπε η περόνη. Αυτό, όμως, δεν τον απέτρεψε να ασχοληθεί με τον αθλητισμό, κάνοντας διάφορα αθλήματα, μέχρι να τον κερδίσει ο στίβος. Είχε τις πρώτες του διακρίσεις στην Αθήνα σε ηλικία μόλις 18 ετών και κατέκτησε συνολικά οκτώ μετάλλια σε τρεις συνεχόμενους Παραολυμπιακούς Αγώνες (2004, 2008, 2012).

Μετά από μεγάλη προσπάθεια, που κράτησε έξι χρόνια, καθώς τόσο η IAAF, όσο και αρκετοί αθλητές πίστευαν ότι τα τεχνητά μέλη του χρησιμοποιούσε του έδιναν πλεονέκτημα, κατόρθωσε να λάβει μέρος και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου. Εξασφάλισε τη συμμετοχή του μέσω του παγκοσμίου πρωταθλήματος του 2011 στην Νταεγού, όπου κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο στη σκυταλοδρομία 4x400 μ. Στους Αγώνες του 2021 έφτασε μέχρι τον ημιτελικό των 200μ. και αγωνίστηκε στον τελικό της σκυταλοδρομίας με την Νότια Αφρική, της οποίας ήταν σημαιοφόρος στην τελετή λήξης του Λονδίνου.

Ο Πιστόριους πήρε το παρατσούκλι «Blade Runner» από την ομώνυμη ταινία επιστημονικής φαντασίας κι ουσιαστικά ερμηνεύεται ως «αυτός που τρέχει πάνω σε λεπίδες». Γενικότερα, η ιστορία του θα μπορούσε να αποτελέσει έμπνευση και παράδειγμα για χιλιάδες ανθρώπους, ωστόσο τα πάντα άλλαξαν εκείνη την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου.

Περπάτησε δίχως τα προσθετικά άκρα

Η γραμμή υπεράσπισης του Πιστόριους ανέφερε ότι επρόκειτο για ατύχημα, καθώς πέρασε την Στίνκαμπ για κλέφτη που είχε μπει στο σπίτι. Μάλιστα, η ιστορία που ειπώθηκε από την πλευρά του, αλλά κυρίως η κίνηση του να περπατήσει στην αίθουσα του δικαστηρίου, δίχως τα τεχνητά μέλη του, συγκίνησαν το ακροατήριο. Αυτό επί της ουσίας είχαν στο μυαλό τους κι οι δικηγόροι του, όταν κατέθεσαν το συγκεκριμένο αίτημα, να πείσει το δικαστήριο πόσο αδύναμος και φοβισμένος ήταν εκείνη τη νύχτα, ειδικά από τη στιγμή που πίστευε ότι είχε μπει κάποιος ληστής σπίτι του.

Σύμφωνα με όσα υποστήριξε, η πρώτη του κίνηση, μόλις άκουσε έναν θόρυβο από το μπάνιο, ήταν να πιάσει το όπλο του (ήταν μεγάλος λάτρης) και να φωνάξει «Βγες από το σπίτι μου! Έξω από το σπίτι μου». Πήγε προς τα εκεί, χωρίς να προλάβει να φορέσει τα προσθετικά άκρα του κι η πόρτα έκλεισε με δύναμη, ενώ ζήτησε από τη Ρίβα να καλέσει την αστυνομία. Πριν το καταλάβει, πυροβόλησε τέσσερις φορές προς την κλειδωμένη πόρτα του μπάνιου, αλλά όταν γύρισε στο κρεβάτι δεν είδε τη σύντροφο του. Άρχισε να την ψάχνει, ενώ στη συνέχεια πήρε τα τεχνητά μέλη του κι ένα ρόπαλο του κρίκετ κι έσπασε την πόρτα του μπάνιου.

«Ανοίγω την πόρτα και βλέπω τη Ρίβα πάνω από την τουαλέτα. Έχει πέσει πάνω από την τουαλέτα. Και τότε ήξερα πως την είχα σκοτώσει. Ήξερα πως ήταν νεκρή. Έπεσα στα γόνατα και την τράβηξα πάνω μου» ανέφερε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε: «Βλέπω αίμα παντού… Και δεν ξέρω τι να κάνω. Προσπαθώ να τη σηκώσω αλλά υπάρχει τόσο αίμα που δεν μπορώ να σταθώ. Πίστεψα πως η Ρίβα είχε αρχίσει να αναπνέει κι έτσι έβαλα τα δάχτυλά μου στο στόμα της και προσπάθησα να της κάνω τεχνητή αναπνοή αλλά υπήρχε τόσο αίμα…».

Όπως ήταν φυσικό όλα τα παραπάνω συγκίνησαν το ακροατήριο, ωστόσο όπως αποδείχθηκε ήταν απλά μια ιστορία, η οποία απείχε πολύ από την πραγματικότητα.

Οι γείτονες «καίνε» τον Πιστόριους

Τα όσα υποστήριξε ο Πιστόριους, αντικρούστηκαν από τα λεγόμενα πολλών από τους συνολικά 107 μάρτυρες που κλήθηκαν, με τους γείτονες να «καίνε» τον Παραολυμπιονίκη. Μια εξ αυτών, η Μισέλ Μπέργκερ, ανέφερε ότι ξύπνησε στις 3 τα ξημερώματα, ακούγοντας κραυγές κι όπως είπε χαρακτηριστικά: «Ήταν πολύ τραυματικό για μένα. Η κοπέλα ούρλιαζε και φώναζε για βοήθεια. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ο κύριος Πιστόριους δεν άκουσε τις φωνές της».

Μια άλλη μάρτυρας, η Εστέλ φαν ντερ Μέρβε, ανέφερε ότι άκουσε δυνατές λογομαχίες πριν τους πυροβολισμούς, ενώ ο υπεύθυνος ασφαλείας της κατοικίας επικοινώνησε με τον Πιστόριους, ο οποίος του είπε ότι: «Όλα πάνε καλά», αλλά εκείνος κατάλαβε πως έκλαιγε. Επίσης, αρκετοί τον περιέγραψαν ως έναν άνθρωπο με μεγάλη ψυχραιμία, που ήξερε να ελίσσεται σε δύσκολες καταστάσεις κι ο οποίος αγαπούσε τα όπλα. Σύμφωνα μάλιστα με τον στενό του φίλο, Ντάρεν Φρέσκο, λίγες ημέρες πριν τη δολοφονία είχε παραγγείλει επτά όπλα αξίας 3.200 ευρώ!

Ο Σεσίλ Μάιερς, ο οποίος ήταν σαν πατέρας για το 29χρονο μοντέλο κι αυτός που αναγνώρισε το πτώμα της, δήλωσε ότι η Στίνκαμπ ένιωθε εγκλωβισμένη, καθώς ο Πιστόριους ήταν «πιεστικός, κτητικός και κακοδιάθετος». Όπως ανέφερε: «Πήγαν μαζί σε μια απονομή βραβείων και από τότε δεν την άφηνε σε ησυχία. Της έστελνε συνεχώς μηνύματα, ήταν φορτικός, της τηλεφωνούσε συνέχεια».

Η πρώην κοπέλα του Νοτιοαφρικανού, Σαμάνθα Τέιλορ κατέθεσε ότι είχε πάντα μαζί του ένα όπλο, το οποίο άφηνε τα βράδια στο κομοδίνο δίπλα από τα πρόσθετα μέλη του. Επίσης, σε δηλώσεις της παραδέχθηκε ότι τον φοβόταν, λέγοντας ότι: «Θα μπορούσα να ήμουν εγώ (σ.σ. στη θέση της Ρίβα)».

Μέσα σε αυτά προσθέστε και δύο ιατροδικαστικές εκθέσεις, οι οποίες αναφέρουν ότι το μαύρο φόρεμα που φορούσε το άτυχο μοντέλο, όταν τη βρήκε η αστυνομία, δεν είχε πάνω του οπές που να ταιριάζουν με τα τραύματα από τις σφαίρες. Επίσης, όπως υποστήριξε ο Κάλβιν Μόλετ, ένας από τους δύο ιατροδικαστές, στη μπλούζα της βρέθηκε λίγο αίμα, ενώ αν όντως τη φορούσε την ώρα του πυροβολισμού θα έπρεπε να είχε μουσκέψει τελείως.

«Ο Πιστόριους ήξερε τι έκανε»

Η υπόθεση τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας παγκοσμίως και το Discovery γύρισε ντοκιμαντέρ με τίτλο «Τα δάκρυα ενός εγκλήματος». Σε αυτό παρουσιάστηκαν ακόμα κι οι σφαίρες, με τις οποίες ο Πιστόριους έβαλε τέλος στη ζωή της Στίνκαμπ κι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο, ώστε η κατηγορία να αλλάξει από ανθρωποκτονία εξ αμελείας σε εκ προθέσεως. Ο εμπειρογνώμονας Κρις Μανγκένα μιλώντας για την υπόθεση, σοκάρει με τον ισχυρισμό ότι ο παραολυμπιονίκης «ήξερε τι έκανε», για να συμπληρώσει στη συνέχεια: «Η Ρίβα στεκόταν πίσω από την πόρτα, δεν ήταν σε καθιστή θέση. Αυτό σημαίνει ότι έτρεξε στην τουαλέτα και κλείδωσε, περίμενε, πίσω από την πόρτα, μέσα στην τουαλέτα. Ο πρώτος πυροβολισμός τη βρήκε στον μηρό και μετά από αυτόν τον πυροβολισμό έπεσε στο έδαφος. Πιθανώς ούρλιαξε και έπεσε».

0103

0203

0303

Ο Μανγκένα με τη χρήση ειδικών γραφικών έδειξε την τροχιά που διέγραψαν οι σφαίρες, περιγράφοντας τον τρόπο που η Ρίβα έπεσε πάνω σε ένα έπιπλο με περιοδικά, σημείο που γνώριζε ο Πιστόριους. «Πυροβόλησε κατευθείαν προς το έπιπλο. Αυτό μου δείχνει ότι γνώριζε τι έκανε» σημείωσε ο εμπειρογνώμονας.

Οι αποκαλύψεις αυτές άλλαξαν τα δεδομένα, καθώς αρχικά η δικαστής Τοκοζίλε Μασίπα, παρά τις μαρτυρίες των γειτόνων, δεν είχε πειστεί ότι ο Νοτιοαφρικανός είχε πρόθεση να σκοτώσει τη σύντροφο του. «Είμαι της γνώμης ότι ο κατηγορούμενος ενήργησε υπερβολικά γρήγορα και έκανε υπερβολική χρήση βίας. Στις συνθήκες αυτές, είναι σαφές πως επέδειξε αμέλεια» φέρεται να δήλωσε η δικαστής. Ως εκ τούτου, κρίθηκε ένοχος για ανθρωποκτονία από αμέλεια κι αθωώθηκε από τις κατηγορίες για φόνο εκ προμελέτης και φόνο β' βαθμού.

Οι αντιδράσεις κι η αλλαγή της απόφασης

Στον Πιστόριους επιβλήθηκαν πέντε χρόνια κάθειρξης, τα οποία μετά από οκτώ μήνες μετατράπηκαν σε κατ' οίκον περιορισμό. Οι αντιδράσεις που προκάλεσε η απόφαση, καθώς ακόμα και τα χρόνια που του επιβλήθηκαν θεωρήθηκαν λίγα, ήταν τεράστιες. Ποινικολόγοι άρχισαν να εκφράζουν φανερά την αντίθεση τους προς την απόφαση της Μασίπα. «Έχω σοκαριστεί. Πιστεύω ότι θα επικριθεί από τον κόσμο της δικαιοσύνης. Το γενικό αίσθημα είναι ότι η δικαστής έκανε ένα λάθος!», ανέφερε χαρακτηριστικά ο ποινικολόγος, Μάρτιν Χουντ, ενώ ο Τζέιμς Γκραντ, καθηγητής ποινικού δικαίου στο πανεπιστήμιο Βιτς του Γιοχάνεσμπουργκ, υπογράμμισε: «Πώς μπορείτε να πυροβολείτε εσκεμμένα τέσσερις φορές στην πόρτα μιας τουαλέτας και να μην φανταστείτε την πιθανότητα ότι μπορεί να σκοτώσετε κάποιον στο εσωτερικό;»

0103

0203

0303

Κάπως έτσι στις 3 Δεκεμβρίου 2015 υπήρξε ανατροπή στην υπόθεση, με τον Πιστόριους να κρίνεται ένοχος για τον φόνο της Στίνκαμπ, καθώς το εφετείο της Νοτίου Αφρικής αναίρεσε την αρχική απόφαση. Οι εισαγγελείς αποφάνθηκαν ότι ήθελε να δολοφονήσει τη σύντροφο του και γι' αυτό εκείνη κλειδώθηκε στην τουαλέτα. Όπως υπογράμμισε ο δικαστής: «Σχεδόν όλοι οι πυροβολισμοί από την πόρτα αναπόφευκτα θα χτυπούσαν τη Ρίβα. Δεν υπήρχε μέρος να κρυφτεί». Στον κατηγορούμενο επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης έξι ετών, με την απόφαση να αλλάζει ξανά στις 24 Νοεμβρίου 2017, καθώς όπως υπογράμμισε ο εισαγγελέας ήταν «σοκαριστικά επιεικής». Τελικά, ο Πιστόριους καταδικάστηκε σε κάθειρξη 13 ετών και 5 μηνών και δεν μπορεί να αποφυλακιστεί υπό όρους μέχρι το 2023.

Ζητάει συγχώρεση από την οικογένεια

Οκτώ χρόνια μετά τον φόνο ο Όσκαρ Πιστόριους ικετεύει για συγχώρεση από την οικογένεια της Ρίβα Στίνκαμπ. Ο πρώην δάσκαλος και φίλος του, Μπίλ Σρούντερ είναι από τους λίγους ανθρώπους που τον επισκέπτονται στη φυλακή και μιλώντας, πριν λίγο καιρό, στη «Sun», είχε πει: «Αυτό που ζητάει είναι συγχώρεση. Εγώ του είπα ότι αν είχε σκοτώσει τη δική μου κόρη αμφιβάλλω αν θα τον είχα συγχωρέσει. Αυτό τον νοιάζει, να τον συγχωρέσουν και όχι να βγει από τη φυλακή. Μάλιστα φοβάται να βγει έξω γιατί θεωρεί ότι θα υπάρχουν αντιδράσεις».

Η οικογένεια της Στίνκαμπ είχε εκφράσει τη δυσαρέσκεια της για τις αρχικές ποινές, τις οποίες είχε αμφισβητήσει δημόσια, ωστόσο στο... τέλος της ημέρας, δυστυχώς, μένει αυτό που υπογράμμισε κι η δικηγόρος της, Τάνια Κοέν... «Τίποτα δεν θα αλλάξει στη ζωή τους. Η Ρίβα δεν πρόκειται να επιστρέψει».