Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου: Η ασυμβίβαστη Μικρασιάτισσα που έγινε η ψυχή του ελληνικού τραγουδιού

Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου έχει κατακτήσει την δική της ξεχωριστή θέση στην ιστορία του λαϊκού τραγουδιού. Διέπρεψε ως στιχουργός κυρίως την δεκαετία του '50, υπογράφοντας τους στίχους αξέχαστων τραγουδιών, που είχαν μελοποιήσει συνθέτες σαν τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Μανώλη Χιώτη, τον Απόστολο Καλδάρα, τον Αντώνη Ρεπάνη και τον Μπάμπη Μπακάλη. Στην προσωπική της ζωή ήταν μια συναρπαστική και αντιφατική γυναίκα, με τα πάθη και τις αδυναμίες της, που δεν συμμορφώθηκε με τους κανόνες.

Η Ευτυχία Χατζηγεωργίου - Οικονόμου γεννήθηκε το 1896 στο Αϊδίνιο της Μικράς Ασίας το 1896 (έχουν αναφερθεί και τα χρόνια 1893 και 1894). Φοίτησε στο Γυμνάσιο της Σμύρνης και απέκτησε πτυχίο δασκάλας. Αργότερα θα την συναντήσουμε με το επώνυμο Νικολαϊδου (το επώνυμο του πρώτου της συζύγου) και τελικά ως Παπαγιαννοπούλου (το επώνυμο του δεύτερου συζύγου της).

Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου, αντί για δασκάλα, δούλεψε ως ηθοποιός (1926-1942). Μέσα της είχε το «μικρόβιο» της ηθοποιού και ήταν αυτό, που την οδήγησε κάποια στιγμή να παρατήσει τα πάντα, να διαλύσει τον πρώτο γάμο της και να γίνει θεατρίνα. Δούλεψε σε μπουλούκια και θεατρικές σκηνές, για καιρό μάλιστα και στο θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη.

Στα τέλη της δεκαετίας του '40, σε μεγάλη ηλικία πλέον, άρχισε να γράφει στίχους, συνεργαζόμενη με λαϊκούς συνθέτες της εποχής. Με τον Βασίλη Τσιτσάνη έγραψε τα πρώτα της τραγούδια («Πήρα τη στράτα κι έρχομαι», «Γκιουλμπαχάρ», κ.ά.), συνεργάστηκε με τον Μανώλη Χιώτη («Ηλιοβασιλέματα», «Περασμένες μου αγάπες» κ.α), με τον Απόστολο Καλδάρα ( «Στ’ Αποστόλη το κουτούκι», «Πήρα απ' τη νιότη χρώματα», «Όνειρο απατηλό» κ.α) και με πολλούς άλλους συνθέτες. Ο Μάνος Χατζιδάκις έγραψε σε στίχους της το «Είμ’ αητός χωρίς φτερά» και ο Σταύρος Ξαρχάκος το «Τι έχει και κλαίει το παιδί».

Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου δεν ενδιαφέρθηκε για την υστεροφημία της και ούτε επεδίωξε την κατοχύρωση των στίχων στο όνομά της. Το μόνο που την ενδιέφερε ήταν να τα πουλάει με το κομμάτι (από 200 έως 300 δραχμές) και να διοχετεύει τα έσοδά της από την στιχουργική στο μεγάλο της πάθος που ήταν η χαρτοπαιξία. «Εγώ γράφω τραγούδια και τα πουλώ. Από κει και πέρα δεν ανακατεύομαι αν θα πιάσουν ή όχι, αν θα βγουν ή δε θα βγουν σε δίσκους. Μόλις τα παραδώσω υπογράφω και μια δήλωση παραιτήσεως από διάφορα δικαιώματα, ας πούμε απαρνούμαι τα πνευματικά μου τέκνα» είχε δηλώσει σε μια συνέντευξή της στην εφημερίδα «Ακρόπολις» το 1961.

Για αυτό τον λόγο δεν έχει βεβαιωθεί, πόσα από τα πολλά τραγούδια της που μελοποιήθηκαν της ανήκουν. Εκείνη την περίοδο, μέσα από τις συνεντεύξεις της, αποκάλυψε μερικά από τα τραγούδια που της ανήκαν. Όταν διεκδίκησε την πατρότητα των στίχων για τα «Καβουράκια», ο Βασίλης Τσιτσάνης βγήκε δημοσίως και την διέψευσε, λέγοντας ότι απλώς του είχε πάει ένα προσχέδιο, ύστερα από παραγγελία του. «Αλλο της παρήγγειλα και άλλο μου έφερε. Εγώ το άλλαξα και το’ κανα έτσι όπως το ξέρει σήμερα όλη η Ελλάδα», είχε δηλώσει ο σε συνέντευξή του. Αντίθετα, ο Στέλιος Καζαντζίδης παραδέχτηκε ότι οι στίχοι του τραγουδιού «Δυο πόρτες έχει η ζωή» είναι δικοί της.

0104

0204

0304

0404

Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου πέθανε στην Αθήνα στις 7 Ιανουαρίου 1972.

Το 2003, η εγγονή της Ρέα Μανέλη εξέδωσε το βιβλίο «Η γιαγιά μου η Ευτυχία», στο οποίο αποτυπώνεται, με εξαιρετικά γλαφυρό τρόπο, η πολυτάραχη ζωή και η δυνατή προσωπικότητα της, έτσι όπως την έζησε η εγγονή της από τα παιδικά της χρόνια.