«Κατεστραμμένες πόλεις και χωριά της Ελλάδας επί Κατοχής»

Στο βιβλίο «Κατεστραμμένες πόλεις και χωριά της Ελλάδας επί Κατοχής» του ερευνητή δημοσιογράφου Γιώργου Λεκάκη, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κάδμος, «ζωντανεύουν» τα μαύρα χρόνια της Κατοχής, την εποχή που η Ελλάδα δεινοπαθούσε από την θηριωδία των Ναζί.

Ξεκινώντας από το «καυτό» θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων για τα κατοχικά δάνεια, ο συγγραφέας υπολογίζει ότι, με αρχικό κεφάλαιο 5,5 δις δολάρια περίπου, επιτόκιο 6%, διάρκεια δανείου 70 χρόνια και ισοτιμία ευρώ-δολαρίου, το τελικό ποσό της γερμανικής οφειλής υπερβαίνει σήμερα τα 240 δις. ευρώ. Σημειωτέον ότι τα γερμανικά αυτά δάνεια βασίζονται σε διμερείς κρατικές συμφωνίες με τις δοσιλογικές κυβερνήσεις και επεβλήθησαν στο τότε ελληνικό κράτος βάσει της δικαιολογίας ότι θα χρησιμοποιηθούν για τα εν γένει έξοδα των στρατευμάτων κατοχής. Αφορούν και το απόθεμα της Κεντρικής Τράπεζας σε χρυσό , αλλά και 3.716.248 χρυσές λίρες από τις οποίες ο Χίτλερ και επέστρεψε μόνο 110.

Ο συγγραφέας παρουσιάζει μια ανθολόγηση δημοσιευμάτων του ελληνικού Τύπου που αποδεικνύει ότι , από ελληνικής πλευράς, δεν είχε ξεχαστεί ποτέ το ζήτημα των επανορθώσεων, οι οποίες αφορούσαν και τα αναγκαστικά δάνεια και τις ζημιές πάνω σε υποδομές, σπίτια, εργοστάσια.

Και -πάνω από όλα- σε ανθρώπινες ψυχές.

Το πρώτο δημοσίευμα έγινε 24 Φεβρουαρίου του 1946 με άρθρο της εφημερίδας «Ακρόπολη». Υπενθύμιζε στην τότε επιτροπή για τη Διάσκεψη των Επανορθώσεων ποσό 600 εκατομμυρίων δολαρίων με σκοπό την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης Ελλάδας. Σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Δημοκρατική Αλλαγή», στις 19 Μαΐου 1965, οι βουλευτές της ΕΔΑ Β. Ευφραιμίδης και Ν. Σκοπούλης, συμμετέχοντας στο ανατολικό Βερολίνο στον εορτασμό των 20 ετών ίδρυσης της Λαϊκής Ανατολικής Γερμανίας, δήλωσαν ότι συνομίλησαν με μέλη της κυβέρνησης και του προεδρείου της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης οι οποίοι εξέφρασαν τη διάθεσή τους να συζητήσουν για την επιστροφή των κατοχικών δανείων. Ο δημοσιογράφος Κώστας Κόλμερ σε άρθρο του στην εφημερίδα «Τα Νέα», στις 9 Σεπτεμβρίου του 1974, υπολόγισε σε 800 εκατ. δολάρια τις αξιώσεις της Ελλάδας. Ο δημοσιογράφος Βασίλης Μαθιόπουλος στην εφημερίδα «Βήμα», στις 3 Ιανουαρίου του 1980, έγραψε με ποιο καταναγκαστικό τρόπο δόθηκε το κατοχικό δάνειο στους γερμανούς και πως μπορούσε να απαιτηθεί από τη Βόννη.

Σύμφωνα με στοιχεία από τον πίνακα θυμάτων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και με βάση τη στατιστική επιτροπή της Διάσκεψης των Επανορθώσεων , η μικρή Ελλάδα είχε τη μεγαλύτερη απώλεια πληθυσμού από όλες τις χώρες της Ευρώπης. Συγκεκριμένα έχασε το 19,7% του πληθυσμού της σε σχέση με τη Ρωσία που έχασε το 10% και οι ΗΠΑ το 0,03%. (Τα στοιχεία αυτά παρουσιάστηκαν στο Β' Πανελλήνιο Συνέδριο για τα γερμανικά ολοκαυτώματα στην Ελλάδα). Μόνο κατά τη διάρκεια των 219 ημερών του πολέμου οι νεκροί Έλληνες στρατιώτες ανήλθαν σε 13.676 ,ενώ μόνο από τους γερμανούς στη διάρκεια της Κατοχής σκοτώθηκαν 50.000 Έλληνες.

Ένα από τα μεγαλύτερα φρικτά εγκλήματα διεπράχθησαν στο χωριό Κομμένο Άρτας όπου, λόγω αντιποίνων, οι Ναζί σφαγίασαν 317 άτομα μια μέρα που οι περισσότεροι κάτοικοι γλεντούσαν σε γάμο. Η μανία των κατακτητών ήταν τέτοια ώστε ξεκοίλιασαν γυναίκες και έκαψαν 89 παιδιά.

Το μεταναζιστικό δημοκρατικό κράτος της Δυτικής Γερμανίας έδωσε κάποια ποσά σε ατομικό επίπεδο ,αλλά ουδέποτε υπήρξε αναγνώριση της υποχρέωσης επιστροφής των κατοχικών δανείων, παρότι ο Χίτλερ είχε αρχίσει να επιστρέφει μία δόση το 1943. Σύμφωνα Π.Λ. Παπαγαρυφάλλου, Πρόεδρο της Επιτροπής Ενημέρωσης επί Εθνικών θεμάτων, το 1976 η ελληνική δημοκρατία αποφάσισε να αποζημιώσει κάποιους απογόνους. Με την ημερομηνία 27-2-76 ειδοποίηση του υπουργείου Οικονομικών-Γενικό Λογιστήριο του Κράτους-Τμήμα Αποζημιώσεων, ο γιος του εκτελεσμένου Δημητρίου Παναγούλια, Νίκος Παναγούλιας, ξυλέμπορας, κάτοικος Φαναρίου Καρδίτσας, κλήθηκε να εισπράξει ένα φοβερό ποσόν: « Γνωρίζωμεν υμίν ότι απεστάλη εις πρακτορείον Τραπέζης Ελλάδος Καρδίτσης, η υπ' αριθμ. 21026 εντολή πληρωμής εκ δραχμών 175, δια την καταβολήν υμίν ποσοστού 4% της επιδικασθείσης αποζημιώσεως, συμφώνως προς τας διατάξεις του Νομοθετικού Διατάγματος 4178/1961 και παρακαλούμεν όπως μεριμνήσετε δια την είσπραξιν». Ο συγγραφέας του βιβλίου αποκαλύπτει ότι ο πατέρας του δικαιούχου είχε εκτελεστεί στις 28 Ιουλίου του 1944 και ο γιος του αρνήθηκε να εισπράξει αυτό το ευτελές ποσό για συνολική αποζημίωση 4.375 δραχμών που θα δινόταν σε... 25 δόσεις!

Το βιβλίο υπογραμμίζει επίσης την δίκαιη απαίτηση επιστροφής τουλάχιστον 1.457 αγαλμάτων, αγγείων, ειδωλίων και εν γένει αρχαιοτήτων ,που άρπαξαν οι... θαυμαστές –δήθεν- του αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα προκλητικής οικειοποίησης ανεκτίμητης αξίας αρχαιοτήτων είναι η αυθάδεια του γερμανού στρατηγού Λιστ να δεχθεί για τη διακόσμηση του σπίτι του μαρμάρινη γυναικεία κεφαλή ως δώρο των υφισταμένων του! Και να κυκλοφορεί με αυτοκίνητο που το κοσμούσε πανάρχαια κεφαλή του θεού Ερμή! Πρόκειται για κομμάτια που βρίσκονται στα γερμανικά μουσεία της ενιαίας σήμερα Γερμανίας...

Στο τελευταίο μέρος του βιβλίου παρουσιάζεται μια έκδοση του 1946 από το υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας με τίτλο «Καταστραφείσαι πόλεις και χωριά συνέπεια του πολέμου 1940-1945» με επιμέλεια του Δημ. Χρ. Καραδήμα, όπου καταγράφονται οι καταστροφές οικιών σε όλες τις πόλεις και τα χωριά της Ελλάδας. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι στο Δήμο Αθηναίων προϋπήρχαν 58.574 οικίες και από αυτές καταστράφηκαν ολοσχερώς 630 και μερικώς 2.920. «Από το 1940 μέχρι το 1945 οι βίαιοι θάνατοι εξ αιτίας των γεγονότων του πολέμου καθ' υπολογισμόν υπερβαίνουσι τας 60.000 περίπου άτομα (η αρμοδία υπηρεσία του Δήμου δεν έχει πλήρη στατιστικήν)».

Ο Γιώργος Λεκάκης ολοκληρώνει το πόνημά του θυμίζοντας ένα προφητικό κείμενο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη Μάνου Χατζηδάκι, που έγραψε το Φεβρουάριο του 1993, λίγους μήνες πριν το θάνατό του, με αφορμή τη συναυλία της Ορχήστρας των Χρωμάτων με έργα Βάιλ, Λιστ και Μπάρτον αφιερωμένη στον αγώνα εναντίον του Χιτλερισμού: «Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς, δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη παρουσία του. Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η παιδεία». Αφού αναφέρεται στον διαρκή φασισμό, στην επιρροή του στους νέους και στο ρόλο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, καταλήγει: «Ο νεοναζισμός είναι μια παράσταση στην οποία πρωταγωνιστεί ο θάνατος».

Το βιβλίο μπορείτε να το βρείτε στις εκδόσεις «Κάδμος» kadmos@kadmos.org:

Αθήνα (Ιπποκράτους 10-12, ΤΚ 1067, τηλ. 210-38.38.068)

και Θεσσαλονίκη (Ερμού 48, ΤΚ 54623, τηλ. 2310-25.23.20)

και σε επιλεγμένα καλά βιβλιοπωλεία.