Οι δύο εικόνες της πανδημίας covid-19: Η εμφάνιση του ιού, η δημόσια υγεία και ο ρόλος της επιστήμης

Τα δέκα άρθρα της έκδοσης επιχειρούν να συνοψίσουν τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από την περίοδο της πανδημίας covid-19, τις συνέπειες στη ζωή των πολιτών, καθώς και να φέρουν στο προσκήνιο ζητήματα για τα οποία αναπτύχθηκε σφοδρή διαπάλη. Η διαπάλη αυτή αφορά τα αίτια της πανδημίας, τους τρόπους αντιμετώπισής της, τις ευθύνες των κυβερνήσεων και την «ατομική ευθύνη», την κατάσταση στη δημόσια υγεία, το ρόλο της επιστήμης και των «επιτροπών των ειδικών», την προστασία των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς, το ρόλο του ιδιωτικού τομέα της υγείας και τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία.

Το βιβλίο «Πανδημία COVID-19: Ο καπιταλισμός στη Δύση του» παρουσίασε ο Γιώργος Σιδέρης (γιατρός ΩΡΛ, Διδάκτωρ της Ιατρικής του ΕΚΠΑ, υπεύθυνος του Τμήματος Υγείας – Πρόνοιας του ΚΚΕ, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ), το βράδυ της Τετάρτης (14/06/2022). Για την έκδοση, μίλησαν, επίσης ο Γιάννης Βασιλειάδης (αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθήνας), ο Βασίλης Ζουμπουρλής (Διευθυντής Ερευνών της Μονάδας Βιοϊατρικών Εφαρμογών του Ινστιτούτου Χημικής Βιολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών), ο Ανδρέας Λάζαρης (καθηγητής Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθήνας) και ο Κωνσταντίνος Τριανταφύλλου (καθηγητής Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθήνας). Τη συζήτηση άνοιξε με ομιλία του, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

«Κατά τη γνώμη του ΚΚΕ, οι ελλείψεις σε κλίνες ΜΕΘ, οι ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, η αποψιλωμένη δημόσια Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, δεν αποτελούν κάποια επιμέρους προβλήματα ανικανότητας σχεδιασμού του συστήματος υγείας. Όχι ότι δεν υπάρχουν και τέτοιες πλευρές. Δεν είναι όμως οι κύριες, ούτε οπωσδήποτε η αιτία του προβλήματος» επισήμανε, μεταξύ άλλων, ο κ. Κουτσούμπας.

«Όλους τους έχει πιάσει ο πόνος για τη σπατάλη, τον ανορθολογισμό. Όμως, ποιο είναι το πραγματικό περιεχόμενο αυτών των εννοιών, αν αναλογιστούμε τις σύγχρονες δυνατότητες; Αλήθεια, δεν είναι σπατάλη το γεγονός, ότι σήμερα ένα υψηλά εξειδικευμένο υγειονομικό προσωπικό, υποαξιοποιείται; Ότι οι δυνατότητες των παρεχόμενων υπηρεσιών τους "φιλτράρονται", με κριτήριο το "κόστος-όφελος"; Και γι’ αυτό τμήματα του λαού, είτε δεν έχει καθόλου είτε έχει υποτυπώδεις υπηρεσίες, μακριά από τις ανάγκες του;» ανέφερε σε άλλο σημείο της ομιλίας του. Αναφερόμενος στην έκδοση του Τμήματος Υγείας – Πρόνοιας του ΚΚΕ, σημείωσε ότι μέσα από τα 10 άρθρα «αναδεικνύονται με εύστοχο και επιχειρηματολογημένο τρόπο οι επιστημονικές, ιδεολογικές και πολιτικές πλευρές της αντιπαράθεσης την περίοδο της πανδημίας, με ένα σύστημα που κυριολεκτικά “σκοτώνει”. Αφού στην πραγματικότητα, ο πιο μεγάλος και επικίνδυνος ιός είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός». Πρόσθεσε δε, πως «αξιοποιούνται πολλά στοιχεία από την Ευρώπη και παγκόσμια, που επιβεβαιώνουν αυτόν τον κανόνα. Κυρίως επιβεβαιώνεται η εκτίμηση και το συμπέρασμα, ότι κάθε πτυχή των προβλημάτων που σχετίζονται με τη δημόσια υγεία -πρόληψη αλλά και με την περίθαλψη- τα οποία αναδείχτηκαν με εκκωφαντικό τρόπο την περίοδο της πανδημίας και τα οποία βεβαίως υπήρχαν και πριν απ’ αυτήν, είναι η έκφραση αυτής της ανάπτυξης που έχει ως κριτήριο την ανταγωνιστικότητα, το κέρδος, πράγμα που είναι κάθετα αντίθετο με τις πραγματικές κοινωνικές-λαϊκές ανάγκες».

Δύο εικόνες

Δύο εικόνες αποκαλύφθηκαν μέσα στην πανδημία: από τη μία ήταν τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα, με αποκορύφωμα την παραγωγή εμβολίου σε 10 μόλις μήνες, καθώς και τις χιλιάδες επιστημονικές εργασίες που δημοσιεύθηκαν για την covid-19, τόνισε ο Γιώργος Σιδέρης: «Πολυκεντρικές διεθνείς μελέτες για φάρμακα και ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό που αποδεδειγμένα σώζουν ζωές, βελτιώνουν τη βαρύτητα της νόσου, μειώνουν τις μέρες νοσηλείας και διασωλήνωσης. Σε λίγες μέρες κατασκευάστηκαν υπερσύγχρονα μέσα ατομικής προστασίας. Δεκάδες νοσοκομεία χτίστηκαν κυριολεκτικά σε λίγα εικοσιτετράωρα. Από την πρώτη ώρα δεκάδες χιλιάδες υγειονομικοί σε όλο τον πλανήτη έδωσαν μάχη, φοιτητές Ιατρικής εθελοντικά προσέφεραν στην καταγραφή, πρόληψη και επιτήρηση. Εκπαιδευμένο επιστημονικό και εργατικό δυναμικό άλλων κλάδων συμβάλλει σε τεράστια τεχνολογικά επιτεύγματα που μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη και σωστή ιχνηλάτηση, στη θεραπεία, στην υποστήριξη». Από την άλλη, είδαμε «προηγμένα» υγειονομικά κράτη να έχουν εκατόμβες νεκρών, συστήματα υγείας που μετατράπηκαν σε μίας νόσου την ώρα που η λοιπή νοσηρότητα σκοτώνει ή επιδρά με ασύλληπτους ρυθμούς, την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας να φυτοζωεί, είδαμε «πόλεμο» κρατών για τις υγειονομικές προμήθειες, επιδημιολογική επιτήρηση και φαρμακοεπαγρύπνηση ήταν ελλιπείς, υποστήριξε.

Η πανδημία στην Ελλάδα, βρήκε το ΕΣΥ με τραγικές ελλείψεις, σοβαρά υποστελεχωμένο με πάνω από 30.000 κενές οργανικές θέσεις προσωπικού και 6.000 κενές οργανικές θέσεις γιατρών, με 8 κλειστά νοσοκομεία την τελευταία δεκαετία και κυρίως με παντελή απουσία Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και ενώ στη χώρα μας οι γιατροί Δημόσιας Υγείας και Υγιεινής είναι μόλις 9. Τα νοσοκομεία μετατράπηκαν σε μίας νόσου, χιλιάδες ασθενείς αποκλείστηκαν, άλλοι από τις αναγκαίες εξετάσεις, άλλοι από θεραπείες και χειρουργεία, για να αντέξει του ΕΣΥ την «πίεση» των ασθενών από Covid-19. Ενδεικτικό είναι ότι παρατηρήθηκε μείωση 75% στις εισαγωγές των καρδιολογικών περιστατικών, ενώ σε έρευνα για το διάστημα Φλεβάρη - Νοέμβρη του 2020 παρατηρήθηκαν επιπλέον 6.100 θάνατοι από τον αναμενόμενο μέσο όρο του 2015 - 2019, με το 62% να είναι non-covid θάνατοι, είναι κάποια από τα στοιχεία που ανέφερε ο κ. Σιδέρης.

Ως προς τον ιδιωτικό τομέα της υγείας, «ενώ προικίστηκε με όλη τη διαγνωστική για τον κορονοϊό», έμεινε covid-free, τουλάχιστον στο πρώτο κύμα. Ειδικότερα, στο πρώτο κύμα της πανδημίας, έγιναν πάνω από 700 εισαγωγές Covid-19 στο ΕΣΥ και καμία στις ιδιωτικές κλινικές. Στο δεύτερο κύμα, είχαμε 21.734 εισαγωγές και διατέθηκαν 200 κλίνες στις ιδιωτικές κλινικές. Στο τρίτο κύμα, έγιναν 50.620 εισαγωγές και διατέθηκαν 278 κλίνες. Στο τέταρτο κύμα έγιναν 38.444 εισαγωγές και διατέθηκαν 450 κλίνες στον ιδιωτικό τομέα. «Στο σύνολο, το 95% των κλινών του ιδιωτικού τομέα έμεινε "covid-free", ενώ για κάθε περιστατικό Covid η κυβέρνηση διπλασίασε τα νοσήλια με τα οποία χρηματοδοτούσε το κράτος από 800 ευρώ σε 1.600 ευρώ. Την ίδια ώρα, η κερδοσκοπία με τα τεστ έφτασε σε αστρονομικά επίπεδα, έως και 350 ευρώ το τεστ» τόνισε.

Αναφορικά με τα εμβόλια, τέλος, αντί να χρησιμοποιούν ως όπλο της επιστήμης, αξιοποιήθηκαν από την κυβέρνηση για να μετατοπιστεί η συζήτηση και να διαιρεθούν οι εργαζόμενοι, ενώ οι μη εμβολιασμένοι υγειονομικοί, που βγήκαν σε αναστολή άνευ αποδοχών, αξιοποιήθηκαν για να χτυπηθεί η μόνιμη, σταθερή δουλειά, υποστήριξε ο υπεύθυνος του Τμήματος Υγείας του ΚΚΕ. «Οι εξελίξεις στον τομέα της Υγείας επιβεβαιώνουν ότι δύο δρόμους ανάπτυξης έχει μπροστά του ο λαός. Το ΚΚΕ παλεύει για μια κοινωνία με τέτοια οργάνωση της παραγωγής και των υπηρεσιών, όλης της οικονομίας, που η ανάπτυξή της θα καθορίζεται με αποκλειστικό γνώμονα τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες και στην Υγεία» κατέληξε.

«Ως Καθηγητής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, μπορώ να επιβεβαιώσω την ανεπάρκεια των κλινών ΜΕΘ, την ανάγκη να ανοίξουν κι άλλες, καθώς και την ανάγκη επίταξης του ιδιωτικού τομέα» κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σημείωσε ο κ. Βασιλειάδης. «Όλα όσα ζήσαμε, είναι αναπόφευκτη συνέπεια όταν η υγεία είναι εμπόρευμα» πρόσθεσε. Από την πλευρά του, ο κ. Ζουμπουρλής αναφέρθηκε στους παράγοντες που ευνοούν σήμερα τον ανασυνδυασμό των ιών, όπως η καταστροφή των οικοσυστημάτων και οι συνθήκες που μεγαλώνουν τα ζώα στην βιομηχανοποιημένη κτηνοτροφία των οικονομιών κλίμακας, σε ανήλιαγες αποθήκες και σε κλουβιά με ελάχιστο χώρο. ο κ. Λάζαρης στάθηκε στην εκπαίδευση των νέων γιατρών και τις ιδιαίτερες συνθήκες τηλεκπαίδευσης που είχαν να αντιμετωπίσουν οι φοιτητές Ιατρικής, οι οποίοι τα δύο προηγούμενα χρόνια στερήθηκαν την επαφή με την κλινική εκπαίδευση. Τέλος, ο κ. Τριανταφύλλου χαρακτήρισε «βολικό αντίπαλο» για να κρυφτούν οι ανεπάρκειες του συστήματος τη διαίρεση σε εμβολιασμένους και μη και τόνισε ότι «χάθηκαν» χιλιάδες διαγνώσεις καρκίνου παχέος εντέρου, την προηγούμενη διετία, όταν τα νοσοκομεία είχαν μετατραπεί σε μίας νόσου, με τη θνητότητα να αναμένεται ότι θα φτάσει σε επίπεδα προ 30 χρόνων τα επόμενα χρόνια.

Σχετικές ειδήσεις

• Πανελλαδική στάση εργασίας στα νοσοκομεία την Τετάρτη (22/6) για τις απλήρωτες εφημερίες
• SNF Nostos Conference: Ξεκινά την Πέμπτη (23/6) το διήμερο συνέδριο του ΙΣΝ για την υγεία